درآمد هر سهم (EPS) چیست؟ | مفهوم و نحوه محاسبه آن

به گزارش شهر بورس، در ارزیابی عملکرد مالی یک شرکت، بسیاری از شاخص‌ها و معیارها وجود دارند که می‌توانند اطلاعات دقیقی از وضعیت آن شرکت به سرمایه‌گذاران و تحلیل‌گران ارائه دهند. یکی از مهم‌ترین این معیارها درآمد هر سهم (EPS) است. این شاخص کمک می‌کند تا سودآوری هر سهم شرکت به‌صورت جداگانه مشخص شود و می‌تواند معیاری مهم برای ارزیابی توانایی شرکت در تولید سود باشد.

در این مقاله آموزشی به تعریف، نحوه محاسبه، انواع مختلف EPS، و نحوه استفاده از آن در تحلیل‌های مالی خواهیم پرداخت.

درآمد هر سهم چیست؟

درآمد هر سهم یا EPS یکی از معیارهای مالی مهم است که نشان می‌دهد شرکت برای هر سهم خود چه مقدار سود خالص تولید کرده است. این معیار کمک می‌کند تا تحلیل‌گران و سرمایه‌گذاران میزان سودآوری واقعی هر سهم شرکت را با توجه به سود کل شرکت بسنجند.

درآمد هر سهم از تقسیم سود خالص (Net Income) شرکت بر تعداد سهام معلق (Outstanding Shares) به دست می‌آید. این نشان‌دهنده سودی است که هر سهم از آن شرکت می‌تواند در یک دوره زمانی مشخص (معمولاً سالانه یا فصلی) به خود اختصاص دهد.

نحوه محاسبه EPS

فرمول ساده‌ای برای محاسبه EPS وجود دارد که به‌طور معمول به‌صورت زیر بیان می‌شود:

EPS = (سود خالص – سود سهام ممتاز) / تعداد سهام عادی

در این فرمول:

• سود خالص (Net Income): این مقدار سود پس از کسر تمام هزینه‌ها، مالیات‌ها، و سایر هزینه‌ها است که در صورت سود و زیان شرکت ذکر می‌شود.
• سود سهام ممتاز (Preferred Dividends): اگر شرکت سهام ممتاز داشته باشد، سود آن‌ها از سود خالص کسر می‌شود زیرا سهام ممتاز اولویت دریافت سود دارند.
• تعداد سهام عادی (Outstanding Shares): این تعداد سهام است که در دست سهامداران عمومی است و شرکت برای محاسبه EPS باید این تعداد را در نظر بگیرد.

مثال محاسبه EPS

فرض کنید یک شرکت دارای سود خالص ۱ میلیون تومان و ۳۰۰ هزار سهم عادی باشد. اگر این شرکت سهام ممتاز نداشته باشد، EPS به‌صورت زیر محاسبه می‌شود:

EPS = 1,000,000 / 300,000 = ۳.۳۳ تومان

بنابراین، درآمد هر سهم این شرکت ۳.۳۳ تومان خواهد بود.

انواع مختلف EPS

۱. EPS پایه (Basic EPS)

این نوع EPS بر اساس سود خالص واقعی و تعداد سهام عادی موجود محاسبه می‌شود. از آنجا که در این محاسبه تعدادی از سهام شرکت مانند سهام ممتاز که سود آن‌ها پرداخت شده و سهام در دستکار مدیران کمتر لحاظ می‌شود، برای سرمایه‌گذاران استفاده از این نوع EPS مناسب است.

۲. EPS رقیق‌شده (Diluted EPS)

در محاسبه این نوع EPS، علاوه بر سهام عادی موجود، تعداد سهام احتمالی که ممکن است در آینده منتشر شود، مانند اختیار خرید سهام (Stock Options) یا سهام تبدیل‌شونده (Convertible Bonds)، در نظر گرفته می‌شود. به این ترتیب، EPS رقیق‌شده معمولاً عددی کمتر از EPS پایه است زیرا فرض می‌شود که تعداد سهام شرکت در آینده افزایش خواهد یافت.

اهمیت و کاربردهای EPS

۱. ارزیابی عملکرد شرکت

EPS به عنوان یکی از معیارهای مهم برای ارزیابی سودآوری یک شرکت استفاده می‌شود. هرچه این مقدار بالاتر باشد، نشان‌دهنده سودآوری بیشتر هر سهم از شرکت است که برای سرمایه‌گذاران و تحلیل‌گران نشانه مثبتی محسوب می‌شود.

۲. مقایسه شرکت‌ها

سرمایه‌گذاران می‌توانند با استفاده از EPS شرکت‌های مختلف را مقایسه کنند. این شاخص می‌تواند معیاری برای مقایسه شرکت‌ها در یک صنعت یا بخش خاص باشد. برای مثال، اگر دو شرکت مشابه در صنعت خودرو وجود داشته باشند، شرکت با EPS بالاتر می‌تواند نشان‌دهنده عملکرد بهتر باشد.

۳. ارزیابی رشد شرکت

مقایسه EPS فصلی یا سالانه با دوره‌های گذشته به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا روند رشد سودآوری یک شرکت را مشاهده کنند. این امر می‌تواند تأثیر زیادی بر تصمیمات سرمایه‌گذاری داشته باشد.

۴. تاثیر بر ارزش سهام

EPS همچنین می‌تواند به ارزش‌گذاری سهام کمک کند. نسبت قیمت به درآمد (P/E Ratio) که یکی از مهم‌ترین شاخص‌ها برای ارزیابی قیمت سهام است، از EPS به‌عنوان جزء اصلی استفاده می‌کند:

P/E = قیمت سهم / EPS

هرچه EPS بالاتر باشد، برای سرمایه‌گذاران قیمت سهم جذاب‌تر و قابل‌استقبال‌تر خواهد بود.

محدودیت‌های EPS

• سودآوری مقطعی: برخی از شرکت‌ها ممکن است در یک دوره زمانی خاص به دلیل فروش دارایی‌ها یا معاملات خاص دیگر سود بالایی داشته باشند. بنابراین، EPS ممکن است همیشه نمایانگر سودآوری پایدار نباشد.
• عدم توجه به بدهی‌ها: EPS به تنهایی به تحلیل ساختار مالی و بدهی‌های شرکت نمی‌پردازد. بنابراین باید این شاخص همراه با سایر معیارها مانند نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام (Debt to Equity Ratio) ارزیابی شود.

درآمد هر سهم (EPS) یکی از شاخص‌های حیاتی است که کمک می‌کند تا عملکرد مالی یک شرکت را بسنجیم. محاسبه دقیق EPS می‌تواند تصویر روشنی از توانایی یک شرکت در تولید سود برای سهامداران خود ارائه دهد. برای ارزیابی صحیح از این شاخص، توجه به انواع مختلف EPS، از جمله EPS پایه و رقیق‌شده، و مقایسه آن با سایر شرکت‌ها و داده‌های گذشته اهمیت دارد.
برای سرمایه‌گذاران، EPS نه تنها نشان‌دهنده عملکرد فعلی شرکت است، بلکه می‌تواند در پیش‌بینی رشد آینده و تصمیم‌گیری برای سرمایه‌گذاری نقش مهمی ایفا کند.