شاخص نرخ حقیقی دلار در ایران نشان می‌دهد افزایش قیمت دلار نماد نااطمینانی سیاسی و ضعف نهادی اقتصاد است و بازگشت به گذشته ممکن نیست.
به گزارش بنکر (Banker)، شاخص نرخ حقیقی دلار از سال ۱۳۸۰ تاکنون نشان می‌دهد که بازار ارز ایران دیگر مسیر بازگشت به گذشته را ندارد.
افزایش مستمر دلار در ایران نه تنها سطح بالای قیمت ارز را نشان می‌دهد، بلکه نماد شکنندگی ساختار اقتصادی کشور است.
هر بار نااطمینانی سیاسی شدت گرفته، نرخ دلار جهش شدیدی تجربه کرده است؛ از تحریم‌های بانکی و نفتی گرفته تا خروج آمریکا از برجام و تنش‌های منطقه‌ای.
این روند بیانگر آن است که اقتصاد ایران تاب‌آوری لازم برای جذب شوک‌های خارجی را ندارد و فشارهای بیرونی به سرعت در نرخ دلار تخلیه می‌شود.
دلار: دماسنج نااطمینانی و ضعف نهادی
در ایران، عبارت «دلار خیلی گران» فراتر از افزایش قیمت یک ارز است و نشانگر هزینه بالای نااطمینانی سیاسی و ضعف نهادی اقتصاد است. هر تغییر در شرایط سیاسی و اقتصادی، مستقیماً نرخ دلار را تحت تأثیر قرار می‌دهد و بدون اصلاحات ساختاری، روند افزایشی آن ادامه خواهد داشت.
اقتصاددانان بر این باورند که تنها راه مقابله با جهش‌های مداوم دلار، کنترل دستوری بازار نیست، بلکه اصلاحات بنیادین و نهادی ضروری است.
راهکارهای پایدار برای کاهش فشار بر دلار
برای کاهش نوسانات نرخ دلار، اقدامات زیر ضروری است:
۱. تنوع‌بخشی منابع ارزی
کاهش وابستگی اقتصاد به نفت و افزایش صادرات غیرنفتی می‌تواند جلوی نوسانات شدید دلار را بگیرد.
۲. کنترل کسری بودجه و مهار نقدینگی
مدیریت صحیح بودجه و جلوگیری از چاپ پول بدون پشتوانه، به تثبیت نرخ دلار کمک می‌کند.
۳. تقویت شفافیت و عمق بازار ارز
بازار ارز شفاف و رقابتی، امکان کنترل نرخ و کاهش سفته‌بازی را فراهم می‌کند.
۴. کاهش ریسک‌های سیاسی
بهبود شرایط سیاسی و بازگرداندن اعتماد سرمایه‌گذاران به اقتصاد، مهم‌ترین عامل پایدارسازی دلار در ایران است.
دلار خیلی گران، سندی بر ضعف اقتصاد
به طور خلاصه، «دلار خیلی گران» دیگر تنها شاخص اقتصادی نیست، بلکه سندی بر ضعف تاب‌آوری اقتصاد ایران در برابر شوک‌های سیاسی و اقتصادی محسوب می‌شود.
تا زمانی که اصلاحات ساختاری و نهادی انجام نشود، نرخ دلار همچنان مستعد جهش‌های ناگهانی و فشارهای اقتصادی خواهد بود.
source