تاثیر تصویب قانون GENIUS بر ریسک فریز و مسدود شدن دارایی‌های تتر ایرانی‌ها؛ چه باید کرد؟

اگرچه امضای قانون جینیس (GENIUS Act) توسط ترامپ، در کنار سایر عوامل تاثیر مثبتی بر رشد بازار کریپتو داشت، اما در این میان بیشتر باعث نگرانی کاربران ایرانی شد؛ چرا که اخباری مبنی بر احتمال افزایش سخت‌گیری‌ها برای فریز و مسدود کردن دارایی‌های تتر ایرانی‌ها ترس از نگهداری USDT و استیبل کوین‌های متمرکز را افزایش داده است.

آیا این نگرانی که مجددا مطرح شده و حتی تا اندازه‌ای بر کاهش قیمت تتر در بازار داخل نیز تاثیر گذاشته، جدی است؟ آیا قرار است سخت‌گیری بیشتری از سوی شرکت تتر صورت گیرد؟ مفاد قانون GENIUS در این باره چه می‌گوید؟ در این مطلب از میهن بلاکچین، به این سوالات پاسخ خواهیم داد.

قانون GENIUS چیست و چرا اهمیت دارد؟

GENIUS مخفف Guiding and Establishing National Innovation for US Stablecoins Act به‌معنای «هدایت و ایجاد نوآوری ملی برای استیبل کوین‌های ایالات متحده» است. این قانون، یک «گواهینامه» یکپارچه در سطح فدرال برای استیبل کوین‌ها ایجاد می‌کند که به کاهش چندپارگی نظارتی کمک کرده و راهنمایی‌های روشنی را برای طراحی محصول، مدیریت ریسک و آماده‌سازی حسابرسی ارائه می‌دهد. رعایت مقررات قانون GENIUS نه تنها یک الزام اساسی برای انطباق با قوانین به‌شمار می‌رود، بلکه تضمینی کلیدی برای بهبود امنیت تراکنش‌های دارایی‌های کاربران نیز هست.

این قانون بیشتر درباره محدود کردن استفاده دولت آمریکا از فناوری‌های نظارتی، به‌ویژه ابزارهایی است که از شرکت‌های چینی یا فناوری‌های خارجی در حوزه هوش مصنوعی و متادیتا استفاده می‌کنند. تمرکز آن روی حریم خصوصی و امنیت ملی آمریکاست و به‌طور مستقیم بر رمز ارزها تمرکزی ندارد. اما ببینیم در مفاد این قانون چیست که موجب نگرانی کاربران ایرانی شده است؟

مفاد کلیدی قانون Genius Act

1. شرایط صدور مجاز استیبل کوین: صادرکننده باید از اداره کنترل ارز (OCC) مجوز داشته باشد، یا بانک/موسسه سپرده‌پذیر تحت قانون فدرال باشد؛ یعنی هر شرکت صادرکننده باید از طریق کانال قانونی فعالیت کند.
2. الزام وجود ذخایر ۱:۱: هر استیبل‌کوین باید دارای ذخایر نقدی کاملا هم‌ارزش (مثل خزانه‌داری آمریکا، اسکناس، حساب بانکی تضمین‌شده) باشد.
3. تحت نظارت خزانه‌داری آمریکا: صادرکنندگان استیبل‌کوین باید تحت نظارت مستقیم وزارت خزانه‌داری و قوانین مبارزه با پول‌شویی (AML) باشند.
4. حسابرسی شفاف: باید گزارش و انتشار ماهانه وضعیت ذخایر صورت گیرد و برای صادرکنندگان با ارزش سهام بیش از ۵۰‌ میلیارد دلار، حسابرسی سالانه الزامی شود.
5. توجه خاص به ریسک استفاده توسط کشورهای تحریم‌شده: بندهای مربوط به کاربردهای مشکوک یا سوءاستفاده از استیبل‌کوین‌ها توسط کشورهای خارجی وجود دارد. به وزارت خزانه‌داری این اختیار داده شده تا بررسی و انسداد مسیرهای مالی بالقوه مرتبط با کشورهای تحریم‌شده را انجام دهد.
6. نظارت بانکی و الزامات مبارزه با پولشویی: هر صادرکننده باید سیاست‌های AML، شناسایی مشتری (KYC)، گزارش فعالیت‌های مشکوک (SAR) و گزارش تحریم‌ها را در چارچوب قوانین آمریکا اجرا کند. این اقدامات همچنین شامل الزام به توانایی فنی مسدودسازی یا سوزاندن دارایی افراد خارجی یا بر اساس دستور قانونی است. دقیقاً این بخش است که می‌تواند باعث شود شرکت‌هایی مثل Tether یا Circle دسترسی ایرانی‌ها را مسدود کنند.
7. اختیارات وزارت خزانه‌داری برای اعمال تحریم‌ها: وزارت خزانه‌داری اختیار دارد برای مقابله با استفاده از استیبل‌کوین در فعالیت‌های ممنوعه یا توسط اشخاص تحریم‌شده (SDN List) وارد عمل شود؛ این یعنی هر تراکنش مربوط به ایرانی‌های لیست‌شده یا IP مشکوک، در صورت شناسایی، ممکن است فریز شود.
8. صادرکنندگان خارجی (مثل Tether): اگر بخواهند در بازار آمریکا فعال باشند، باید نسخه‌ای سازگار با استانداردهای بالا ارائه دهند. در غیر این صورت، فعالیت‌شان در پلتفرم‌های آمریکایی ممکن است ممنوع شود یا در معرض محدودیت قرار گیرد.

