اولین سؤالی که ممکن برای هر طراح وب‌سایت یا تیم برنامه‌نویسی پیش بیاید چگونه وب‌سایتی را طراحی کنیم که در نتایج جستجو رتبه‌ی اول باشد؟ آیا برای این کار راهی وجود دارد؟ پاسخ به این سؤال در یک کلمه «سئو» خلاصه می‌شود؛ اما سئو چیست و موتورهای جستجو چگونه کار می‌کنند که یک صفحه از وب‌سایت در رده‌های بالای جستجو قرار می‌گیرد؟
سئو چیست؟
سئو یا به طور صحیح‌تر «اس ای اُ» در واقعاً خوانش ما از کلمه‌ی SEO است و به معنای بهینه‌سازی موتورهای جستجو یا Search Engine Optimization است و به معنای مجموعه‌ای از فعالیت‌هایی در طراحی و کدنویسی سایت، تدوین استراتژی محتوایی، تولید محتوا و لینک‌سازی انجام می‌دهیم تا از طرف موتورهای جستجو ترافیک ارگانیک بیشتری جذب کنیم.
امروزه بعضی از متخصصان معتقد هستند که با پیشرفت‌های جدید سئو دیگر از واژه‌های Search Experience Optimization یا بهینه‌سازی تجربه کاربر هنگام جستجو استخراج شده است. اگرچه این تعریف، یک تعریف درستی نیست اما می‌تواند برای ما درک بهتری را ایجاد کند.
سئو یک فعالیت مستمر است؛ زیرا تمام وب‌سایت‌ها در تلاش هستند به رتبه‌های بالای گوگل یا هر موتور جستجویی دست پیدا کنند پس اگر وب‌سایتی تصمیم بگیرید فعالیت‌های سئویی خود را متوقف کند، به‌زودی شاهد آن خواهد بود که رقبای او رتبه‌های او را در گوگل تصاحب خواهند کرد.
کاربران عامل حیات یک وب‌سایت
تمامی وب‌سایت‌ها چه محتوامحور و چه فروشگاهی برای ادامه‌ی حیات خود نیازمند ترافیک (ارگانیک یا غیرارگانیک) هستند و اگر این ترافیک را از این وب‌سایت‌ها حذف کنیم، دیگر نخواهیم توانست حیاتی را برای این وب‌سایت‌ها در نظر بگیریم.
یک وب‌سایت زمانی که طراحی می‌شود همانند یک افتتاح یک فروشگاه است و دوام هر فروشگاه به حضور مشتریان است. طراحی یک وب‌سایت به‌تنهایی همانند افتتاح یک وب‌سایت در مکانی است که هیچ‌کسی دسترسی به آن ندارد و حتی از وجود آن آگاه نیست.
گوگل مورداعتماد همه است
همان‌طور که گفتیم هر وب‌سایت برای ادامه‌دادن نیازمند ورود افراد است و هر فرد برای یک وب‌سایت نه‌تنها یک ترافیک به شمار می‌رود؛ بلکه آن فرد را یک مشتری بالقوه نیز است که ما می‌توانیم آن فرد را به یک خریدار تبدیل کنیم. اما از کجا باید این مشتریان به وب‌سایت ما دسترسی پیدا کنند؟
روش‌های بسیاری وجود دارد که مشتریان به وب‌سایت ما دسترسی پیدا کنند که مهم‌ترین آن از طریق نتایج جستجو در موتورهای جستجو مخصوصاً گوگل است.
گوگل برای انسان‌ها حکم آن فرد مورد اطمینانی است که زمانی که می‌خواهیم خریدی را انجام دهیم از او سؤال می‌پرسیم که کدام فروشنده‌ها مورد اطمینان تو است و از نظر تو کدام بهترین است و به حرف آن فرد وثوق گوش می‌دهد.
اگر یک وب‌سایت برای افراد بالاتر باشد این به آن معنا است که از نظر گوگل معتبرتر است پس ما نیز به آن‌ها اعتماد بیشتری می‌کنیم به‌طوری‌که دنبال پاسخ به یک سؤال یا خرید یک محصول هستیم تنها دو یا سه وب‌سایت اول نتایج جستجو را مشاهده می‌کنیم و پس از بررسی این وب‌سایت‌ها به جواب سؤال خود یا نتیجه‌گیری در مورد خرید رسیده‌ایم و دیگر به سراغ وب‌سایت‌های بعدی نخواهیم رفت.
