چرا کاربران دوباره به ارزهای ناشناس رو آورده‌اند؟ تحلیل رشد Zcash و Horizen

در هفته‌های اخیر توجه‌ها دوباره به سمت ارزهای ناشناس یا همان پرایوسی کوین‌ها جلب شده است. ارزهایی مانند Zcash (ZEC) و Horizen (ZEN) که مدتی از مرکز توجه دور بودند، حالا دوباره در میان تریدرها محبوب شده‌اند. افزایش قیمت بین ۱۵ تا ۶۰ درصد در کمتر از دو هفته باعث شده کاربران در شبکه X (توییتر سابق) از بازگشت دوران طلایی این رمزارزها صحبت کنند. اما پرسش اصلی این است که چه چیزی باعث این موج جدید شده و آیا واقعاً ارزهای ناشناس در دنیای امروز شانسی برای رشد دارند؟

چرا دوباره توجه‌ها به پرایوسی کوین‌ها برگشته است؟

رشد ناگهانی علاقه کاربران به ارزهای ناشناس مانند Zcash (ZEC) و Horizen (ZEN) در اواخر سال ۲۰۲۵ تصادفی نیست. این بازگشت نتیجه مستقیم فشارهای واقعی بر حریم خصوصی مالی است.  پس از چند سال سکوت، بازار این ارزها دوباره فعال شد و قیمت ZEC در ماه اکتبر بیش از ۵۰۰ درصد رشد کرد و به بالاترین سطح خود در هشت سال گذشته یعنی ۳۸۸ دلار رسید. در همان زمان، ارزش کل بازار پرایوسی کوین‌ها تنها در یک روز بیش از ۵۲ درصد افزایش یافت و از مرز ۲۰ میلیارد دلار عبور کرد. این رشد فقط حاصل هیجان یا نوسان بازار نیست، بلکه حاصل ترکیب چند عامل کلیدی است: قوانین سخت‌گیرانه جدید، نگرانی‌های امنیتی کاربران و ظهور فناوری‌های تحلیلی پیشرفته که کاربران را وادار به بازنگری در مفهوم «ناشناس‌بودن واقعی» کرده‌ است.

۱. افزایش نظارت صرافی‌ها و الزام KYC در سال ۲۰۲۵

در سال ۲۰۲۵، صرافی‌های متمرکز به مراکز نظارتی تبدیل شده‌اند. در اتحادیه اروپا، قانون MiCA که از دسامبر ۲۰۲۴ اجرایی شد، ارزهای ناشناس را به‌عنوان دارایی‌های «تقویت‌کننده ناشناسی» طبقه‌بندی کرد و صرافی‌ها را مجبور کرد پشتیبانی از این ارزها را محدود یا حذف کنند. در آمریکا نیز هرچند هنوز قانون فدرال خاصی تصویب نشده، اما پلتفرم‌هایی مانند کوین‌بیس و بایننس برای پیشگیری از احضاریه‌های قانونی، پشتیبانی از پرایوسی کوین‌ها را کاهش داده‌اند. ژاپن و کره جنوبی هم از سال گذشته معاملات آن‌ها را ممنوع کرده‌اند.

کاربران شبکه X این وضعیت را «هشدار جدی برای نظارت جهانی» توصیف کرده‌اند. یکی از کاربران پرمخاطب نوشته بود: «ما در آستانه ورود به دوران هویت دیجیتال و امتیاز اجتماعی هستیم. تنها راه محافظت از خود، حفظ حریم خصوصی است، همین حالا.»

این نگرانی‌ها باعث شده معاملات ارزهای ناشناس به‌طور قابل‌توجهی افزایش یابد. بر اساس داده‌های جدید، حجم تراکنش‌های مربوط به پرایوسی کوین‌ها در ماه اکتبر به بیش از ۲.۲ میلیارد دلار رسیده که نسبت به ماه قبل ۲۸۰ درصد رشد داشته است. در همین زمان، بسیاری از کاربران برای حفظ کنترل کامل دارایی خود، از صرافی‌های متمرکز فاصله گرفته و به سمت DEXها و معاملات همتا‌به‌همتا رفته‌اند.