همان‌طور که از مفاد بالا مشخص است، اگرچه هیچ بند مستقیمی درباره فریز خودکار حساب ایرانی‌ها وجود ندارد، اما مفاد فنی و قانونی باعث می‌شود در صورت دستور مقامات (مثل خزانه‌داری آمریکا یا OFAC)، مسدود شدن دارایی ایرانی‌ها تقویت شود؛ چرا که قانون به صادرکننده اجازه و الزام فنی برای مسدودکردن یا سوزاندن دارایی افراد خارجی یا اتباع بر اساس دستور قانونی یا تحریمی را می‌دهد. یعنی در شرایطی که آمریکا ایران را در فهرست کشورهای تحریم‌شده قرار داده، صادرکنندگان ملزم هستند مسیر مسدودسازی را در اختیار داشته و در صورت لزوم به‌کار ببرند.

نگرانی کاربران ایرانی‌ از تصویب قانون GENIUS

تتر (USDT) یک استیبل‌کوین متمرکز است که شرکت Tether Limited آن را صادر می‌کند. این شرکت در گذشته بارها دارایی کاربران ایرانی را به‌دلیل تحریم‌های OFAC (دفتر کنترل دارایی‌های خارجی آمریکا) فریز یا مسدود کرده است.

اگر Genius Act یا قوانین مشابه در آینده باعث افزایش نظارت و فشار روی شرکت‌های رمزارزی مستقر در آمریکا یا مرتبط با آمریکا شود، این شرکت‌ها مجبور می‌شوند سیاست‌های سخت‌گیرانه‌تری در مورد کاربران کشورهای تحریم‌شده (مثل ایران) اعمال کنند.

بسیاری از ایرانی‌ها از تتر به‌عنوان راهی برای حفظ ارزش سرمایه یا نقل‌وانتقال پول استفاده می‌کنند. بنابراین، هر قانونی که به‌طور غیرمستقیم منجر به افزایش فشار قانونی روی شرکت‌هایی مثل Tether شود، ممکن است در نهایت به فریز شدن حساب‌ها یا جلوگیری از استفاده از تتر برای ایرانی‌ها منجر شود.

آیا اکنون خطر فوری وجود دارد؟

در حال حاضر، قانون Genius Act مستقیماً چنین محدودیتی ایجاد نمی‌کند. اما روند کلی سیاست‌گذاری در آمریکا در حال حرکت به‌سمت افزایش شفافیت، نظارت و اجرای دقیق‌تر تحریم‌ها در دنیای رمزارزهاست.

نکته‌ کلیدی قانون GENIUS در نحوه‌ برخورد با استیبل کوین‌های غیرمنطبق با قوانین (مانند تتر)

قانون نهایی GENIUS علاوه بر الزامات رزرو و حسابرسی، به شرکت‌هایی مانند Tether فرصت سه ساله داده تا با استانداردهای بین‌المللی مطابقت پیدا کنند؛ اما اگر این کار نکنند، یا باید وارد بازار آمریکا نشوند یا کارشان محدود خواهد شد. این مسئله برای تتر به‌عنوان یک شرکت خارجی یک چالش بزرگ تلقی می‌شود.

طبق این قانون، پس از سه سال، هیچ توزیع‌کننده‌ ارز دیجیتالی مستقر در ایالات متحده نمی‌تواند از استیبل کوین‌های غیرمنطبق با قوانین استفاده کند و مجازات‌های سنگین برای رعایت نکردن آن به تفصیل شرح داده شده است.

