به گزارش شهر بورس، اجرای «دستورالعمل اجرایی خرید و فروش طلا و نقره به‌صورت برخط» وارد مرحله تازه‌ای شده و از این پس چارچوب معاملات آنلاین طلا در قالب مدل سه‌ضلعی بانک – ناظر – پلتفرم با جزئیات بیشتری اعمال می‌شود. با وجود این تغییرات، فعالان بازار طلا معتقدند ساختار اصلی فعالیت پلتفرم‌ها دچار تحول اساسی نشده و تنها روند معامله، شیوه نظارت و نوع تحویل کالا شفاف‌تر شده است.
شفافیت بیشتر اما بدون تغییر ماهوی
سهراب اشرفی، فعال بازار طلا، با اشاره به روند جدید معاملات آنلاین توضیح می‌دهد که روال خرید و فروش در بستر دیجیتال همان روند پیشین است و تنها در مرحله انجام معامله، سازوکار دقیق‌تری اعمال می‌شود. او تأکید می‌کند که مدل مثلثی بانک – ناظر – پلتفرم پیش‌تر در قالب سندباکس نیز اجرا شده بود؛ یعنی هنگام ثبت سفارش، ابتدا درخواست به ناظر ارسال می‌شود، موجودی بررسی می‌گردد و در صورت تأیید، کد لازم برای انجام معامله صادر می‌شود.
به گفته اشرفی، تنها تفاوت مهم این است که در مرحله تحویل، طلا به‌صورت آبشده قابل واگذاری نیست و باید شمش با عیار ۷۵۰ یا شمش دارای کد استاندارد و رهگیری تحویل شود؛ زیرا آبشده وزن و عیار دقیق ندارد.
فرصت دوماهه برای تطبیق پلتفرم‌های فعلی
بر اساس ضوابط جدید، پلتفرم‌های فعال دو ماه فرصت دارند خود را با دستورالعمل تازه منطبق کنند. همچنین پلتفرم‌های جدید باید از طریق درگاه ملی مجوزها برای ورود به این بازار اقدام کنند. اشرفی می‌گوید بخش عمده این موارد پیش‌تر نیز مطرح بوده و اکنون تنها به شکل رسمی تصویب شده است.
توقف فروش بدون موجودی با نقش پررنگ ناظر
یکی از مهم‌ترین محورهای جدی نظارتی در این دستورالعمل، جلوگیری از خالی‌فروشی است. اشرفی توضیح می‌دهد که با این ساختار، ناظر در لحظه از موجودی پلتفرم مطلع می‌شود و اگر موجودی کافی نباشد، سیستم اجازه ثبت معامله را نمی‌دهد. به این ترتیب، هرگونه فروش بدون پشتوانه کالایی از همان ابتدا متوقف خواهد شد.
پلتفرم‌ها مقصر رکود بازار طلا نیستند
در حالی که برخی تحلیل‌ها پلتفرم‌های آنلاین را عامل رکود بازار طلا معرفی می‌کنند، اشرفی این نگاه را کاملاً نادرست می‌داند. او با اشاره به حجم بالای معاملات صندوق‌های طلا در بازار سرمایه می‌گوید نقش این صندوق‌ها در تغییرات بازار بسیار بزرگ‌تر است و حجم معاملات پلتفرم‌های آنلاین حتی به یک درصد بازار طلا هم نمی‌رسد.
مشتریان پلتفرم‌ها با طلافروشی متفاوت‌اند
اشرفی تأکید می‌کند که مشتریان پلتفرم‌ها اساساً با خریداران سنتی تفاوت دارند. فردی که ۵۰ هزار تومان یا چند سوت طلا خریداری می‌کند مشتری طلافروشی محسوب نمی‌شود؛ زیرا در بازار سنتی، حداقل خرید معمولاً ۵۰ میلیون تومان به بالا است. به همین دلیل، پلتفرم‌ها نه‌تنها رقیب صنف طلا نیستند، بلکه نقش قابل توجهی در عمق بازار هم ندارند.
پلتفرم‌ها در برابر صندوق‌های طلا؛ مقایسه‌ای ناچیز
اشرفی در پایان می‌گوید اگر قرار است علت رکود بازار طلا بررسی شود، این موضوع باید در صندوق‌های بورسی طلا جستجو شود؛ زیرا آنها حجم اصلی معاملات را در اختیار دارند و اثرگذاری ساختاری‌تری بر بازار ایجاد کرده‌اند.
منبع: تجارت‌نیوز
source