۲. نگرانی از افشای داده کاربران در پروژه‌های DeFi

شفافیت بلاک چین در گذشته مزیت محسوب می‌شد، اما اکنون به تهدید تبدیل شده است. در سال ۲۰۲۵، هک بزرگ پلتفرم DMM منجر به افشای اطلاعات مالی هزاران کاربر شد. گزارش‌های امنیتی نشان داد که داده‌های درون‌زنجیره‌ای، از جمله دارایی‌ها و الگوهای ترید، می‌توانند کاربران را در دنیای واقعی در معرض خطر قرار دهند. برخی کاربران قربانی حملات فیزیکی و باج‌گیری شدند. این حوادث باعث شد تقاضا برای تراکنش‌های غیرقابل ردیابی افزایش یابد.

کاربران حرفه‌ای در X از zk-SNARKs به‌عنوان «بیمه‌نامه‌ای برای حریم خصوصی» یاد می‌کنند. این فناوری به Zcash اجازه می‌دهد جزئیات تراکنش بدون هیچ دریچه پشتی ثبت شود. ادوارد اسنودن نیز بار دیگر از این مدل دفاع کرده و آن را پایه آزادی مالی آینده دانسته است. بر اساس داده‌های DataWallet، سهم تراکنش‌های محافظت‌شده ZEC حالا به ۲۷ درصد از کل عرضه رسیده که نسبت به ابتدای سال ۱۲۵ درصد رشد داشته است. همچنین بیش از ۴۰ میلیون دلار از طریق اپلیکیشن‌های جدیدی مانند Zashi به سمت ZEC منتقل شده است. این آمار نشان می‌دهد ترکیب فناوری‌های DeFi با حفظ حریم خصوصی، با سرعت زیادی در حال گسترش است.

۳. رشد ابزارهای هوش مصنوعی برای ردیابی تراکنش‌ها (On-Chain AI Tracking)

در سال جاری، شرکت‌های تحلیلی مانند Chainalysis و Elliptic از ابزارهای هوش مصنوعی جدیدی برای شناسایی تراکنش‌های ناشناس استفاده کرده‌اند. این سیستم‌ها قادرند الگوهای انتقال بین شبکه‌های مختلف را ردیابی کنند و مبادلات پرایوسی کوین‌ها را در زمان واقعی تحلیل کنند. نتیجه این پیشرفت‌ها، کاهش زمان شناسایی تراکنش‌ها از چند روز به چند ساعت است. به عبارت دیگر، بلاک چین‌های عمومی «کاملاً قابل‌ردیابی» شده‌اند.

این موضوع در میان جامعه کریپتو نگرانی گسترده‌ای ایجاد کرده است. کاربران باتجربه‌تر، ZEC را به‌دلیل بروزرسانی‌های مقاوم در برابر محاسبات کوانتومی، گزینه‌ای ایمن‌تر برای آینده می‌دانند. حتی برخی پروژه‌ها مانند COTI نیز از ساختارهای مشابه برای محاسبات خصوصی استفاده می‌کنند تا در برابر ردیابی مقاوم شوند. طبق تحلیل FastBull، این وضعیت باعث شده کاربران بیشتری به سمت رمزارزهایی با ویژگی ناشناسی واقعی حرکت کنند و همین افزایش تقاضا، به تقویت امنیت شبکه‌ها کمک کرده است.

جمع‌بندی: بازگشت واقعی به عصر حریم خصوصی

این شرایط باعث شده روحیه سایفرپانک دوباره در دنیای ارزدیجیتال جان بگیرد. کاربران دیگر فقط به فکر سود نیستند، بلکه به دنبال استقلال مالی و حفظ کنترل کامل بر داده‌های خود هستند. بر اساس تحلیل تیم میهن سیگنال، ارزهایی مثل ZEC و ZEN از دارایی‌های کم‌اهمیت به ابزارهایی برای مقاومت مالی در برابر نظارت جهانی تبدیل می‌شوند. با نزدیک شدن زمان هاوینگ ZEC در ۱۸ نوامبر و افزایش توجه شرکت‌ها و صندوق‌های بزرگ، احتمال رشد بیشتر این پروژه‌ها وجود دارد. با این حال نباید از ریسک‌های قانونی و نوسانات شدید بازار غافل شد. بهترین کار برای کاربران این است که با دقت تحقیق کنند، از کیف‌پول شخصی استفاده کنند و از تصمیم‌های هیجانی دور بمانند.

