آیا ترامپ می‌تواند رییس فدرال رزرو آمریکا را برکنار کند؟

کوین هَسِت (Kevin Hassett)، مشاور اقتصادی کاخ سفید، روز جمعه اعلام کرد که دونالد ترامپ، رئیس‌ جمهور آمریکا و کابینه او همچنان در حال بررسی موضوع برکناری جروم پاول هستند؛ مسئله‌ای که در صورت اجرایی شدن، تبعات سنگینی برای استقلال بانک مرکزی و همچنین بازارهای جهانی خواهد داشت.

به گزارش میهن بلاکچین، کوین هست در پاسخ به سوال یک خبرنگار در کاخ سفید که پرسید: «آیا گزینه‌ برکناری پاول در حال حاضر روی میز است؟» گفت: «رئیس‌ جمهور و تیم او همچنان در حال بررسی این موضوع هستند».

آیا ترامپ می‌تواند جروم پاول را از ریاست فدرال رزرو برکنار کند؟

اظهارات هست، یک روز پس از آن مطرح شد که ترامپ دوباره آتش اختلاف دیرینه خود با رئیس فدرال رزرو را شعله‌ور کرد. او پاول را متهم کرد که با خودداری از کاهش نرخ بهره در حال اجرای یک «بازی سیاسی» است و تأکید کرد که قدرت آن را دارد تا خیلی سریع او را از سمتش برکنار کند. ترامپ، روز جمعه نیز در جریان مراسمی در کاخ سفید، انتقادهای خود را تکرار کرد و گفت:

اگر رئیس فدرال رزرو می‌فهمید که باید چه کند، نرخ بهره تا حالا کاهش پیدا کرده بود.

به نظر می‌رسد هست در اظهارات اخیر خود، از عقایدش در کتابی که در سال ۲۰۲۱ منتشر کرده بود فاصله گرفته است؛ او در آن کتاب استدلال کرده بود که برکناری پاول در دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ، می‌توانست به اعتبار فدرال رزرو به‌عنوان نهادی مستقل و بی‌طرف در مدیریت عرضه پول آمریکا لطمه بزند و این موضوع در نهایت ممکن بود اعتبار دلار را زیر سوال ببرد و بازار سهام را با سقوط روبه‌رو کند.

هست درباره تغییر رویکرد خود توضیح داد:

به نظر من در آن زمان وضعیت بازار کاملاً متفاوت بود. آن موقع من داشتم به تحلیل‌های حقوقی‌ اشاره می‌کردم که در دسترس ما بود. اگر در حال حاضر تحلیل حقوقی جدیدی وجود دارد که چشم‌انداز دیگری ارائه می‌دهد، پس باید درباره واکنش‌مان بازنگری کنیم.

دقیقا مشخص نیست که او به کدام تحلیل حقوقی جدید اشاره می‌کند، اما در حال حاضر پرونده‌ای در دیوان عالی آمریکا در جریان است که موضوع آن بررسی حدود اختیارات ترامپ در برکناری دو عضو دموکرات از هیات‌های فدرال کارگری است. این پرونده به‌شدت مورد توجه گرفته است؛ چرا که ممکن است به‌عنوان یک سابقه حقوقی تعیین‌کننده، مشخص کند که آیا ترامپ می‌تواند جروم پاول را نیز از سمتش برکنار کند یا خیر؟

پاول پیش از این گفته بود که قانون اجازه برکناری او را نمی‌دهد و حتی اگر ترامپ بخواهد، او از سمتش کناره‌گیری نمی‌کند و تصمیم دارد تا پایان دوره‌ ریاست خود در مه ۲۰۲۶ (اردیبهشت ۱۴۰۵)، در جایگاهش باقی بماند. دوره پاول به عنوان عضو هیات مدیره فدرال رزرو نیز تا ژانویه ۲۰۲۸ ادامه دارد. پاول، همچنین این هفته گفت که فکر نمی‌کند پرونده‌ای که اکنون در دیوان عالی در جریان است، ارتباطی به وضعیت فدرال رزرو داشته باشد.

جنگ دنباله‌دار دونالد ترامپ و فدرال رزرو

پاول که ابتدا توسط باراک اوباما به عضویت هیات مدیره فدرال رزرو منصوب شده بود، در دوره اول ریاست جمهوری ترامپ، به‌عنوان رئیس این نهاد انتخاب شد؛ اما خیلی زود و به‌دلیل افزایش نرخ بهره، روابط او با ترامپ تیره‌وتار شد. ترامپ بارها به‌صورت علنی از پاول انتقاد کرده و حتی در برهه‌هایی برکناری او را مد نظر قرار داده، اما هیچ‌گاه این کار را عملی نکرده است.

