بانک مرکزی باید با حرکت‌های سوداگرانه در بازار آزاد ارز برخورد جدی کند

مجلس دو روز گذشته مشغول صحبت و رایزنی با تیم اقتصادی دولت بوده است. روز دوشنبه کمیسیون‌ها جلسات متعددی با وزرای اقتصادی و رئیس کل بانک مرکزی داشته‌اند و امروز هم جلسه نظارتی مجلس پشت درهای بسته با تیم اقتصادی دولت برگزار شد. نوسانات شدید بازار ارز موجب شد نمایندگان مجلس پیگیر عملکرد دولت در سیاست‌های ارزی شوند و به همین منظور صبح امروز دو ساعت و نیم وقت صحن مجلس در جلسه غیرعلنی و غیررسمی بدون حضور رسانه‌ها به بررسی این موضوع گذشت. 

مهدی طغیانی، نایب‌ رئیس اول کمیسیون اقتصادی، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز درباره برخی از مباحث مطرح‌شده در این جلسه که امکان رسانه‌ای شدن داشت توضیحاتی داده است که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.

***

بانک مرکزی باید مداخله موثرتری در بازار ارز داشته باشد/ بانک مرکزی به عنوان مقام ناظر ارزی باید به نحوی مداخله کند که ثبات بازار ارز حفظ شود

*با وجود اینکه شرایط بازار ارز متزلزل است و قیمت همچنان به صورت لحظه‌ای بالا می‌رود اما دولت معتقد است با این کار به سمت تک‌نرخی شدن ارز می‌رود؛ آیا این راهکار از نظر مجلس اشتباه است؟

اصل این موضوع که ارز چندنرخی نداشته باشیم و به سمت یک نرخ مشخص برای ارز برویم پذیرفته است و از لحاظ علمی هم بر آن تاکید می‌شود.

بحث بر سر راه‌اندازی بازار جدید مبادله‌ است با این تفاوت که به صورت الکترونیکی و با استفاده از سامانه‌ای جدید انجام می‌شود. این سامانه عملاً همان نسل جدیدتر بازار مبادله است. نقدهایی درباره راه‌اندازی این سامانه و رعایت نشدن برخی مسائل مانند لحاظ کردن پیشبرد تدریجی امور در اجرای این طرح مطرح شد که نوسانات اخیر را به دنبال داشته است.

در این جلسه، نقدهایی به بانک مرکزی وارد شد مبنی بر اینکه این نهاد باید مداخله موثرتری در بازار ارز داشته باشد. در شرایط پیش‌آمده بانک مرکزی ابزارهایی داشته که از آن استفاده نکرده است. هرچند بازار غیررسمی وجود دارد، اما بانک مرکزی به عنوان مقام ناظر ارزی باید به نحوی مداخله کند که ثبات بازار ارز حفظ شود.

باید بازار رسمی را تقویت کنیم تا بازار غیررسمی به سمت آن حرکت کند/ تجربه‌های گذشته نشان داده هرگاه بازار رسمی قوی‌تر شده، بازار غیررسمی خود را با آن تطبیق داده است

*الان تصمیم دولت بر این است که بازار نیمایی را به بازار آزاد نزدیک و این دو را یکی کند؟ 

صحبت هیچ‌کس این نیست که ما باید به بازار آزاد (غیررسمی) نزدیک شویم. اما نکته این است که فضای بازار رسمی باید به شکل یک بازار مشخص و با سازوکار مناسب عمل کند نه یک سامانه که عملاً ناکارآمد است و فقط تشریفات صوری و ظاهری در آن انجام می‌دهند.

الان سامانه یک سامانه بازاری مشخص است و باید تقویت شود. باید بازار رسمی را تقویت کنیم تا بازار غیررسمی به سمت آن حرکت کند. تجربه‌های گذشته نشان داده هرگاه بازار رسمی قوی‌تر شده، بازار غیررسمی نیز خود را با آن تطبیق داده است.

آقای همتی هم اعلام کردند بر اساس تجربه سال ۹۷ ایشان در بانک مرکزی، آنجا که توانسته‌ایم بازار رسمی را قوی جا بیندازیم بازار غیررسمی هم خودش را با بازار رسمی ما تطبیق داده است.

*اما اکنون عکس این اتفاق در حال وقوع است یعنی بازار رسمی دارد به بازار غیررسمی نزدیک می‌شود. قیمت بازار ارز آزاد بالا می‌رود و بازار رسمی هم به‌ دنبال آن بالا می‌رود؟

باید حواس‌مان باشد اینها به آن معنا نیست که در فضای بازار غیررسمی به هیجانات وزن دهیم.

بانک مرکزی باید با حرکت‌های سوداگرانه در بازار آزاد ارز برخورد جدی کند، ابزار این کار را هم دارد/ بازار رسمی ارز باید عمیق و قوی شود 

*عده‌ای می‌گویند دست‌های پشت پرده و مافیا بازار آزاد را در کنترل دارند و قیمت را آنها تعیین می‌کنند. در این جلسه درباره آن چه صحبتی شد؟

اتفاقاً بحث مجلس هم این بود که آقای فرزین و بانک مرکزی باید جدی با بازار غیررسمی ارز برخورد کنند. باید با کسانی که به بازار شبیخون می‌زنند، کسانی که با حرکت‌های سوداگرانه بازار ارز را متلاطم می‌کنند، برخورد جدی صورت بگیرد، ابزار آن را هم دارند.

در بازار رسمی ارز باید عمق‌بخشی صورت گیرد، همراهی کنیم تا یک بازار عمیق و جدی داشته باشیم. بانک مرکزی باید از ابزارهای لازم برای کنترل بازار استفاده و بازار رسمی را تقویت کند تا بازار آزاد خودش را به بازار رسمی نزدیک کند.

فضای اقتصادی کشور باید به سمت همدلی و حمایت از دولت پیش رود/ وظیفه ما حفظ ثبات بازار ارز است/ مجلس در بحث اجرای قانون در بازار ارز ناظر است/ بخش‌هایی از ظرفیت قانون در سیاست‌های ارزی دولت نادیده گرفته شده است

*نمایندگان از صحبت‌ها و پاسخ‌های اعضای اقتصادی دولت درباره بازار ارز قانع شدند؟

فضای اقتصادی کشور باید به سمت همدلی و حمایت از دولت پیش برود تا نتایج مثبتی به دست آید. فضا باید فضای همدلی باشد و در کنار آن همه به دنبال اجرای قانون باشند. وظیفه ما حفظ ثبات بازار ارز است.

مجلس در بحث اجرای قانون در ماجرای ارزی ناظر است. امروز هم جلسه دو ساعت و نیمه نظارتی بود که آیا قانون اجرا شده است و کجا در اجرای قانون کوتاهی شده است.

نظر مجلس این بود که اگرچه حرکت‌های خوبی در مسیر اجرای قانون انجام شده است اما غفلت‌هایی هم صورت گرفته، بخش‌هایی از ظرفیت قانون در اجرای سیاست‌های ارزی نادیده گرفته شده است. اگر آن ظرفیت‌ها درست استفاده می‌شد این تلاطم‌های اخیر به وجود نمی‌آمد.