بررسی دقیق Zcash و Horizen

الف) Zcash (ZEC)

زی‌کش یا Zcash (ZEC) یکی از قدیمی‌ترین و شناخته‌شده‌ترین ارزهای دیجیتال متمرکز بر حریم خصوصی است. این پروژه در اکتبر ۲۰۱۶ به‌عنوان نسخه‌ای ارتقایافته از بیت‌کوین راه‌اندازی شد و هدفش ایجاد تراکنش‌هایی بود که هیچ‌کس نتواند جزئیات آن‌ها را ببیند. توسعه‌ی Zcash توسط شرکت Electric Coin Company و با همکاری محققانی از دانشگاه‌های معتبر مثل MIT و Johns Hopkins انجام شد.
زی‌کش مانند بیت‌کوین، عرضه‌ای محدود برابر با ۲۱ میلیون واحد دارد و از الگوریتم اثبات کار (Equihash) برای تأیید تراکنش‌ها استفاده می‌کند. در آبان ۲۰۲۵، قیمت آن بین ۳۵۰ تا ۳۶۰ دلار در نوسان است و ارزش بازارش از ۵.۵ میلیارد دلار فراتر رفته است. هر بلاک در این شبکه حدود ۷۵ ثانیه زمان می‌برد تا ساخته شود و آخرین به‌روزرسانی مهم آن (NU6.1) امنیت و مقاومت در برابر حملات کوانتومی را بیشتر کرده است.

فناوری تراکنش‌های محرمانه (zk-SNARKs)
زی‌کش با معرفی فناوری zk-SNARKs مسیر جدیدی در بلاک چین باز کرد. این فناوری به کاربران امکان می‌دهد بدون فاش‌کردن فرستنده، گیرنده یا مبلغ، تراکنش‌های خود را تأیید کنند. به‌عبارتی، صحت تراکنش اثبات می‌شود، اما هیچ‌کس از جزئیات آن باخبر نمی‌شود.

در شبکه Zcash سه نوع آدرس وجود دارد:

• t-address: آدرس‌های عمومی، مشابه بیت‌کوین، برای تراکنش‌های شفاف.
• z-address: آدرس‌های محافظت‌شده که اطلاعات آن‌ها به‌صورت رمزگذاری‌شده در بلاک چین ثبت می‌شود.
• آدرس‌های ترکیبی: برای انتقال دارایی بین دو نوع آدرس.

تا پایان سال ۲۰۲۵، حدود ۲۷ تا ۳۰ درصد از کل توکن‌های ZEC یعنی نزدیک به ۵ میلیون واحد با ارزشی حدود ۱.۷ میلیارد دلار، در بخش محافظت‌شده شبکه نگهداری می‌شود. این رقم نسبت به سال قبل بیش از دو برابر افزایش یافته است. به‌روزرسانی Halo 2 نیز با حذف مرحله حساس trusted setup (راه‌اندازی مورد اعتماد)، امنیت شبکه را بیشتر کرده است. کیف‌پول موبایلی Zashi اکنون به‌صورت پیش‌فرض تراکنش‌های محافظت‌شده انجام می‌دهد. هزینه هر تراکنش معمولاً کمتر از یک سنت است و سرعت شبکه بین ۳ تا ۱۲ تراکنش در ثانیه متغیر است. با این حال، زی‌کش برای پرداخت‌ها گزینه‌ای مناسب است اما از قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز پشتیبانی نمی‌کند.

