بیت‌کوین‌لیب یک کتابخانه متن‌باز پایتون است که برای آسان‌تر کردن توسعه بیت کوین طراحی شده است. می‌توان آن را به‌عنوان جعبه‌ابزاری برای برنامه‌نویسان در نظر گرفت که می‌خواهند کیف پول بیت کوین بسازند، تراکنش‌ها را مدیریت کنند یا اپلیکیشن‌هایی ایجاد کنند که با بلاکچین بیت کوین تعامل داشته باشند.
از زمان عرضه این کتابخانه تاکنون، بیش از یک میلیون بار دانلود شده است که نشان‌دهنده میزان اعتماد و استفاده گسترده از آن در جامعه کریپتو است. در این مطلب از میهن بلاکچین، خواهیم دید که بیت کوین لیب چگونه مورد هکرها قرار گرفت و چه درسی می‌توان از این رویداد گرفت.
آنچه در این مطلب می‌خوانید
چکیده
به‌طور خلاصه بیت کوین لیب برای عملیات زیر مورد استفاده قرار می‌گیرد:
- ایجاد و مدیریت کیف پول‌ها: این ابزار به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد کیف پول‌های بیت کوین بسازند و بتوانند بیت کوین را به‌طور امن ذخیره، ارسال و دریافت کنند.
- مدیریت تراکنش‌ها: فرآیند ایجاد، امضا و ارسال تراکنش‌های بیت کوین را ساده می‌کند.
- پشتیبانی از چندین شبکه: بیت‌کوین‌لیب با شبکه اصلی بیت کوین که پول واقعی جابه‌جا می‌شود و شبکه‌های آزمایشی برای تست بدون ریسک، سازگار است.
- متن‌باز و انعطاف‌پذیر: این کتابخانه متن‌باز است، بنابراین هر کسی می‌تواند از آن استفاده کند، کد آن را تغییر دهد یا در توسعه آن مشارکت داشته باشد. همین موضوع باعث شده است که به ابزاری محبوب برای توسعه‌دهندگان در سراسر جهان تبدیل شود.
برای مبتدیان، بیت‌کوین‌لیب مانند پلی ساده و کاربرپسند به دنیای پیچیده بلاکچین بیت کوین عمل می‌کند. به‌جای درگیر شدن با جزئیات فنی بلاکچین، توسعه‌دهندگان می‌توانند از قابلیت‌های آماده این کتابخانه برای انجام سریع‌تر کارها استفاده کنند. این کتابخانه کارهای دشواری مانند تولید کلیدهای خصوصی یا امضای تراکنش‌ها را به‌طور خودکار انجام می‌دهد و ساعت‌ها زمان برنامه‌نویسی را صرفه‌جویی می‌کند.
با ظهور بیت کوین در سال ۲۰۰۹ (۱۳۸۸) و گسترش روزافزون ارزهای دیجیتال، نیاز به ابزارهای نرم‌افزاری برای توسعه، آزمایش و راه‌اندازی اپلیکیشن‌های بلاک‌چینی نیز بیشتر شد. زبان برنامه‌نویسی پایتون، به‌دلیل سادگی و گستردگی کتابخانه‌هایش، به یکی از محبوب‌ترین زبان‌ها در حوزه رمزارزها تبدیل شده است. در میان کتابخانه‌های مختلف پایتون، bitcoinlib یکی از جامع‌ترین گزینه‌ها برای کار با بیت کوین و ارزهای مبتنی بر آن است.
در این بخش به‌صورت مفصل به معرفی این کتابخانه، کاربردها، ساختار داخلی، شیوه استفاده و مزایا و محدودیت‌های آن می‌پردازیم.
تعریف bitcoinlib
bitcoinlib یک کتابخانه متن‌باز پایتون است که برای توسعه برنامه‌های مرتبط با بیت کوین، تراکنش‌ها، کیف پول‌های دیجیتال و تحلیل داده‌های آنچین طراحی شده است. این کتابخانه، با ارائه ابزارهای آماده برای مدیریت کیف پول، ایجاد تراکنش، امضا، رمزنگاری و تعامل با شبکه بلاکچین، امکان ساخت سریع اپلیکیشن‌های مالی و رمزارزی را فراهم می‌کند.