سئو یا گوگل ادز
برای کسب رتبه‌ها بالا در گوگل دو روش مختلف یعنی «سئو» و «تبلیغات گوگل» وجود دارد. اما این دو روش چه تفاوتی باهم دارد و کدام برای ما به‌صرفه‌تر است؟ این سؤالی است که همواره مطرح می‌شود و پاسخ‌های مختلفی می‌توان به این سؤال داد.
گوگل ادز یا تبلیغات گوگل
یکی از راه‌های کسب رتبه‌های بالا در گوگل استفاده از سرویس تبلیغاتی گوگل یا Google Ads است که در این سرویس گوگل به‌ازای هر کلیک بر روی وب‌سایت شما در نتایج مبلغی را از حساب شما کسر خواهد کرد. در واقعیت شما در حال خرید ترافیک از گوگل هستید و گوگل به‌ازای معرفی مشتری پورسانت خود را برداشت می‌کند و برایش اهمیت ندارد که آیا شما فروشی دارید یا خیر؟
سئو
برخلاف گوگل ادز، ترافیک وارد شده از طرف گوگل به وب‌سایت شما بدون هزینه است و گوگل به‌ازای این ترافیک از شما مبلغی را نمی‌خواهد و این کار را به‌صورت رایگان انجام می‌دهد.
در همان اوایل به این موضوع اشاره کردیم که سئو یک فعالیت مستمر است و قطع‌کردن آن باعث ازدست‌دادن رتبه‌ها در نتایج جستجو خواهد شد اگر چه که ترافیک واردی به وب‌سایت از طرف گوگل رایگان خواهد بود؛ اما فرایند سئو باعث هزینه‌هایی چون زمان برای سئو و هزینه‌های احتمالی در فرایند سئو است.
سئو یا گوگل ادز کدام به‌صرفه‌تر است؟
پاسخ قطعی به این سؤال که بین گوگل ادز یا سئو کدام به‌صرفه‌تر است تقریباً غیرممکن است؛ زیرا ممکن است شما محصولی را داشته باشید که حاشیه سود بالایی داشته باشد و از همان لحظه می‌توانید فروش را آغاز کنید احتمال این که گوگل ادز برای شما نیز به‌صرفه باشد چندان غیرمنطقی نخواهد بود؛ اما در حالت کلی اگر بخواهیم به این سؤال نگاه کنیم قطعاً سئو برای وب‌سایت‌ها به‌صرفه‌تر از گوگل ادز خواهد بود.
چرا موتورهای جستجو به سئو اهمیت می‌دهند
ما قبلاً به این نکته اشاره کرده‌ایم که گوگل برای تقریباً تمامی افراد یک منبع موثق و مورداعتماد به شمار می‌رود و این اعتبار به‌خاطر ارائه بهترین نتایج در رتبه‌های نخست است. گوگل برای این که بتواند درک درستی از وب‌سایت ما داشته باشد به سئو اهمیت می‌دهد.
سئو برای موتورهای جستجو یک شاخصه‌ی بالا برای تعیین معیار کیفیت محصول، خدمات یا محتوا است و گوگل یا هر موتور جستجوگر دیگری بر اساس آن متوجه کیفیت خواهند شد و بر اساس آن وب‌سایت‌ها را رتبه‌بندی می‌کنند.
چگونگی کارکرد موتورهای جستجو
برای این که ما به درک دقیق‌تری در مورد سئو برسیم بهتر است اول با این موضوع آشنا بشویم که گوگل در حالت کلی چگونه عمل می‌کند و هرچه درک ما نسبت به کارکرد موتورهای جستجو بالاتر برود، فهم ما در مورد سئو نیز بیش‌تر خواهد شد. اما گوگل چگونه کار می‌کند؟
در حالت کلی موتورهای جستجو مخصوصاً موتور جستجوی گوگل سه عملکرد اصلی دارد. عملکردهای اصلی یک موتور جستجو عبارت‌اند از:
- خزش یا Crawling
- ایندکس
- رتبه‌بندی
خزش یا Crawling
صفحات توسط ربات‌هایی بررسی می‌شود که این ربات‌ها را ما عنکبوت‌ها یا crawler بازدید می‌شود. خزنده‌ها از طریق لینک‌ها، سایت‌مپ و… به صفحات جدید یا قدیم وب‌سایت می‌روند و تمام کدها و بخش‌های آن وب‌سایت را بررسی می‌کنند.