کاربردها و چالش‌ها
زی‌کش امروز بیشتر برای پرداخت‌های امن و ناشناس، انتقال دارایی بین زنجیره‌های مختلف (از طریق پروتکل‌هایی مانند Maya) و خدماتی مانند NymVPN که بر حفظ حریم خصوصی تمرکز دارند، استفاده می‌شود. کاربران در کشورهای تحت نظارت بالا نیز از آن برای ارسال کمک‌های مالی یا انتقال امن سرمایه بهره می‌برند. طبق داده‌ها، تنها از نیمه دوم سال ۲۰۲۵ تاکنون بیش از ۴۰ میلیون دلار تراکنش محافظت‌شده از طریق کیف‌پول Zashi انجام شده است.
از سوی دیگر، حضور شرکت‌های بزرگی مثل Grayscale در این حوزه و ایجاد Zcash Trust که حدود ۳۹۴ هزار ZEC نگه می‌دارد، نشان می‌دهد سرمایه‌گذاران نهادی هم به این پروژه علاقه‌مند شده‌اند.

با این حال، Zcash هنوز بدون مشکل نیست. تراکنش‌های محافظت‌شده نیازمند توان پردازشی بالا هستند و در زمان‌های پرترافیک شبکه، کارمزدها می‌تواند تا ۵ سنت افزایش یابد. حذف این رمزارز از صرافی‌های بین‌المللی بزرگی مانند بایننس و کراکن نیز باعث کاهش نقدشوندگی آن شده است. همچنین چون فقط تعداد کمی از کاربران از آدرس‌های z استفاده می‌کنند، تمام تراکنش‌ها کاملاً ناشناس نیستند. در نهایت هنوز نگرانی‌هایی درباره آسیب‌پذیری کلیدهای رمزنگاری در برابر کامپیوترهای کوانتومی وجود دارد، اما تیم توسعه گفته است که این مشکل با به‌روزرسانی‌های آینده برطرف می‌شود.

ب) Horizen (ZEN)

هورایزن یا Horizen (ZEN) در سال ۲۰۱۷ به‌عنوان نسخه‌ای تکامل‌یافته از پروژه‌های Zclassic و Zcash معرفی شد. این ارز دیجیتال ابتدا با نام ZenCash شناخته می‌شد، اما به مرور مسیر خود را تغییر داد و از یک پرایوسی کوین ساده به یک پلتفرم چندزنجیره‌ای برای توسعه برنامه‌های غیرمتمرکز خصوصی تبدیل شد.
هورایزن در ابتدا مانند Zcash از الگوریتم اثبات کار (Equihash) استفاده می‌کرد و هر بلاک آن در حدود ۲.۵ دقیقه تولید می‌شد. اما در تابستان ۲۰۲۵، این پروژه به‌صورت کامل روی شبکه Base (که یکی از لایه‌های دوم اتریوم است) مهاجرت کرد تا با اکوسیستم گسترده اتریوم سازگار شود.
عرضه کل ZEN نیز مانند Zcash محدود به ۲۱ میلیون واحد است. در آبان ۲۰۲۵ قیمت آن بین ۹ تا ۱۳ دلار در نوسان بوده و ارزش بازار آن حدود ۲۰۰ میلیون دلار برآورد می‌شود. این تغییر مسیر باعث شده هورایزن امروز بیشتر به‌عنوان یک زیرساخت برای Web3 خصوصی شناخته شود تا صرفاً یک ارز ناشناس.

تمرکز بر زنجیره‌های جانبی خصوصی و DeFi ناشناس
یکی از مهم‌ترین نقاط قوت هورایزن، فناوری اختصاصی آن به نام Zendoo است. این فناوری امکان ایجاد زنجیره‌های جانبی (Sidechains) را فراهم می‌کند؛ زنجیره‌هایی که می‌توانند قوانین خاص خود را برای اجماع، توکن و حریم خصوصی تعریف کنند.
در این مدل، تراکنش‌ها از طریق Cross-Chain Transfer Protocol (CCTP) بین زنجیره‌های مختلف جابه‌جا می‌شوند و امنیت تمام شبکه توسط بلاک چین اصلی تضمین می‌شود. نتیجه این طراحی، ساخت بستری مقیاس‌پذیر برای توسعه برنامه‌های خصوصی در حوزه‌هایی مانند وام‌دهی، سازمان‌های خودگردان (DAO) و حتی پروژه‌های مالی غیرمتمرکز (DeFi) است.
در این شبکه، نودهای ویژه‌ای با عنوان Super Nodes وجود دارند که برای فعالیت باید حداقل ۱۰۰۰ ZEN استیک کنند. این نودها ضمن تأمین امنیت شبکه، به پردازش تراکنش‌ها هم کمک می‌کنند و توان عملیاتی شبکه را تا حدود ۴۰ تا ۸۰ تراکنش در ثانیه بالا می‌برند. همچنین، برنامه‌ای به نام Thrive Grants با بودجه‌ای نزدیک به ۵ میلیون ZEN برای حمایت از توسعه‌دهندگان DeFi خصوصی راه‌اندازی شده است تا پروژه‌های جدید و نوآورانه را جذب کند.