طبق بیانیه مدیرعامل تتر، این شرکت قصد دارد نسخه‌ای مطابق استانداردهای قانون را برای بازار آمریکا ارائه دهد؛ اما سه سال مهلت دارد تا این الزامات را اجرا کند. تتر برای این کار سه گزینه برای انتخاب دارد:

• پذیرش حسابرسی‌ کامل و مقررات سخت‌گیرانه
• راه‌اندازی نسخه‌ ویژه بازار آمریکا
• خروج از بازار آمریکا

هر گزینه‌ای که تتر انتخاب کند، همچنان ریسک مسدودی دارایی کاربران ایرانی وجود دارد که البته با حضور کامل آن در آمریکا و پذیرش کامل مقررات این کشور، این ریسک بیشتر هم خواهد شد.

راهکارهای فنی و عملی برای کاهش ریسک مسدودی تتر

استفاده از کیف‌پول‌های غیرمتمرکز (Non-custodial wallets)

این کیف‌پول‌ها کنترل کلید خصوصی را در اختیار خودتان قرار می‌دهند، نه سرورهای مرکزی. تتر در این کیف‌پول‌ها کمتر قابل فریز شدن است. اما اگر آدرس شما شناسایی و در لیست سیاه قرار گیرد، ممکن است همچنان از طریق قرارداد هوشمند فریز شود. در استفاده از این کیف پول‌ها حتما از ابزارهای تغییر آی پی استفاده کنید.

پرهیز از انجام تراکنش در صرافی‌های متمرکز بین‌المللی

اگر کاربران از پلتفرم‌هایی استفاده کنند که از APIهای شناسایی تحریم (مثل Chainalysis یا TRM Labs) استفاده می‌کنند، خطر فریز وجود دارد. صرافی‌هایی مثل Binance، OKX، KuCoin، MEXC و Bybit؛ این صرافی‌ها معمولاً از ابزارهایی مثل Chainalysis یا TRM Labs برای تحلیل تراکنش‌ها و شناسایی هویت کاربران تحریمی استفاده می‌کنند.

بنابراین، از صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) استفاده کنید. اما انتقال به این صرافی‌ها هم باید با رعایت اصول حریم خصوصی انجام شود.

استفاده از آدرس‌های جدید و متصل نشدن به IP ایران

آدرس کیف پول خود را به‌صورت دوره‌ای عوض کنید (Rotation). هرگز مستقیما با IP ایران به کیف‌پول یا DEX وصل نشوید. سعی کنید هنگام انتقال از صرافی‌های ایرانی، کیف پول‌های جدید و یک‌بار مصرف بسازید.

پرهیز از انتقال مستقیم از/به صرافی‌های ایرانی

اگر قصد انتقال از صرافی‌های ایرانی را دارید، پیشنهاد اول این است که از تتر استفاده نکنید. پیشنهاد دوم اینکه اول دارایی را به یک کیف‌پول شخصی و جدید منتقل و سپس وارد گردش کنید.

ایجاد تنوع در دارایی‌ها

بخشی از دارایی‌تان را به DAI (استیبل‌کوین غیرمتمرکز) یا USDC منتقل کنید. تاکنون USDC برای ایرانی‌ها فریز نشده است، اما قابلیت قانونی و تکنیکی آن وجود دارد. بنابراین، رعایت اصول احتیاطی (کیف‌پول غیرمتمرکز، استفاده نکردن از IP ایران، تنوع دارایی و کنترل آدرس‌ها) توصیه می‌شود.

استفاده از بریج‌ها و میکسرهای امن (با احتیاط زیاد)

به این نکته توجه داشته باشید که استفاده از برخی از این ابزارها به ویژه میکسرها ممکن است به‌خودی‌خود باعث فلگ شدن (Flag) آدرس شما شود. بنابراین، فقط در شرایط خاص و با دانش از آن استفاده کنید.