ایندکس
بعد از فرایند خزش به مرحله‌ی ایندکس خواهیم رسید در این مرحله گوگل سعی می‌کند درک درستی از صفحات کسب کند و بداند این صفحه‌ی ایندکس شده چه موضوعی دارد.
رتبه‌بندی
آخرین مرحله‌ای که موتورهای جستجو طی می‌کنند، مرحله‌ی رتبه‌بندی است. در این مرحله موتور جستجو به صفحه، یک رتبه می‌دهد و آن را در دیتابیس ذخیره می‌کند و در هنگام جستجو بر اساس این رتبه به کاربر نمایش می‌دهد.
انواع اصلی سئو
سئو انواع مختلفی دارد؛ اما معروف‌ترین انواع سئو عبارت‌اند از:
- سئو داخلی یا On-page SEO
- سئو خارجی یا Off-page SEO
- سئو تکنیکال
سئو داخلی یا On-page SEO
انجام فعالیت‌های بهینه‌سازی صفحات و تناسب بهتر وب‌سایت برای موتورهای جستجو را سئو داخلی یا On-page SEO می‌گوییم. باتوجه‌به این موضوع که اختیار کامل وب‌سایت دست خود ما است پس کنترل سئو داخلی نیز تماماً در اختیار خود ماست.
سئو خارجی یا Off-page SEO
سئو خارجی در واقع فعالیت‌های ما و ردپای ما در وب‌سایت‌های دیگر است. معمولاً سئو خارجی معطوف به لینک‌سازی‌ها و فعالیت شبکه‌های اجتماعی است. برخلاف سئو داخلی ما اختیار محدودی در این زمینه داریم.
سئو تکنیکال
سئو فنی یا سئو تکنیکال به مجموعه‌ی فعالیت‌ها در قسمت فنی و کدنویسی سایت گفته می‌شود که باعث خزش بهتر و سریع و افزایش سرعت وب‌سایت برای مخاطبان می‌شود.
انواع روش‌های سئو سایت
سئو وب‌سایت در حالت کلی به سه صورت انجام می‌پذیرد که این موارد را به‌صورت سه‌رنگ برای کلاه مشخص می‌کنیم که هر رنگ نماینده میزان استفاده از روش‌های غیرمجاز در فرایند سئو است. این سه روش سئو وب‌سایت عبارت‌اند از:
- سئو کلاه‌سفید
- سئو کلاه‌سیاه
- سئو کلاه‌خاکستری
همان طور که گفتیم این دسته‌بندی براساس استفاده از روش‌های مجاز و غیرمجاز است پس با این تفاصیل هرگونه تلاش برای رضایت مشتری و پیروی از استانداردها را سئو کلاه سفید و تلاش برای فریب موتورهای جستجو را سئو کلاه سیاه می‌دانیم و استفاده تکنیک‌های هر دو را سئو کلاه خاکستری می‌نامیم.
نکته‌ی مهم در مورد این روش‌ها این است تکنیک‌های سئو کلاه‌سیاه شاید به‌سرعت باعث رتبه‌گرفتن بشود؛ اما به همان سرعت دچار پنالتی نیز می‌شود و تکنیک‌های ممنوع در سئو کلاه‌خاکستری باید به‌گونه‌ای باشد که موتور جستجو به‌سختی بتوانند از آن آگاه شوند.
تأثیر رفتار کاربران بر سئو سایت
موتورهای جستجو برای افزایش رضایت کاربران خود سعی در رصد رفتارهای آن‌ها دارند و برای وب‌سایت‌هایی که کاربران از آن‌ها رضایت بالاتری دارند رتبه‌های بهتری را نیز در نظر می‌گیرد. زمانی که یک کاربر به وب‌سایتی سر می‌زند و سرعت سایت، کیفیت محتوا و… برایش رضایت‌بخش نیست موتور جستجو این سیگنال را دریافت می‌کند که احتمالاً این وب‌سایت جایگاه مناسبی ندارد و با تکرار این اتفاق رتبه‌های سایت را کاهش می‌دهد.