ویژگی‌های فنی و تفاوت با Zcash
هورایزن و زی‌کش هر دو بر پایه فناوری zk-SNARKs ساخته شده‌اند، اما رویکرد هورایزن کاملاً متفاوت است. در حالی که Zcash تنها روی یک زنجیره اصلی تمرکز دارد، هورایزن از چند زنجیره موازی پشتیبانی می‌کند که هرکدام می‌توانند الگوریتم و سطح حریم خصوصی متفاوتی داشته باشند. این موضوع باعث می‌شود شبکه سبک‌تر، سریع‌تر و قابل توسعه‌تر باشد.
هورایزن با استفاده از ساختار چندزنجیره‌ای خود می‌تواند تعداد بیشتری تراکنش را با کارمزد بسیار پایین (۰.۰۰۱ تا ۰.۰۱ دلار) پردازش کند. ادغام آن با اتریوم نیز امکان اجرای قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز (dAppها) را فراهم کرده است؛ قابلیتی که Zcash فاقد آن است و همین موضوع تفاوت اصلی میان این دو پروژه محسوب می‌شود.

از نظر ساختار پاداش‌دهی، نودهای Super و Secure بین ۲۰ تا ۳۰ درصد از پاداش استخراج هر بلاک را دریافت می‌کنند که این مدل باعث افزایش تمرکززدایی شبکه شده است. علاوه بر این، قابلیت مهمی در هورایزن به نام افشای انتخابی اطلاعات (Selective Disclosure) وجود دارد که به کاربران اجازه می‌دهد در صورت نیاز، بدون آن‌که حریم خصوصی‌شان نقض شود، جزئیاتی محدود و قابل کنترل از تراکنش‌های خود را به نهادهای قانونی نشان دهند.

البته مسیر فنی هورایزن بدون چالش نیست. پیچیدگی توسعه در شبکه‌های چندزنجیره‌ای بالاست و مهاجرت کامل به Base ممکن است در کوتاه‌مدت باعث کاهش نقدینگی شود. با این حال، آینده هورایزن روشن به نظر می‌رسد. این پروژه اکنون به‌عنوان پلی میان حریم خصوصی، مقیاس‌پذیری و Web3 شناخته می‌شود و برخلاف Zcash که بر پرداخت‌های ناشناس تمرکز دارد، مسیر خود را به سمت زیرساختی بازتر و کاربردی‌تر هدایت کرده است.

تجربیات واقعی کاربران در سراسر دنیا

در بررسی بیش از ۵۰ توییت پربازدید در ۲۴ ساعت گذشته، سه الگوی اصلی دیده می‌شود. گروه اول کاربرانی هستند که از سودهای کوتاه‌مدت خود صحبت کرده‌اند. برای مثال، یک معامله‌گر انگلیسی گفته ZEC را با قیمت ۲۰ دلار خریده و اکنون ۳۰ درصد سود به دست آورده است.
گروه دوم کاربران فنی‌ترند که درباره مسائل امنیتی و استفاده از کیف‌پول‌هایی مانند Ledger برای نگهداری امن‌تر دارایی‌هایشان نوشته‌اند.
اما گروه سوم محتاط‌تر بودند و درباره نوسانات شدید بازار و احتمال حذف این ارزها از صرافی‌های متمرکز هشدار داده‌اند.