ویژگی‌های کلیدی bitcoinlib
ویژگی‌های اصلی بیت‌کوین‌لیب را می‌توان در گزینه‌های زیر خلاصه کرد:
۱. پشتیبانی از ارزهای متعدد
برخلاف برخی کتابخانه‌ها که صرفا روی بیت کوین تمرکز دارند، bitcoinlib از سایر رمزارزهای مبتنی بر کد بیت کوین نیز پشتیبانی می‌کند که عبارتند از:
- Bitcoin
- Litecoin
- Dash
- Dogecoin
- و ارزهای فورک‌شده سفارشی
۲. ساخت کیف پول‌های HD و چندامضایی
این کتابخانه به‌طور پیش‌فرض از کیف پول‌های اچ‌دی (Hierarchical Deterministic) پشتیبانی می‌کند. این کیف پول‌ها قابلیت ساخت ساختار سلسله‌مراتبی برای کلیدهای خصوصی دارند که امنیت را بالا می‌برد و بازیابی کیف پول با تنها یک عبارت seed امکان‌پذیر است. همچنین پشتیبانی از کیف پول‌های چند امضایی (Multi-Sig) برای کاربردهای سازمانی و گروهی نیز فراهم است.
۳. امضای دیجیتال و مدیریت کلیدها
با bitcoinlib می‌توان کلیدهای خصوصی و عمومی ایجاد کرد، آن‌ها را در قالب‌های مختلف ذخیره و از آن‌ها برای امضای تراکنش‌های امن استفاده کرد. این کتابخانه از الگوریتم‌های رمزنگاری استاندارد مانند ECDSA و SHA256 بهره می‌برد.
۴. ساخت، امضا و ارسال تراکنش‌ها
توسعه‌دهنده می‌تواند به‌سادگی تراکنش‌هایی با چند ورودی و خروجی بسازد، آن‌ها را امضا کرده و از طریق شبکه بلاکچین به مقصد موردنظر ارسال کند. این عملیات هم روی شبکه اصلی و هم روی شبکه آزمایشی قابل انجام است.
۵. پایگاه‌داده داخلی
bitcoinlib از پایگاه‌داده SQLite به عنوان پایگاه داده پیش‌فرض برای ذخیره‌سازی کیف پول‌ها، آدرس‌ها، تراکنش‌ها و بلاک‌ها استفاده می‌کند. در صورت نیاز می‌توان از PostgreSQL یا دیگر دیتابیس‌ها نیز بهره برد.
۶. اتصال به نودها و APIها
این کتابخانه امکان اتصال به نود بیت کوین را به‌صورت محلی (با Bitcoin Core) یا از طریق APIهای بلاک‌چینی مانند Blockcypher فراهم می‌کند. این ویژگی برای توسعه‌دهندگان بسیار مهم است؛ چراکه بسته به نیاز پروژه می‌توان از شبکه عمومی یا شبکه اختصاصی استفاده کرد.
نصب و راه‌اندازی
نصب bitcoinlib بسیار ساده است و با دستور زیر انجام می‌شود:
pip install bitcoinlib
در صورت نیاز به نسخه توسعه‌دهندگان:
git clone https://github.com/1200wd/bitcoinlib.git
cd bitcoinlib
python setup.py install
ساختار ماژول‌ها در bitcoinlib
کتابخانه bitcoinlib از چندین ماژول اصلی تشکیل شده که هر یک وظیفه‌ای مشخص دارند:
| ماژول | کاربرد |
|---|---|
| wallets | ساخت و مدیریت کیف پول‌ها |
| transactions | ساخت، امضا و ارسال تراکنش‌ها |
| keys | تولید کلیدهای رمزنگاری |
| services | اتصال به سرویس‌دهنده‌ها یا نودهای بلاک‌چینی |
| encoding | رمزگذاری و تبدیل فرمت‌ها مانند base58، WIF، Bech32 |
| mnemonic | تولید عبارات بازیابی مطابق با استاندارد BIP39 |
| network | پیکربندی شبکه‌های بلاکچین (mainnet، testnet، regtest و غیره) |
مثال‌های عملی
ساخت یک کیف پول ساده و استخراج آدرس
from bitcoinlib.wallets import Wallet
wallet = Wallet.create('MyWallet')
key = wallet.get_key()
print("آدرس کیف پول:", key.address)
ساخت و ارسال یک تراکنش ساده
wallet = Wallet('MyWallet')
t = wallet.send_to('1BitcoinAddress...', 10000) # مقدار به ساتوشی
print("TXID:", t.txid)
مشاهده موجودی کیف پول
wallet = Wallet('MyWallet')
print("موجودی کل:", wallet.balance())
مقایسه با کتابخانه‌های دیگر