عوامل و پارامترهای تأثیرگذار در سئوی سایت
بارها این موضوع مطرح شده است که گوگل بیش از 200 فاکتور رتبه‌بندی برای خود قائل است و البته گوگل هربار با آپدیت‌ها منظم و پرتعداد سعی در به‌روزرسانی معیارها و ضرایب آن‌ها دارد و کسی ۱۰۰درصد از تمام معیارها آگاهی ندارد. مهم‌ترین و اصلی‌ترین عوامل و پارامترهای تاثیرگذار در سئوی سایت عبارتند از:
- تازگی محتوا
- موقعیت مکانی
- محتوای باکیفیت
- جامع و قابل‌فهم بودن محتوا
- یونیک‌بودن
- توجه به E-A-T
- سرعت سایت
- سازگاری با موبایل
- لینک‌ها و بک‌لینک‌ها
آینده سئو و موتورهای جستجو
با آمدن سیستم‌های دستیار هوش مصنوعی نظیر چت‌بات‌ها عده‌ای آینده‌ی سئو را مبهم می‌دانند؛ اما هیچ مدرکی بر آینده‌ی سیاهی برای سئو نمی‌توان یافت؛ زیرا هنوز مهم‌ترین مرجع ما برای پاسخگویی به سؤالات نتایج ما در گوگل است و وب‌سایت‌ها هر روز در حال آپدیت شدن است و صدها مقاله در ثانیه در تمام دنیا در حال انتشار است.
نکته‌ی مهم دیگر در مورد سئو این است که شاید چت‌بات‌ها بتوانند قسمتی از منابع پاسخگویی سؤال‌های ما باشند؛ اما چت‌بات‌ها نمی‌توانند در مورد سایت‌های فروشگاهی به ما کمکی کند و هنوز هیچ سیستمی نمی‌تواند آینده‌ی این فضا را مبهم سازد.
آیا ما نیازمند یادگیری سئو هستیم؟
یادگیری سئو یک امر کاملا اختیاری است، شما هر زمان که بخواهید می‌توانید به آموزش سئو بپردازید، اما اگر شما به‌عنوان یک مدیر کسب‌وکار قصد دارید به آموزش سئو بپردازید؛ باید به شما پیشنهاد بدهیم که به‌جای این کار به سراغ یک سئوکار حرفه‌ای بروید.
یکی از سئوکارهای جوان و خوش‌آتیه‌ی ایران یعنی محسن یعقوبی، یک سئو کار و یک دیجیتال‌مارکتر بسیار حرفه‌ای است. محسن یعقوبی چندسالی است که به‌صورت حرفه‌ای در زمینه سئو وب‌سایت‌های فروشگاهی و مجله‌ای فعال است و نفر دوم «دوره بازاریابی محتوایی باشگاه محتوا» نیز آموزش تولید محتوا دیده است. او دوره‌ی دیجیتال‌مارکتینگ خود را در سایت mydmc با آموزش‌های بهترین‌های ایران چون عادل‌طالبی، هاتف تالویی، بابک بنیادی، پارسا کاکویی گذارنده است.
لینکدین محسن یعقوبی به آدرس https://www.linkedin.com/in/mohsen-yaaghobi/ یک صفحه برای اشتراک مطالب آموزشی در حوزه بازاریابی، بازاریابی دیجیتال و سئو است. اگر به‌دنبال آموزش سئو هستید. اگر قصد آشنایی و ارتباط با این سئوکار حرفه‌ای هستید، می‌توانید مقالات او در باشگاه محتوا، ویرگول و لینکدینش دنبال کنید. برای ارتباط مستقیم با او می‌توانید از طریق «توییتر محسن یعقوبی» با آدرس https://x.com/yaaghobi_m یا شماره تماس 09357261769 و دیدن رزومه محسن یعقوبی به وب‌سایت جابینجا مراجعه کنید.
کلام آخر
به مجموعه فعالیت‌های در جهت بهینه‌سازی وب‌سایت برای موتورهای جستجو سئو برای کسب ترافیک به‌صورت ارگانیک گفته می‌شود. سئو باعث می‌شود تا وب‌سایت ما توسط افراد در موتورهای جستجو دیده شده و احتمالاً مورد اقبال عمومی واقع شود. فعالیت‌های سئو در حالت کلی در سه بخش داخل سایت، خارج سایت و بخش کدنویسی انجام می‌شود. فعالیت‌های سئو سایت شامل استانداردهای است که این استانداردها را سئو کلاه‌سفید می‌گوییم که باعث افزایش رتبه در نتایج جستجو خواهد شد.
/
پایان رپورتاژ
source