بیت کوین جایگزین دلار می‌شود! 5 شرط برای تحقق این امر
مقدمه خبر:
سناریوی این‌که بیت کوین جایگزین دلار شود، توسط افراد شناخته‌شده‌ای در دنیای تکنولوژی در نظر گرفته شده است؛ جک دورسی (Jack Dorsey)، خالق توییتر، پیش بینی می‌کند که تا پایان 2030، بیت کوین جایگزین دلار خواهد شد! تحقق این امر تا چه حد واقع‌گرایانه است؟
متن:
امکان این‌که بیت کوین جایگزین دلار شود، در این برهه از زمان موضوعی فرای یک پیش بینی ساده است؛ ایجاد این تغییر پارادایم حتی با وجود پیشرفت روز افزون بیت‌کوین در پذیرش جهانی، بسیار سخت و فعلاً احتمالی بسیار کم دارد. وضعیت اقتصاد آمریکا و جایگاه دلار در اقتصاد جهانی، چنان پیچیده و پایه‌های نسبتاً محکمی دارد که جایگزین شدن بیت‌کوین به جای دلار در این برهه از زمان، ایده‌ای بی‌اساس تلقی می‌شود.
با وجود این، احتمال آن صفر نیست؛ با روندی که بیت‌کوین در پیش گرفته محتمل است که بازی دلار در جهان کم‌رنگ‌تر شود.
بیت کوین جایگزین دلار: تحلیلی همه‌جانبه و با نگاهی اقتصاد محور!
اگر وضعیت امروز و قیمت لحظه ای بیت کوین در صرافی ارز دیجیتال ایرانی رابکس را با موقعیت آن در روزهای آغاز فعالیت این پروژه (سال‌های 2009 و 2010) مقایسه کنید، به وضوح می‌توان دو اصل اساسی زیر را نتیجه گرفت:
۱. هر واحد بیت‌کوین از ارزش کمتر از 0.05 دلار خود در سال 2010 به بیش از 120 هزار دلار در سال 2025 رسیده است. همچنین یکی از 10 دارایی برتر جهان محسوب می‌شود.
۲. بیت‌کوینی که در روزهای اولیه، کسی حاضر نبود برای خرید یک کالا (حتی یک پیتزا) آن را بپذیرد، امروز کمپانی و نهاد‌های بزرگی آن را به عنوان یک روش پرداخت قبول می‌کنند؛ نهادهایی نظیر بلاک راک (BlackRock)، جی پی مورگان (J.P. Morgan)، مایکروسافت (Microsoft)، کشور السالوادور، وزارت خزانه‌داری آمریکا و ده‌ها مورد دیگر.
این سرعت رشد در کمتر از دو دهه شکل گرفته است؛ بنابراین شکی نیست که رقابت بیت کوین با دلار یا طلا، مساله‌ای محتمل و نیازمند بررسی باشد.
شاخص‌های بررسی رقابت بیت کوین با دلار
دلار در حال حاضر مهم‌ترین ارز فیات و ابزار ذخیره ارزش دولت‌های مختلف در جهان محسوب می‌شود. در نتیجه رقابت بیت کوین با دلار زمانی معنی‌دار می‌شود که بیت‌کوین به جایگاهی برسد که از نظر این شاخص‌ها موقعیتی ارزشمند داشته باشد.
رقابت ارز دیجیتال و ارز فیات ابعاد مختلفی دارد؛ از جمله بررسی سیاست‌های پولی، ویژگی‌های ذخیره ارزش و کاربرد بین‌المللی آن‌ها. در ادامه برخی از ویژگی‌های فعلی دلار آمریکا را بررسی می‌کنیم که بیت کوین در رقابت با آن، می‌تواند نقش خود را ایفا کند:
1. حاکمیت پولی و کنترل تورم
دلار آمریکا ارزی فیات است که توسط بانک مرکزی این کشور (فدرال رزرو) مدیریت می‌شود. این نهاد از ابزارهایی نظیر تنظیم نرخ بهره برای کنترل عرضه پول استفاده می‌کند. این انعطاف‌پذیری در گذشته به رشد اقتصادی آمریکا کمک کرده، اما نگرانی‌هایی درباره «تضعیف ارزش ارز دلار» و افزایش تورم ایجاد می‌کند؛ زیرا کنترل عرضه توسط یک نهاد متمرکز، می‌تواند منجر به عرضه نامحدود شود. به این ترتیب آینده دلار آمریکا درگیر تورم‌زدایی خواهد شد.