| کتابخانه | زبان | پشتیبانی از چند کوین | پشتیبانی از کیف پول | تعامل با نود | سطح پیچیدگی |
|---|---|---|---|---|---|
| bitcoinlib | Python | ✅ | ✅ | ✅ | متوسط |
| pycoin | Python | ❌ فقط بیت کوین | ❌ | ❌ | بالا |
| bit | Python | ❌ فقط بیت کوین | ✅ (محدود) | ❌ | ساده |
| BitcoinJS | JavaScript | ✅ | ✅ | ✅ | متوسط |
مزایا و محدودیت‌ها
مزایا
- رابط کاربری ساده و پایتونی
- مستندات نسبتاً خوب
- پشتیبانی از کوین‌های مختلف
- قابل گسترش برای نیازهای پیشرفته
محدودیت‌ها
- در مقیاس بزرگ نسبتاً کند است
- پشتیبانی نکردن از قراردادهای هوشمند یا بلاک‌چین‌های غیر بیت‌کوینی
- مستندات برخی بخش‌ها ناقص است
کتابخانه bitcoinlib یکی از گزینه‌های ارزشمند برای توسعه‌دهندگان پایتون است که قصد دارند اپلیکیشن‌هایی در زمینه رمزارزها ایجاد کنند. این کتابخانه تعادلی مناسب میان سادگی، قابلیت توسعه و انعطاف‌پذیری ایجاد کرده است. اگرچه برای پروژه‌های بسیار سنگین یا مقیاس‌پذیر ممکن است نیاز به انتخاب راهکارهای سفارشی‌تر باشد، اما bitcoinlib برای پروژه‌های متوسط و آزمایشی انتخابی ایده‌آل به‌شمار می‌رود.
بیت‌کوین‌لیب زیر آتش؛ چگونه اشتباه تایپی کیف پول‌های کریپتو را در معرض خطر قرار داد؟
در اوایل آوریل ۲۰۲۵ (فروردین ۱۴۰۴)، پژوهشگران امنیتی نسبت به حمله‌ای مخرب علیه کاربران بیت‌کوین‌لیب هشدار دادند. نکته مهم این بود که هکرها مستقیماً خود بیت‌کوین‌لیب را هدف قرار ندادند، بلکه با استفاده از یک ترفند زیرکانه، تلاش کردند توسعه‌دهندگان را فریب دهند تا نسخه‌های جعلی این کتابخانه را دانلود کنند.
در این حمله، مهاجمان بسته‌های مخرب را در PyPI (پای‌پی‌آی)، پلتفرمی که توسعه‌دهندگان از آن کتابخانه‌های پایتون مانند بیت‌کوین‌لیب را دانلود می‌کنند، بارگذاری کردند. ابزارهایی مانند بیت‌کوین‌لیب فرآیند تعامل با بلاکچین بیت‌کوین، ساخت کیف پول‌ها و توسعه اپلیکیشن‌ها را ساده می‌کنند، اما این سادگی در کنار قدرت، ریسک‌های خاص خودش را هم دارد.
گزارش «امنیت زنجیره تأمین نرم‌افزار ۲۰۲۵» که توسط شرکت ریورسینگ لبز (ReversingLabs) منتشر شده، نشان می‌دهد که حملات به زنجیره تأمین نرم‌افزار در سال ۲۰۲۴ به‌ویژه در زمینه اپلیکیشن‌های مرتبط با رمزارزها، پیچیده‌تر شده‌اند. در این گزارش به ۲۳ کمپین مخرب اشاره شده است که زیرساخت‌های کریپتویی را هدف گرفته‌اند و عمدتاً از مخازن متن‌بازی مانند npm و PyPI برای این حملات استفاده کرده‌اند.
در این میان، مهاجمان از دو تاکتیک استفاده کردند:
- تایپواسکواتینگ (Typosquatting): استفاده از نام‌هایی شبیه به نام اصلی بسته‌ها برای فریب کاربران.
- روش‌های پیشرفته‌تر: انتشار بسته‌هایی که در ابتدا بی‌خطر به‌نظر می‌رسیدند ولی بعدها با کدهای مخرب به‌روزرسانی شدند. برای نمونه، بسته‌ای به‌نام «aiocpa» ابتدا عادی به‌نظر می‌رسید اما بعداً به ابزاری برای به‌خطر انداختن کیف پول‌ها تبدیل شد. همچنین حمله به کتابخانه web3.js پروژه سولانا نیز از همین جنس بود.
به گفته ریورسینگ لبز، کریپتو مانند قناری در معدن زغال‌سنگ است، چرا که مشوق‌های مالی بالا باعث می‌شود این حوزه برای مهاجمان جذاب باشد و در عین حال، پیش‌زمینه‌ای از تهدیدات احتمالی برای سایر صنایع فراهم کند. این گزارش به شرکت‌ها توصیه می‌کند که دیگر صرفاً به اعتماد کردن به بسته‌های ثالث یا کدهای باینری بسته اکتفا نکنند.
