شبکه اتریوم در هفتههای اخیر با یک نقص نرمافزاری روبهرو شد که برای چند ساعت فرآیند «نهاییسازی» بلاکها را مختل کرد؛ این مرحله به این معناست که یک تراکنش دیگر برگشتپذیر نیست. ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin) میگوید چنین وقفههایی تهدید وجودی برای شبکه نیستند و اتریوم برای کنار آمدن با این وضعیت ساخته شده است.
به گزارش میهن بلاکچین، گفتوگوها درباره این رویداد، بحثهای عمیقتری را درباره امنیت بلاکچین و تفاوت نهاییسازی در اتریوم و بیت کوین بهراه انداخته است. کارشناسان همنظرند که خطر اصلی از فقدان نهاییسازی نمیآید، بلکه از این تصور اشتباه ناشی میشود که شبکه در چنین شرایطی میتواند تصمیم اشتباه را «نهایی» کند.
اتریوم و مسئله نهاییسازی؛ چرا توقف آن همیشه بحران نیست؟
ویتالیک بوترین، همبنیانگذار اتریوم، پس از بروز خطا در کلاینت پریسم (Prysm) توضیح داد که از نظر او «هیچ اشکالی ندارد که اتریوم گاهی نهاییسازی را از دست بدهد.» بهگفته او، نهاییسازی تنها زمانی اهمیت حیاتی دارد که شبکه بخواهد صددرصد مطمئن شود یک بلاک دیگر قابل بازگردانی نیست؛ اما اگر بهدلیل یک اشکال نرمافزاری، این فرایند چندین ساعت متوقف شود، کل زنجیره همچنان کار میکند و خطری فوری شبکه را تهدید نمیکند.
بهنظر بوترین نگرانی واقعی زمانی بهوجود میآید که سیستم به اشتباه یک بلاک نامعتبر را بهعنوان «نهایی» ثبت کند. پس از این توضیحات، توجه جامعه بهسوی سازوکار نهاییسازی در اتریوم جلب شد که این شبکه را از بلاکچینهایی مانند بیت کوین متمایز میکند.
فابریتزیو رومانو جنووزه (Fabrizio Romano Genovese)، پژوهشگر دانشگاه آکسفورد و متخصص پروتکلهای اتریوم، دیدگاهی مشابه بوترین دارد. او توضیح میدهد که وقتی نهاییسازی برای چند ساعت مختل میشود، اتریوم در عمل به وضعیتی نزدیک میشود که بیت کوین از ابتدا در آن قرار داشته است؛ این شبکه از سال ۲۰۰۹ «نهاییسازی قطعی» نداشته و کاربران نیز هیچوقت از این بابت اعتراض نکردهاند.
او یادآور شد که در یک بلاکچین اثبات کار مانند بیت کوین، ممکن است همزمان چند شاخه مختلف از شبکه شکل بگیرد و شاخهای معتبر شناخته میشود که کار بیشتری روی آن انجام شده باشد.
این ساختار باعث میشود تراکنشها تا مدتها در وضعیت «احتمالی» بمانند و هرچند احتمال بازنویسی بسیار کم است، اما بهصورت نظری همیشه امکان وقوع دارد. در اتریوم اما قضیه کمی متفاوت است. او توضیح داد که اتریوم مکانیزم نهاییسازی تعریفشدهای دارد: وقتی یک بلاک بیش از ۶۶٪ رأی ولیدیتورها را بهدست آورد، به وضعیت «توجیهشده» میرسد و اگر دو ایپاک (۶۴ بلاک) دیگر هم بدون مشکل بگذرد، آن بلاک «نهایی» میشود.
این وضعیت در گذشته نیز رخ داده است. جنووزه یادآور شد که در مه ۲۰۲۳ نیز مشابه همین اختلال رخ داد و شبکه برای چند ساعت نهاییسازی را از دست داد. بهگفته او، چنین وقفههایی نهتنها به امنیت زنجیره آسیبی نمیزنند، بلکه فقط تضمینهای شبکه را برای مدتی از حالت قطعی به حالت احتمالی بازمیگردانند.
تأثیر بر لایههای ۲ و پلهای میانزنجیرهای؛ مسئولیت تاخیرها با کیست؟
با وجود اینکه هسته شبکه در این شرایط آسیب نمیبیند، جنووزه تأکید کرد که برخی زیرساختها بهویژه پلهای میانزنجیرهای و شبکههای لایه ۲ای که بر نهاییسازی تکیه دارند، ممکن است با تأخیر مواجه شوند. برای نمونه، نماینده پالیگان (Polygon) اعلام کرد فعالیتهای شبکه پالیگان در چنین شرایطی ادامه پیدا میکند؛ اما ممکن است انتقال دارایی از اتریوم به پالیگان کُندتر شود، زیرا باید منتظر بازگشت نهاییسازی ماند.
همچنین او توضیح داد که لایه تجمیع تراکنشهای بینزنجیرهای اگلِیر (AggLayer) نیز تا بازگشت نهاییسازی، تراکنشهای ورودی از اتریوم را بهتعویق میاندازد. با این حال، این تاخیر خطری برای کاربران ایجاد نمیکند، زیرا امکان بازگشت یا باطلشدن تراکنشها وجود ندارد و تنها زمان ثبت نهایی تراکنش طولانیتر میشود.
در پایان، جنووزه انگشت اتهام را بهسمت خودِ توسعهدهندگان ابزارهای میانزنجیرهای گرفت. او توضیح داد که اگر یک پل یا سازوکار لایه ۲ هیچ راهکار جایگزینی برای لحظات از دست رفتن نهاییسازی طراحی نکرده باشد، این انتخاب توسعهدهندگان است و نه ضعف اتریوم. بهاعتقاد او، چنین وقفههایی بخشی طبیعی از یک شبکه بزرگ و زنده هستند و زیرساختهای وابسته باید برای مواجهه با آن آماده باشند.
source