مقایسه مرکز تست تصادف ایرانی و چینی / دو رویکرد متفاوت برای ایمنی خودرو

مقایسه مرکز تست تصادف ایرانی و چینی / دو رویکرد متفاوت برای ایمنی خودرو

ایران با افتتاح مرکز AQS به جمع معدود کشورهای دارای مرکز تست تصادف پیوست. در مقابل، یکی از کشورهای دارای این تکنولوژی چین است که نگاه به تفاوت‌های یکی از مراکز این کشور با مرکز تست تصادف ایرانی خالی از لطف نخواهد بود. این در حالی است که این دو مرکز از نظر هزینه، مقیاس، تجهیزات، ظرفیت تست، استانداردهای اجرا و تأثیر بر صنعت تفاوت‌های چشم‌گیری دارند.

به گزارش پایگاه خبری اسب بخار، مرکز AQS ایران با سرمایه‌گذاری حدود ۳ هزار میلیارد تومان و ۱۱ میلیون یورو تجهیزات ارزی در زمین ۲۶ هزار مترمربعی در صفادشت ساخته شده است. این مرکز شامل ۱۳ هزار مترمربع سالن‌های تست است و تجهیزات آن از کشورهای اروپایی مانند آلمان و ژاپن تأمین شده، از جمله آدمک‌های تست (دامی) با قیمت هر کدام بیش از ۲۵۰ هزار دلار و سیستم فیلم‌برداری با قابلیت ۱۰۰ هزار فریم در ثانیه. ظرفیت سالانه آن ۳۰۰ تا ۴۰۰ تست است و استانداردهای UNECE ،FMVSS ،Euro NCAP ،C-NCAP ،Latin NCAP و J-NCAP را پوشش می‌دهد.

در مقابل، CATARC چین یکی از مراکز معتبر تست تصادف این کشور که از سال ۱۹۸۵ فعالیت می‌کند، مجموعه‌ای از چندین سایت بزرگ در شهرهایی مانند تیانجین، شیانگ‌یانگ و نینگبو دارد. سرمایه‌گذاری کلی آن در دهه‌های گذشته به صدها میلیون دلار رسیده و هر سایت جدید گاهی بیش از ۱۰۰-۲۰۰ میلیون دلار هزینه دارد. CATARC نه تنها مرکز تست است، بلکه نهاد اصلی تدوین استانداردهای ملی چین و اجرای C-NCAP محسوب می‌شود.

هزینه راه‌اندازی و مقیاس سرمایه‌گذاری

مرکز AQS ایران با هزینه حدود ۲۰ تا ۳۰ میلیون دلار به عنوان اولین مرکز مستقل کشور ساخته شده و تمرکز آن روی تست‌های پایه است. این سرمایه‌گذاری شامل ساخت سالن‌ها، خرید تجهیزات و آموزش نیروی انسانی است و هدف اصلی آن جلوگیری از خروج ارز برای تست‌های خارجی بوده است. در مقابل، CATARC با سرمایه‌گذاری‌های چندصد میلیون دلاری در سال‌های اخیر، چندین سایت مجهز دارد و هزینه هر سایت جدید آن گاهی بیش از ۱۰۰ میلیون دلار است. برای مثال، سایت تیانجین CATARC که یکی از اصلی‌ترین مراکز است، در دهه ۲۰۱۰ با بیش از ۱۵۰ میلیون دلار توسعه یافته و شامل آزمایشگاه‌های متعدد برای تست‌های پیشرفته EV است. این تفاوت مستقیماً به حجم صنعت خودرو چین (بزرگ‌ترین تولیدکننده جهان با بیش از ۳۰ میلیون فروش سالانه) در مقابل ایران (حدود ۱ میلیون تولید سالانه) مربوط می‌شود و نشان‌دهنده مقیاس اقتصادی متفاوت است.

امکانات و تجهیزات فنی

AQS از آدمک‌های آلمانی و ژاپنی، سیستم‌های فیلم‌برداری پیشرفته با رزولوشن بالا و خطوط تست برخورد استفاده می‌کند و قابلیت تست‌های استاندارد جهانی را دارد. تجهیزات آن شامل سنسورهای متعدد برای اندازه‌گیری نیروی وارد بر نقاط مختلف بدن آدمک، سیستم‌های کالیبراسیون مجدد دامی‌ها و شبیه‌سازهای پایه است. CATARC اما امکانات بسیار گسترده‌تری دارد: چندین خط تست برخورد (جلو، جانبی، عقب، غلتش)، تست‌های ADAS واقعی در جاده‌های شبیه‌سازی‌شده با سناریوهای پیچیده، شبیه‌سازهای محیطی (باران، برف، مه، گردوغبار)، تست باتری EV برای ایمنی حرارتی و آتش‌سوزی، تست کامیون و اتوبوس سنگین، تست‌های زیست‌محیطی انتشار آلاینده، تست‌های صوتی NVH و حتی تست‌های لرزشی. CATARC از صدها آدمک پیشرفته، رادارهای دقیق، سیستم‌های داده‌برداری بی‌سیم و آزمایشگاه‌های اختصاصی برای تست باتری‌های لیتیوم-یون استفاده می‌کند. تفاوت کلیدی در این است که CATARC تست‌های تخصصی برای خودروهای برقی (مانند تست نفوذ باتری یا ایمنی در شارژ سریع) دارد که AQS هنوز به آن سطح نرسیده است.