حمله به بیت‌کوین‌لیب چگونه اتفاق افتاد؟
در ادامه، مرحله‌به‌مرحله می‌بینیم که این حمله چگونه انجام شد:
- بارگذاری بسته‌های جعلی در PyPI: هکرها دو بسته جعلی با نام‌های «bitcoinlibdbfix» و «bitcoinlib-dev» ایجاد کردند. این نام‌ها عمداً شبیه به نام واقعی «bitcoinlib» انتخاب شدند تا توسعه‌دهندگان تصور کنند که این‌ها نسخه‌های به‌روزرسانی یا اصلاحات رسمی هستند.
- وانمود به حل مشکلات: بسته‌های جعلی به‌عنوان راه‌حلی برای یک مشکل ادعایی در بیت‌کوین‌لیب معرفی شدند. این مشکل ادعایی، باعث بروز خطا در حین انجام تراکنش‌ها بود. توسعه‌دهندگان که به‌دنبال رفع سریع این مشکل بودند، بدون بررسی بیشتر این بسته‌ها را دانلود کردند.
- کدهای مخرب درون بسته‌ها: پس از نصب این بسته‌های جعلی، بدافزاری اجرا می‌شد که یک ابزار خط فرمان معتبر به نام «clw» را با نسخه‌ای مخرب جایگزین می‌کرد. این ابزار تقلبی برای سرقت داده‌های حساس مانند کلیدهای خصوصی و آدرس‌های کیف پول طراحی شده بود.
- سرقت دارایی‌های رمزارزی: با دسترسی به کلیدهای خصوصی، هکرها می‌توانستند به کیف پول‌های بیت کوین قربانیان دسترسی پیدا کنند و وجوه را به حساب‌های خود منتقل کنند. از آنجا که تراکنش‌های بیت کوین غیرقابل بازگشت هستند، قربانیان عملاً شانسی برای بازپس‌گیری دارایی‌های خود نداشتند.
خوشبختانه پژوهشگران امنیتی با استفاده از یادگیری ماشین (Machine Learning) موفق به شناسایی این بدافزار شدند. آن‌ها با تحلیل الگوها در کد بسته‌های جعلی، این تهدید را شناسایی کرده و درباره آن به جامعه هشدار دادند که همین اقدام کمک کرد تا میزان خسارت کاهش یابد.
چرا این حمله اهمیت دارد؟
این حمله نه به بلاکچین بیت کوین که همچنان ایمن است، بلکه به اعتماد انسان‌ها بود. توسعه‌دهندگانی که این بسته‌های جعلی را دانلود کردند، تصور می‌کردند نسخه رسمی کتابخانه را دریافت می‌کنند، اما در واقع بدافزاری را نصب کردند که می‌توانست پس‌انداز بیت کوین آن‌ها را به سرقت ببرد. ماجرای مذکور یادآور این نکته است که حتی پلتفرم‌های معتبری مانند PyPI به‌ویژه اگر کاربران دقت کافی نداشته باشند هم می‌توانند بستری برای سوءاستفاده باشند.
تایپواسکواتینگ چگونه باعث موفقیت حمله به بیت‌کوین‌لیب شد؟
در این حمله، مهاجمان از تکنیک تایپواسکواتینگ استفاده کردند. این روش شامل ایجاد نام‌هایی بسیار مشابه با نام واقعی بسته‌ها (مثل bitcoinlibdbfix به جای bitcoinlib) است. دلیل کارآمد بودن این روش به چند عامل برمی‌گردد:
- اعتماد به PyPI: توسعه‌دهندگان به‌طور پیش‌فرض تصور می‌کنند که بسته‌های موجود در PyPI ایمن هستند.
- نام‌گذاری هوشمندانه: بسته‌های جعلی با انتخاب نام‌هایی شبیه به به‌روزرسانی‌ها یا اصلاحات رسمی، اعتماد کاربران را جلب کردند.
- هدف‌گیری مبتدیان: توسعه‌دهندگانی که تازه‌کار هستند و تجربه کافی در شناسایی این‌گونه تهدیدها ندارند، راحت‌تر فریب خوردند.
این حمله یک مشکل بزرگ‌تر را هم آشکار کرد. پلتفرم‌های متن‌باز عمدتاً بر نظارت اجتماعی تکیه دارند، اما این نظارت نمی‌تواند همه تهدیدها را به‌موقع شناسایی کند. مهاجمان نیز از این ضعف آگاه هستند و از آن سوءاستفاده می‌کنند.
