آیا رشد انویدیا واقعی است؟ گزارش مالی که ممکن است حباب هوش مصنوعی را بتراکند!

در حالی که تب هوش مصنوعی هر روز داغ‌تر می‌شود، شرکت انویدیا (Nvidia) همچنان در صدر برندگان این موج قرار دارد. آخرین گزارش مالی این شرکت، عددی خیره‌کننده را نشان می‌دهد: ۵۷ میلیارد دلار درآمد و ۳۱.۹ میلیارد دلار سود خالص؛ رکوردی که در تاریخ این صنعت کمتر دیده شده است.

به گزارش میهن بلاکچین، اما برخلاف انتظارات، بازار وال‌استریت پس از انتشار این گزارش مالی جشن نگرفت. سهام انویدیا هم ابتدا ۵٪ صعود کرد اما ۱۸ ساعت بعد تمام رشد خودش را از دست داد. این اتفاق حالا موج تردید را در بین سرمایه‌گذاران ایجاد کرده و این سوال را به وجود آورده: آیا رشد انویدیا واقعاً به اندازه‌ای که روی کاغذ دیده می‌شود محکم و قابل اتکا است؟

در روزهایی که شرکت‌های فعال در حوزه هوش مصنوعی یکدیگر را از نظر تقاضا، سرمایه‌گذاری و تجهیزات تغذیه می‌کنند، کوچک‌ترین نشانه‌ ضعف می‌تواند به سرعت به سایر بازارهااز سهام گرفته تا ارزهای دیجیتال سرایت کند. به همین دلیل، گزارش اخیر انویدیا به نوعی به یک «تست استرس» برای کل اکوسیستم هوش مصنوعی تبدیل شده است.

فشار روی مدل مالی انویدیا؛ زمانی برای سوالات سخت

اولین نشانه هشدار، پول‌هایی است که هنوز وارد شرکت نشده‌اند. انویدیا اکنون ۳۳.۴ میلیارد دلار صورت‌حساب پرداخت‌نشده از مشتریان دارد؛ رقمی که تقریباً دو برابر سال گذشته است. میانگین زمان پرداخت نیز از ۴۶ روز به ۵۳ روز افزایش یافته؛ موضوعی که نشان می‌دهد مشتریان خرید می‌کنند، اما پولشان دیرتر به شرکت می‌رسد.

در همین حال، انویدیا در انبارهای خود ۱۹.۸ میلیارد دلار تراشه فروش‌نرفته نگه داشته است؛ با اینکه مدیران شرکت همچنان تأکید می‌کنند تقاضا برای محصولات «بی‌سابقه و رو به انفجار» است. این تناقض باعث شد شاناكا پریرا (Shanaka Perera) در تحلیلی بنویسد:

هر دو ادعا نمی‌توانند همزمان درست باشند. یا مشتریان خرید نمی‌کنند یا بدون پول خرید می‌کنند. جریان نقدی واقعیت را نشان می‌دهد.

آمارها این نگرانی را پررنگ‌تر می‌کنند. انویدیا در حالی ۱۹.۳ میلیارد دلار سود اعلام کرده که تنها ۱۴.۵ میلیارد دلار پول واقعی وارد حساب‌هایش شده است؛ یعنی ۴.۸ میلیارد دلار از سود روی کاغذ بوده و هنوز به شکل نقد در بانک دیده نشده است. برای مقایسه، شرکت‌های بزرگی مثل تایوان سمی‌کانداكتور (TSMC) و ای‌ام‌دی (AMD) تقریباً تمام سود خود را به جریان نقدی تبدیل می‌کنند. 

پریرا در این باره می‌گوید:

شرکت‌های سالم مثل TSMC و AMD بیش از ۹۵٪ سود را تبدیل به نقدینگی می‌کنند. انویدیا فقط ۷۵٪ دارد. این سطح، پایین و خطرناک است.

اما مسئله تنها به ترازنامه محدود نمی‌شود. پیچیدگی زمانی بیشتر می‌شود که بدانیم بسیاری از خریدهای مرتبط با هوش مصنوعی میان خود شرکت‌های فناوری انجام می‌شود. انویدیا تراشه‌های خود را به شرکت‌هایی مانند ایکس‌اِی‌آی (xAI)، مایکروسافت (Microsoft)، اوپن‌اِی‌آی (OpenAI) و اوراکل (Oracle) می‌فروشد؛ درحالی‌که بخش قابل‌توجهی از این خریدها با وام، اعتبار یا تأمین مالی از سوی همان شرکت‌ها انجام می‌شود. نتیجه این است که یک پول واحد ممکن است چند بار به‌عنوان «درآمد» ثبت شود؛ بدون اینکه تقاضای واقعی نهایی از سوی کاربران وجود داشته باشد.