انواع تست‌های انجام‌شده

AQS با تست برخورد ۴۰ درصدی آغاز کرد و تمرکز اولیه روی تست‌های پایه مانند برخورد جلو (offset frontal)، کناری، حفظ ساختار سرنشین و تست‌های ساده غلتش است. این تست‌ها عمدتاً برای خودروهای سواری طراحی شده‌اند. CATARC تست‌های بسیار متنوعی انجام می‌دهد: برخورد با موانع متحرک (مانند تست AEB با عابر پیاده یا موتورسیکلت)، تست زیرراندازی، تست ADAS در سناریوهای واقعی (مانند ۲۱۶ سناریو پیچیده در تست ۲۰۲۵)، تست باتری برای ایمنی حرارتی و انفجار، تست‌های غلتش پیشرفته برای سقف و ستون‌ها، تست‌های ویژه کودکان با صندلی‌های مختلف و تست‌های عابر پیاده با سناریوهای شبانه. CATARC همچنین تست‌های اختصاصی برای خودروهای سنگین، اتوبوس و کامیون‌های برقی دارد که AQS فعلاً ظرفیت آن را ندارد.

ظرفیت تست و تأثیر بر صنعت

AQS سالانه ۳۰۰-۴۰۰ تست ظرفیت دارد و هدف جلوگیری از خروج ۱۰-۱۲ میلیون یورو ارز است. این مرکز بیش‌تر برای خودروهای سواری داخلی و وارداتی طراحی شده و تأثیر آن در کوتاه‌مدت روی ارتقای ایمنی خودروهای مونتاژی خواهد بود. CATARC ظرفیت هزاران تست سالانه دارد و تأثیر مستقیم بر استانداردهای ملی چین، صادرات جهانی و حتا استانداردهای بین‌المللی دارد. CATARC داده‌های خود را برای C-NCAP استفاده می‌کند که یکی از سخت‌گیرانه‌ترین برنامه‌های NCAP جهان است و نتایج آن بر فروش میلیون‌ها خودرو در چین و خارج تأثیر می‌گذارد.

استانداردهای اجرا و اعتبار جهانی

AQS مجوزهای UNECE و FMVSS را دارد و می‌تواند تست‌های NCAP مختلف را اجرا کند، اما هنوز در مرحله اولیه اعتبار جهانی است و نیاز به تأییدیه‌های بیشتر دارد. CATARC نهاد اصلی C-NCAP است و نتایج آن در بازار چین و صادرات تأثیرگذار است. CATARC با سازمان‌های بین‌المللی مانند Euro NCAP و Global NCAP همکاری دارد و استانداردهای آن اغلب مرجع برای کشورهای در حال توسعه است.

تأثیر اقتصادی و اجتماعی

AQS می‌تواند سالانه میلیون‌ها دلار صرفه‌جویی ارزی ایجاد کند و ایمنی خودروهای داخلی را ارتقا دهد، اما تأثیر آن محدود به بازار داخلی است. CATARC با تأثیر بر ۳۰ میلیون خودرو سالانه چین، میلیاردها دلار در کاهش تلفات، بهبود کیفیت و افزایش صادرات صرفه‌جویی می‌کند و نقش کلیدی در تبدیل چین به قدرت جهانی خودرو دارد.

با این وجود در پایان می‌توان گفت که مرکز AQS ایران گام مهمی برای ورود به عصر ایمنی مدرن خودرو است، اما در مقایسه با CATARC چین که دهه‌ها تجربه، سرمایه‌گذاری عظیم و مقیاس جهانی دارد، هنوز در مراحل ابتدایی قرار دارد. AQS با هزینه کم‌تر و تمرکز روی تست‌های پایه آغاز کرده است، در حالی که، CATARC با امکانات گسترده، تست‌های پیشرفته و تأثیر جهانی، استانداردهای ایمنی را در بزرگ‌ترین بازار خودرو جهان شکل می‌دهد. این مقایسه نشان می‌دهد ایران تازه وارد این حوزه شده، اما چین سال‌هاست پیشرو است. موفقیت AQS به افزایش ظرفیت، الزامی شدن تست‌ها و همکاری بین‌المللی بستگی دارد تا واقعاً ایمنی جاده‌ها بهبود یابد و فاصله با غول‌هایی مثل CATARC کاهش پیدا کند. در نهایت، هر دو مرکز هدف مشترکی دارند: نجات جان انسان‌ها از طریق ایمنی بهتر خودروها.

تست تصادف تست تصادف CATARC چین مرکز تست تصادف خودرو AQS