تازه‌وارد دنیای کریپتو هستید؟ حمله به بیت‌کوین‌لیب چه درسی برای شما دارد؟
اگر به‌تازگی وارد دنیای رمزارزها شده‌اید، این حمله شاید شما را بترساند، اما نباید باعث شود از بیت کوین یا ابزارهای توسعه‌ای مثل بیت‌کوین‌لیب دوری کنید. در عوض، این ماجرا فرصتی است برای یادگیری شیوه‌های امن فعالیت در این حوزه که فرصت‌ها و تهدیدها به صورت همزمان وجود دارند.
چرا این موضوع اهمیت دارد؟
- رشد سریع کریپتو: با افزایش ارزش بیت کوین و بررسی امکان راه‌اندازی ارزهای دیجیتال توسط دولت‌ها، آشنایی با ابزارهایی مانند بیت‌کوین‌لیب می‌تواند مسیر شغلی جذابی برای شما باز کند.
- امنیت، کلید موفقیت: آشنایی زودهنگام با شیوه‌های فریب‌کاری و کلاهبرداری، شما را به کاربر و توسعه‌دهنده‌ای هوشمند و ایمن‌تر تبدیل می‌کند.
- قدرت جامعه: دنیای رمزارزها بر همکاری و مشارکت استوار است. با افزایش آگاهی و انتقال اطلاعات، می‌توانید به محافظت از دیگران نیز کمک کنید.
بیت‌کوین‌لیب همچنان یکی از بهترین ابزارها برای ورود به دنیای توسعه بلاکچین بیت کوین است. این کتابخانه ساده، قدرتمند و دارای جامعه‌ای پویاست. اما همان‌طور که حمله اخیر نشان داد، حتی بهترین ابزارها هم می‌توانند هدف قرار بگیرند. با رعایت نکات امنیتی، می‌توانید بدون نگرانی از این ابزارها استفاده کنید و پروژه‌های بزرگی بسازید.
چگونه از حملات مشابه در حوزه کریپتو محافظت کنیم؟
اگر به‌عنوان یک توسعه‌دهنده یا کاربر رمزارز نگران افتادن در دام حملاتی مانند این هستید، نیازی به وحشت نیست. رعایت چند نکته ساده می‌تواند امنیت شما را تا حد زیادی تضمین کند:
- بررسی دقیق نام بسته‌ها: همیشه مطمئن شوید دقیقاً چه بسته‌ای را دانلود می‌کنید. برای بیت‌کوین‌لیب فقط از بسته رسمی با نام «bitcoinlib» استفاده کنید و از بسته‌هایی با نام‌هایی مثل «fix» یا «dev» در ادامه نام اصلی پرهیز کنید.
- استفاده از منابع معتبر: کتابخانه‌ها را تنها از منابع رسمی مانند سایت اصلی PyPI دانلود کنید و نظرات کاربران و تعداد دانلودها را بررسی نمایید.
- به‌روز نگه داشتن نرم‌افزارها: محیط پایتون و کتابخانه‌های مورد استفاده‌تان را همیشه به‌روز نگه دارید تا آسیب‌پذیری‌های شناخته‌شده برطرف شوند.
- استفاده از آنتی‌ویروس: داشتن یک آنتی‌ویروس خوب می‌تواند از ورود بدافزارها جلوگیری کند، حتی اگر به‌اشتباه بسته‌ای مخرب را دانلود کرده باشید.
- نگهداری ایمن کلیدهای خصوصی: هرگز کلیدهای خصوصی خود را روی کامپیوتر یا در کد ذخیره نکنید. استفاده از کیف پول‌های سخت‌افزاری مانند لجر (Ledger) یا ترزور (Trezor) امنیت بیشتری برای دارایی‌هایتان فراهم می‌کند.
- شناسایی کلاهبرداری‌ها: اگر بسته‌ای ادعا می‌کند که مشکل خاصی را به‌سرعت حل می‌کند یا بیش از حد خوب به‌نظر می‌رسد، کمی مکث کنید و درباره آن تحقیق کنید. نام آن را جست‌وجو کرده و هشدارهای احتمالی را در انجمن‌های تخصصی بررسی کنید.
سخن پایانی
در نهایت، مهم‌ترین درس برای کاربران بیت‌کوین‌لیب این است که همیشه به منبع رسمی پایبند بمانند و همه‌چیز را راستی‌آزمایی کنند. این حمله ثابت کرد که دنیای متن‌باز و رمزارز همچنان به امنیت بیشتری نیاز دارد و نشان داد که این نیاز به‌ویژه در زمینه زنجیره تأمین نرم‌افزار اهمیت فراوانی دارد.
source