بنیاد اتریوم روز گذشته برنامه‌ای جدید منتشر کرد که هدف آن ارتقاء فناوری اثبات با دانش صفر (Zero Knowledge Proof) – یا همان ZK – در این شبکه بلاکچین است. این تصمیم می‌تواند آینده نوآوری در حوزه ZK را تغییر دهد. همچنین ممکن است بسیاری از استارتاپ‌ها را وادار کند تا نقش و جایگاه خود را در بازار بازنگری کنند.
به گزارش میهن بلاکچین، این اتفاق در زمانی رخ داده که قیمت خرید اتریوم از سطح ۳,۰۰۰ دلار عبور کرده است. اما این تغییر چه تاثیری بر راهکارهای لایه ۲ مبتنی بر رول‌آپ دانش صفر خواهد داشت؟
اعلام رسمی zkEVM برای نودها از سوی بنیاد اتریوم
بنیاد اتریوم در پستی رسمی در وبلاگ خود اعلام کرد که قصد دارد در مدت یک سال، zkEVM را در لایه ۱ پیاده‌سازی کند. این اقدام بخشی از یک حرکت گسترده‌تر برای گذار کامل شبکه به‌سمت استفاده از اثبات‌های دانش صفر است.
طبق این برنامه، اعتبارسنج‌ها (Validators) می‌توانند از کلاینت‌های ZK استفاده کنند. این کلاینت‌ها توانایی تأیید چندین اثبات تولید شده توسط ماشین‌های مجازی مبتنی بر اثبات دانش صفر را دارند. با این روش، دیگر نیازی به اجرای مجدد بلاک‌ها نخواهد بود.
به گفته سوفیا گلد (Sophia Gold) – پژوهشگر اتریوم – این پیشنهاد قصد دارد که استانداردهایی برای اثبات‌های لحظه‌ای ایجاد کند. از جمله این استانداردها می‌توان به تأخیر کمتر از ۱۰ ثانیه، اندازه اثبات زیر ۳۰۰ کیلوبایت و امنیت ۱۲۸ بیتی اشاره کرد.
بنیاد اتریوم باور دارد که این یکپارچگی می‌تواند مقیاس‌پذیری، امنیت و مقاومت در برابر سانسور را به‌طور چشم‌گیری بهبود دهد. همچنین این اقدام باعث می‌شود که پروتکل اتریوم به شکل بهتری با فناوری ZK سازگار شود. در این پست این‌طور آمده است:
اتریوم چشم‌انداز بلندمدت خود را به‌وضوح نشان داده است: یک بلاکچین که در آن، اثبات‌های دانش صفر تمام لایه‌ها را پوشش می‌دهند. از تجمیع امضاهای اجماع گرفته تا ویژگی‌های حریم خصوصی که توسط اثبات‌های سمت کلاینت پشتیبانی می‌شوند.
در اصل، اثبات با دانش صفر به اثبات‌کننده این امکان را می‌دهد که بدون فاش‌کردن داده واقعی، به فرد راستی‌آزما ثابت کند که یک ادعا درست است. این ابزار رمزنگاری در دهه ۱۹۸۰ به‌صورت نظری معرفی شد. از آن زمان تاکنون، این فناوری کاربردهای عملی زیادی در حوزه بلاکچین پیدا کرده است؛ از جمله در زمینه حفظ حریم خصوصی، افزایش مقیاس‌پذیری و تأیید هویت.
حرکت اتریوم به‌سمت اثبات دانش صفر بخشی از تلاش‌های گسترده‌تری برای ساده‌سازی لایه ۱ این شبکه است. ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin) – بنیان‌گذار اتریوم – پیشنهاد داده بود که باید لایه ۱ ساده شود تا در بلندمدت همچنان قدرتمند و مقیاس‌پذیر باقی بماند.
تأثیر بلندمدت بر اکوسیستم اتریوم
در حالی که ادغام ZK به‌صورت مستقیم در اتریوم می‌تواند استفاده از این فناوری را در سطح گسترده‌ای گسترش دهد، اما نگرانی‌هایی هم وجود دارد. برخی کارشناسان معتقدند که با این اقدام، استارتاپ‌های مستقل فعال در حوزه ZK ممکن است به حاشیه رانده شوند.
با ورود بنیاد اتریوم به فرآیند تعیین استاندارد برای سیستم‌های اثبات و مشخص کردن معیارهای فنی، تیم‌های کوچک‌تر ممکن است در حفظ جایگاه خود دچار مشکل شوند؛ مگر اینکه این تیم‌ها خود را با چارچوب و استانداردهای اتریوم هماهنگ کنند.
با این حال، اتریوم این برنامه را از زاویه دیگری معرفی کرده است. بنیاد اتریوم تلاش دارد پروژه‌های zkVM را گرد هم آورد و همه آن‌ها را به سمت هدف مشترک «اثبات آنی» سوق دهد. بنیاد اتریوم می‌گوید این رویکرد به‌جای تضعیف رقابت، مسیر را برای همکاری در سطح کل صنعت باز می‌کند.
ادغام اثبات‌های دانش صفر در لایه ۱، جایگاه اتریوم را به‌عنوان پیشروترین شبکه در حوزه ZK تثبیت می‌کند. البته همین اقدام می‌تواند شرکت‌هایی را که تمرکز آن‌ها بر ZK است وادار کند تا استراتژی‌های خود را تغییر دهند.
این استارتاپ‌ها ممکن است به‌جای رقابت مستقیم با اتریوم، بهتر باشد ابزارها و سیستم‌هایی بسازند که با استانداردهای فنی موجود در شبکه ETH سازگار باشند. این رویکرد می‌تواند برای آن‌ها موفقیت بیشتری به‌همراه داشته باشد.
source