هشدار مایکل بری: «درآمد مشکوک، تقاضای واقعی کمتر از تصور»

مایکل بری (Michael Burry)، سرمایه‌گذار سرشناس که بحران ۲۰۰۸ را پیش‌بینی کرده بود نیز از این موضوع با عنوان «به‌رسمیت‌شناسی مشکوک درآمد» یاد می‌کند و هشدار می‌دهد که تقاضای واقعی کاربران نهایی ممکن است بسیار کمتر از چیزی باشد که در گزارش انویدیا دیده می‌شود.

بری همچنین می‌گوید که سیاست بازخرید سهام انویدیا می‌تواند ریسک‌های دیگری را پنهان کند. انویدیا از سال ۲۰۱۸ تاکنون ۱۱۲.۵ میلیارد دلار برای خرید سهام خود خرج کرده اما در عین حال سهام جدید هم منتشر کرده است؛ موضوعی که موجب رقیق‌شدن سهم سهام‌داران فعلی می‌شود.

وی همچنین این سوال را مطرح کرده که آیا تراشه‌های قدیمی‌تر انویدیا که مصرف برق بسیار بالاتری دارند، با قیمت‌های کنونی می‌ارزند یا نه. 

وی در این باره می‌گوید:

اینکه چیزی استفاده می‌شود، لزوماً به معنی سودآوری آن نیست.

واکنش بازار هم نشان می‌دهد بری تنها نیست. پیتر تیل (Peter Thiel) ظاهرا تمام سهام انویدیای خود را فروخته و شرکت سافت‌بنک (SoftBank) در تاریخ ۱۱ نوامبر ۵.۸ میلیارد دلار از سهام خود را به فروش رسانده است. از سوی دیگر، بری روی قراردادهای آپشن مربوط به سقوط سهام انویدیا به قیمت ۱۴۰ دلار تا مارس ۲۰۲۶ سرمایه‌گذاری کرده است.

این تنش تنها به بازار سهام محدود نمانده و دامنه آن به بازار رمزارز نیز رسیده است. بیت‌کوین از ماه اکتبر تاکنون نزدیک به ۳۰٪ افت کرده؛ بخشی از این فشار به این دلیل است که استارتاپ‌های فعال در حوزه هوش مصنوعی حدود ۲۶.۸ میلیارد دلار بیت‌کوین را به‌عنوان وثیقه نگه‌داری می‌کنند. اگر قیمت سهام انویدیا بیشتر کاهش یابد، ممکن است بخشی از این وثیقه در بازار فروخته شود.

دیدگاه مخالفان نگرانی‌ها و سناریوهای ماه‌های آینده

البته همه تحلیلگران تصویر تیره‌ای ترسیم نمی‌کنند. طرفداران انویدیا می‌گویند جریان نقدی ۲۳.۸ میلیارد دلاری شرکت، ثبت سفارش‌های عظیم از سوی مایکروسافت (Microsoft) و متا (Meta) و همچنین ساختارهای مالی بین‌شرکتی در صنعت فناوری موضوعی کاملاً رایج و پذیرفته‌شده است.

با این حال، آخرین نظرسنجی بانک آف آمریکا (Bank of America) نشان می‌دهد ۴۵٪ مدیران صندوق‌های سرمایه‌گذاری، هوش مصنوعی را یک ریسک جدی برای شکل‌گیری حباب در بازار می‌دانند؛ نگرانی‌ای که نهادهایی مانند صندوق بین‌المللی پول (IMF) و بانک مرکزی انگلیس (Bank of England) نیز آن را تأیید کرده‌اند.

ماه‌های پیش‌رو می‌تواند تعیین‌کننده باشد. تحلیلگران چشم‌انتظار گزارش مالی سه‌ماهه چهارم انویدیا در فوریه ۲۰۲۶، احتمال کاهش رتبه اعتباری در مارس و هرگونه اصلاح یا بازنگری گزارشات مالی در ماه آپریل هستند. عملکرد شرکت در این دوره مشخص می‌کند آیا رونق هوش مصنوعی همچنان ادامه خواهد داشت یا نوسانات اخیر نشانه شروع یک رکود گسترده‌تر در بازار است. در هر صورت، انویدیا اکنون به نقطه آزمون عصر فناوری مبتنی بر هوش مصنوعی تبدیل شده است.