در هفته گذشته، این موضوع بار دیگر سر زبان‌ها افتاد؛ چرا که پاول و سایر مقامات فدرال رزرو معتقدند تعرفه‌های تهاجمی ترامپ می‌تواند بانک مرکزی را در وضعیت دشواری قرار دهد؛ زیرا این تعرفه‌ها می‌توانند از یک سو تورم را افزایش دهند و از سوی دیگر رشد اقتصادی و بازار کار را تضعیف کنند.

ترامپ روز پنجشنبه بار دیگر پاول را به‌خاطر عدم کاهش نرخ بهره مورد انتقاد قرار داد. وی اظهار داشت:

فدرال رزرو کاهش نرخ بهره را به مردم آمریکا بدهکار است؛ این تنها کاری است که پاول باید انجام دهد. من از او راضی نیستم و اگر بخواهم او را کنار بگذارم، خیلی سریع این کار را انجام می‌دهم.

فدرال رزرو پس از چند دور کاهش نرخ بهره در اواخر سال گذشته، از ماه دسامبر (آذر) تاکنون نرخ بهره سیاستی خود را در محدوده ۴.۲۵٪ تا ۴.۵۰٪ نگه داشته است. پاول این هفته اشاره کرد که با توجه به افزایش عدم قطعیت در خصوص تأثیرات تعرفه‌ها و سایر سیاست‌های دولت، او و همکارانش عجله‌ای برای تغییر این رویکرد محتاطانه ندارند.

کوین هست اعلام کرده که تمرکز او روی تصمیم‌های سیاستی فدرال رزرو و نه شخصیت‌ها است. او به انتقاد از تصمیم این نهاد برای افزایش نرخ بهره در زمان ریاست‌جمهوری ترامپ و در عین حال معرفی کاهش مالیات‌ها به‌عنوان عاملی تورم‌زا پرداخت؛ در حالی‌که این نهاد نسبت به «خرج‌تراشی‌های افسارگسیخته» جو بایدن، رئیس‌جمهور سابق آمریکا، سکوت کرده‌ بود. هست این موضوع را «کاملاً تورم‌زا» توصیف کرد.

هست افزود:

اگر فکر می‌کنید ناراحتی رئیس‌جمهور ترامپ از عملکرد گذشته فدرال رزرو غیرقابل قبول است، به نظرم باید برای این دیدگاه‌تان توضیحی داشته باشید.

او همچنین اظهار داشت که سیاست‌های ترامپ در حال افزایش میزان سرمایه‌گذاری و ایجاد شغل هستند، در حالی که تورم در حال کاهش است. هست ادامه داد:

در چنین شرایطی، منطقی نیست که همان افرادی که درباره خرج‌تراشی‌های افسارگسیخته بایدن هیچ هشداری ندادند، معتقد باشند تعرفه‌ها باعث افزایش فاجعه‌بار تورم خواهند شد.

اقتصاددانان و سرمایه‌گذاران، با نگرانی این کشمکش را دنبال می‌کنند. اعتبار فدرال رزرو، به‌عنوان قدرتمندترین بانک مرکزی جهان، عمدتاً به استقلال تاریخی آن در تصمیم‌گیری‌های اقتصادی، دور از نفوذ سیاسی، گره خورده است.

تلاش برای برکناری پاول می‌تواند به بی‌ثباتی هر چه بیشتر بازارها، که در هفته‌های اخیر به‌دلیل سیاست‌های متغیر ترامپ در قبال تعرفه‌ها دچار نوسان شده‌اند، دامن بزند. سیاست‌هایی که اجرای آن‌ها نیز با تأخیر، عقب‌نشینی‌های مقطعی و تشدید تنش‌ها، به‌ویژه با چین، همراه بوده است.

کریشنا گوها (Krishna Guha)، نایب رئیس موسسه ISI، در یادداشتی نوشت:

تهدید استقلال فدرال رزرو توسط دولت، نگرانی را در بازار افزایش خواهد داد و آن را به‌سمت تورم و رکود اقتصادی سوق می‌دهد؛ این مسئله همچنین ریسک سقوط شدید بازار را به‌شدت بالا می‌برد.