برخی کاربران فارسی‌زبان گفته‌اند که از Zcash برای انجام تراکنش‌های بین‌المللی استفاده می‌کنند، بدون اینکه نیاز به VPN یا صرافی خارجی داشته باشند. این تجربه نشان می‌دهد پرایوسی کوین‌ها می‌توانند در ایران برای حفظ حریم خصوصی و دسترسی به خدمات مالی جهانی مفید باشند، البته در صورتی که کاربران از خطرات و محدودیت‌های قانونی آن آگاه باشند.

وضعیت قانونی و چالش‌های پیش‌رو

یکی از بزرگ‌ترین موانع رشد پرایوسی کوین‌ها، فشار قانونی است. در یک سال گذشته، چند کشور اروپایی معاملات این نوع ارزها را محدود یا ممنوع کرده‌اند. حتی در بعضی صرافی‌های بزرگ مثل بایننس، ارزهایی مانند ZEC و ZEN برای مدتی از فهرست معاملات خارج شدند. دلیل اصلی این تصمیم‌ها، نگرانی از استفاده این ارزها برای پول‌شویی و فرار مالیاتی اعلام شده است. با این حال، تیم‌های توسعه‌دهنده Zcash و Horizen تلاش می‌کنند بدون اینکه ویژگی اصلی این ارزها یعنی ناشناس‌بودن از بین برود، همکاری خود را با نهادهای قانونی افزایش دهند.

کاربران ایرانی نیز باید توجه داشته باشند که پرایوسی کوین‌ها، هرچند برای حفظ حریم خصوصی‌ مفید هستند، اما در صورت استفاده ناآگاهانه ممکن است موجب مسدود شدن حساب در صرافی‌های داخلی شوند. به همین دلیل، توصیه می‌شود از کیف‌پول‌های شخصی مثل تراست والت یا متامسک استفاده کنند و همیشه از منابع رسمی برای دریافت نرم‌افزارها بهره ببرند.

همچنین توصیه می‌کنیم مقاله آیا تراست والت کاربران ایرانی را تحریم می‌کند؟ بررسی کامل ریسک فریز شدن! را بخوانید.

آینده ارزهای ناشناس در سال ۲۰۲۵

تحلیل‌ها نشان می‌دهد که با گسترش هوش مصنوعی و رشد Web3، نیاز به تراکنش‌های خصوصی بیش از گذشته احساس می‌شود. در همین راستا، پروژه‌هایی مثل ZEN با تمرکز بر زیرساخت‌های خصوصی می‌توانند بخشی از DeFi آینده را شکل دهند. از طرف دیگر، دولت‌ها نیز به دنبال چارچوب‌های نظارتی جدید برای این نوع دارایی‌ها هستند. در نتیجه، آینده پرایوسی کوین‌ها بستگی زیادی به توازن میان حفظ حریم خصوصی و رعایت مقررات خواهد داشت.

به گفته تیم میهن سیگنال، اگر توسعه‌دهندگان بتوانند راه‌حلی برای سازگاری بین حریم خصوصی و نظارت قانونی ارائه دهند، احتمالاً شاهد موج جدیدی از پذیرش این ارزها در اکوسیستم غیر متمرکز خواهیم بود.

جمع‌بندی

پرایوسی کوین‌ها دوباره به مرکز توجه بازار برگشته‌اند، اما این‌بار نه فقط به خاطر سود، بلکه به‌دلیل دغدغه واقعی کاربران برای حفظ استقلال مالی. اگر قصد سرمایه‌گذاری در ارزهایی مانند ZEC یا ZEN را دارید، حتماً تحقیق کافی انجام دهید، از صرافی‌های معتبر مانند نوبیتکس، والکس یا کوینکس استفاده کنید و دارایی خود را در کیف‌پول شخصی نگه دارید. در دنیایی که هر تراکنش قابل ردیابی است، پرایوسی کوین‌ها شاید آخرین سنگر واقعی برای حریم خصوصی مالی کاربران باشند.

نظرتان را درباره‌ی مقاله «چرا کاربران دوباره به ارزهای ناشناس رو آورده‌اند؟ تحلیل رشد Zcash و Horizen» با ما درمیان بگذارید.