اما استفاده از بریج‌ها می‌تواند یکی از راهکارهای مناسب برای گم کردن رد تتر و به اصطلاح ایجاد تتر سفید باشد. برای شروع حتما کیف پول جدید بسازید. دارایی را به آن منتقل کنید. سپس، بهتر است از بریج‌های بزرگ که Custodial نیستند و Trace خالص ارائه نمی‌دهند؛ مثل اوربیتر (Orbiter) یا رنگو (Rango) استفاده کنید. به شبکه‌های شلوغ (مثل لایه ۲ها) بریج بزنید (مرحله بریج حتما به یک آدرس کیف پول جدید باشد). بعد از بریج، از سواپ در دکس (DEX) یا اگریگیتورها استفاده کرده، توکن را تغییر دهید، مثلا تتر را به USDC تبدیل کنید- حتی اگر تمایل داشتید چند سواپ پشت سر هم (مثلاً USDT → USDC → DAI → USDT در شبکه جدید) کمک می‌کند رد تراکنش‌ها پیچیده‌تر و ردیابی دشوارتر شود. در مرحله سواپ، توصیه می‌شود مقادیر توکن را هم تغییر دهید تا با مرحله بریج متفاوت باشد. مثلا، ۷۰٪ توکن‌ها را به USDC و ۳۰٪ را به DAI تبدیل کنید. در نهایت، برای اطمینان می‌توانید این توکن‌ها را به آدرس جدیدی منتقل کنید.

در این روش:

۱- شبکه تغییر می‌کند، Token ID و قرارداد هوشمند متفاوت می‌شود.
۲. آدرس تغییر می‌کند: تاریخچه مالکیت قطع می‌شود
۳. سواپ در DEX: مقدار دقیق و Token تغییر می‌کند (مثلاً از USDT به DAI)
۴. در شبکه‌هایی مانند zkSync یا Arbitrum ردگیری آنچین ضعیف‌تر است
۵. در ازدحام بالا: ردیابی دشوارتر می‌شود

به یاد داشته باشید این روش برای مصارف شخصی تا حد زیادی می‌تواند راهگشا باشد. اما امنیت مطلق و قطعی در برابر تحلیل‌های پیشرفته دولت‌ها ندارد. ابزارهایی مانند Chainalysis از الگوهای تراکنش، زمان‌بندی، مشابه بودن مقادیر و حتی Gas fee analysis استفاده می‌کنند تا رد پنهان‌شده را شناسایی کنند. پس اگر پای این ابزارها به میان بیاید، همچنان احتمال لو رفتن وجود دارد.

انتقال تتر به یک استخر نقدینگی غیرمتمرکز (DEX)

همان‌طور که در بالا گفتیم، هدف این کار در هم‌آمیختگی (Mixing) و مبهم‌سازی زنجیره است. در واقع، سواپ در DEXهای بزرگ می‌تواند آدرس‌های مبدا/مقصد را شلوغ‌تر کند (شبیه به کار میکسرها). اما اگر DEX مورد استفاده تحت نظارت قوانین AML باشد، هنوز هم ممکن است آدرس شما ردیابی شود. همچنین، سواپ در استخر کوچک یا با نقدینگی محدود چندان فایده‌ای ندارد و شاید حتی خطرناک‌تر هم باشد. برای این منظور، به‌جای سواپ در دکس، می‌توانید از متادکس اگریگیتورها مانند اوپن اوشن (Openocean) یا لاماسواپ (LIamaswap) استفاده کنید.

در تمام روش‌های ذکر شده، برای شروع کار اگر آدرس شما بارها با صرافی‌های ایرانی یا میکسرها ارتباط داشته، سعی نکنید از آن برای تعامل جدید استفاده کنید. همیشه از کیف پول جدید استفاده کنید و ارسال نهایی را هم به یک کیف پول تازه و بدون تاریخچه انجام دهید.

جمع‌بندی

طبق مفاد قانون Genius متوجه شدیم که خطر جدی و فوری برای مسدودشدن دارایی کاربران ایرانی وجود ندارد؛ چرا که شرکت تتر فرصت ۳ ساله برای تطبیق با این قوانین را در اختیار دارد. پس مسدود شدن دارایی کاربران ایرانی مورد جدیدی نیست و ارتباط چندانی با تصویب این قانون ندارد و ریسک آن همواره وجود داشته است.

همچنین، به یاد داشته باشید که روش‌های ذکر شده در این مطلب، هیچ‌کدام قطعیت ۱۰۰ درصد برای جلوگیری از مسدود شدن دارایی‌های تتر را ندارند. اما این روش‌ها آزمایش شده و تاکنون راهگشا بوده‌اند. توصیه می‌کنیم تا زمانی که قوانین جدیدی اعمال نشده نسبت به انتقال دارایی‌های تتر خود اقدام کنید. همیشه روش‌های جدید را با مقادیر کمتری آزمایش و از انتقال یک‌باره دارایی‌های خود خودداری کنید.