بیت‌کوین در برابر تورم، عملکردی بسیار بهتر از ارزهای فیات دارد؛ زیرساخت این پروژه طوری طراحی شده که اولاً، کنترل عرضه آن در اختیار نهاد خاصی نیست و غیرمتمرکز است. دوماً، بیت‌کوین عرضه محدود دارد و به طور کلی دارای سقف عرضه ثابتی معادل ۲۱ میلیون واحد است. این ویژگی‌ها آن را به گزینه‌ای جذاب برای سرمایه‌گذارانی تبدیل کرده که نگران سیاست‌های تورمی ارزهای فیات هستند.
2. جایگاه در ابزار ذخیره بین‌المللی
در تجارت جهانی و ذخایر ارزی، دلار آمریکا همچنان سهم بی‌رقیبی دارد؛ طبق آمار صندوق بین‌المللی پول (IMF) در سال ۲۰۲۴، حدود ۵۸ درصد از ذخایر جهانی به دلار نگهداری می‌شود. البته سهم دلار دیجیتال USDT (قیمت تتر امروز) در این آمار لحاظ نشده است؛ تتر به عنوان یک ارز دیجیتال استیبل کوین با پشتوانه دلار آمریکا، تقریبا 6 درصد از ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال را به خود اختصاص می‌دهد. در ضمن، تتر تنها ارز دیجیتال با پشتوانه دلار نیست و تقریبا بیش از ده‌ها رمزارز با این سبک طراحی (دارای ذخیره دلار آمریکا) وجود دارند.
در مقابل، اگرچه بیت‌کوین دارای ماهیتی غیرمتمرکز و بدون مرز است، اما از نظر ذخیره ارزش خیلی با دلار آمریکا فاصله دارد؛ هنوز از نظر ادغام نهادی، پذیرش به عنوان ذخیره ارزش و چهارچوب‌های نظارتی با دلار قابل رقابت نیست.
3. وضعیت سامانه‌های پرداخت و تسویه
دلار آمریکا از زیرساخت‌های گسترده‌ای مانند سوئیفت (SWIFT) و سیستم پرداخت Fedwire بهره می‌برد؛ سامانه‌هایی که از نظر قانونی و اعتبار جهانی، در حال حاضر رقیب ندارند. همچنین امکان تسویه‌های قانونی و انتقال نقدینگی‌های با حجم بسیار زیاد را فراهم می‌کنند.
بیت‌کوین از این نظر مجهز به فناوری بلاکچین است؛ زیرساختی که شفافیت دارد، اما هنوز با چالش‌هایی از جمله مقیاس‌پذیری دست و پنجه نرم می‌کند. شبکه بیت کوین برای پذیرش به عنوان جایگزین سیستم تسویه در سراسر جهان، باید عملکردی بهتر از سیستم‌های سنتی زیرساخت دلار آمریکا ارائه دهد.
به عنوان یک ابزار تثبیت شده برای گرفتن سهم بازار از آینده دلار آمریکا، بیت‌کوین فعلاً از نظر سرعت و ظرفیت تراکنش شرایط کافی ندارد؛ با این وجود، راه‌حل‌های لایه دوم (L2) مانند لایتنینگ نتورک (Lightning Network) می‌توانند به بهبود این مشکل کمک می‌کنند. برای آشنایی بیشتر با شبکه لایتنینگ بیت‌کوین، می‌توانید مقالات تخصصی آکادمی ارز دیجیتال رابکس را مطالعه کنید؛ شبکه‌های L2 برای افزایش مقیاس‌پذیری و کاهش کارمزدها دی شبکه L1 استفاده می‌شوند.
جمع‌بندی؛ آیا بیت‌کوین می‌تواند دلار را کنار بزند و جایگزین آن شود؟
ویژگی‌های اصلی بیت کوین و پروتکل زیرساخت آن باعث می‌شود، اغلب به عنوان طلای دیجیتال شناخته شود. همچنین از آنجایی که نقش محافظی در برابر تورم دارد، برخی کشورها یا مؤسسات ممکن است بخشی از ذخایر خود را با بیت‌کوین متنوع کنند. با این وجود، زمانی بیت کوین جایگزین دلار تلقی می‌شود که از موانع پیچیده‌ای چون مقیاس‌پذیری و پذیرش نهادی عبور کند. به علاوه از نظر مقبولیت نظارتی و اعتبار قانونی، به سطح دلار برسد.
source