به گزارش پایگاه خبری بورس پرس،
اسفندیار خدایی انتشار متنی در روزنامه شرق، اعلام کرد: برخلاف فضای سنگین و پرچالش برجام، 6 عامل مهم، مسیر توافق جدید را هموارتر کرده و به توافق احتمالی شانس بیشتری بخشیده است.
از ماهیت دوجانبه مذاکرات جدید و انگیزه شخصی ترامپ برای ساختن میراثی دیپلماتیک گرفته تا تغییر موازنه قدرت در منطقه پس از حملات هفتم اکتبر و تحولات غزه، لبنان و سوریه و تغییرات در مواضع بازیگران کلیدی همچون اسرائیل، کنگره آمریکا و کشورهای عرب حوزه خلیج فارس همگی به نفع توافق جدید عمل می کنند. با توجه این دلایل، پیش بینی می شود این مذاکرات آسان تر به نتیجه برسد و توافق احتمالی، مؤثرتر و پایدارتر از برجام باشد.
برخلاف برجام که با مشارکت 6 قدرت جهانی و ایران صورت گرفت، مذاکرات اخیر ترامپ و ایران دوجانبه است و عمان تنها نقش میانجی را ایفا می‌کند. عمان نه رقیب ایران است و نه آمریکا و همین بی‌طرفی شانس موفقیت مذاکرات را افزایش داده است. در مذاکرات چند جانبه برجام، تضاد منافع و رقابت میان قدرت هایی همچون چین، روسیه، آمریکا و اروپا روند مذاکرات را پیچیده می کرد.
در چنین شرایطی مخالفان توافق مانند اسرائیل، فرصت بیشتری برای تأثیرگذاری و ایجاد مانع از طریق نفوذ در برخی مذاکره کنندگان پیدا می کنند. بنابراین انتظار می رود مذاکرات دوجانبه ترامپ و ایران با سرعت بیشتری به پیش رود و به هدف نزدیک تر شود.
ترامپ بیشتر به اهداف راهبردی می اندیشد و تمرکز وی بر اقتصاد، منازعه تجاری با چین و سایر قدرت های اقتصادی، الحاق کانادا و گرینلند به خاک آمریکا، مسئله مهاجران و مسائلی مانند خاتمه دادن به جنگ اوکراین و بحران غزه است. ایران اولویت ترامپ نیست بلکه تنها یکی از بندهای فهرست بلند بالای دغدغه های بلند پروازانه وی است.
ترامپ از تجربه تلخ جنگ پرهزینه جورج بوش پسر در عراق درس گرفته و نمی‌خواهد آمریکا را وارد جنگی فرسایشی با ایران کند. وی اعلام کرده آمریکا در سال 2018 بدون هیچ فایده‌ای 7 تریلیون دلار در خاورمیانه هدر داد. از سوی دیگر وی در آخرین دور ریاست جمهوری می خواهد میراثی ماندگار بر جای بگذارد و رؤیای حضور در ردیف بزرگ ترین رؤسای جمهور آمریکا دارد و حتی چشم به جایزه صلح نوبل دارد و بر این باور است پایان دادن به جنگ های غزه و اوکراین و توافق با ایران می تواند وی را به این هدف برساند.
برخلاف دوران برجام، امروزه جمهوری خواهان همسو با ترامپ علاوه بر کنگره، قدرت اجرائی را نیز در اختیار دارند و می دانند خروج آمریکا از برجام، برنامه هسته‌ای ایران را بسیار پیشرفته تر کرد. آنها باید بین دوگانه جنگ و توافق انتخاب کنند. ضمن آنکه دموکرات ها قاعدتا با توافق مخالفتی ندارند و حدود نیمی از کنگره را در اختیار دارند.
از طرف دیگر ترامپ نمی تواند تحریم های کنگره علیه ایران را به طور کامل لغو کند بلکه تنها می تواند هر 6 ماه یک بار آنها را تعلیق کند. اقدامی که در دوران اوباما و حتی ترامپ تا پیش از خروج از برجام انجام دادند. کنگره قانون بازنگری رفع تحریم‌های ایران را در سال ۲۰۲۳ تصویب کرد که ترامپ را ملزم به ارائه گزارش به کنگره و کسب تأیید آن پیش از هرگونه تعلیق یا لغو تحریم ها می کند.
پس از عملیات هفتم اکتبر و تحولات غزه، لبنان و سوریه، محور مقاومت آسیب های جدی دید. در دوران برجام، ایران با بهره‌گیری از منابع آزاد شده در نتیجه لغو تحریم‌ها، فشار از طریق لبنان، سوریه و غزه بر اسرائیل وارد می کرد و عملا اسرائیل را محاصره کرد. آن روزها مسئله جنگ های نیابتی اولویت اسرائیل بود اما امروز پس از حملات هفتم اکتبر حماس، حزب‌الله و حضور ایران در سوریه، اولویت نخست اسرائیل نیست.
در این میان توانمندی های هسته‌ای و موشکی ایران در صدر نگرانی های اسرائیل قرار دارند. بنابراین برخلاف سال ۲۰۱۵، اسرائیل طبق مواضع نتانیاهو و وزیر خارجه از توافق مطمئنی که برنامه هسته ای ایران را محدود کند، حمایت می کند. ضمن آنکه اسرائیل بدون حمایت آمریکا نمی تواند وارد جنگ شود و به تأسیسات هسته‌ای یا نظامی ایران حمله کند.
با این حال، اسرائیل همچنان چشم به آن دارد که آمریکا را به بمباران تأسیسات هسته ای ایران وادارد و نگران آن است که آمریکا پس از توافق با ایران بر شرق آسیا تمرکز کند و حضور نظامی در خاورمیانه را کاهش دهد. به علاوه اسرائیل امیدوار است توافق با آمریکا صنعت موشکی ایران را شامل شود و آن را کنترل و محدود کند. موضوعی که غیر ممکن است مورد پذیرش ایران قرار گیرد و در صورت اصرار آمریکا، مذاکرات به شکست می انجامد.
انتهای پیام
source