به گزارش شهر بورس، فرآیند دریافت این تسهیلات گرچه با هدف حمایت از اقشار آسیب‌پذیر طراحی شده، اما الزام به تاییدیه نهادهای مذکور، خود پیچیدگی‌هایی را در مسیر دریافت وام ایجاد می‌کند. علاوه بر آن، شرایط مالی بازپرداخت وام نیز برای بسیاری از خانوارهای دهک‌های پایین، چالشی جدی به‌شمار می‌آید.
اقساط این تسهیلات، اگرچه در ظاهر حمایتی است، اما در عمل به‌دلیل نرخ سود و ساختار بازپرداخت، ماهانه رقمی بالغ بر سه میلیون و ۵۰۰ هزار تومان را از متقاضی طلب می‌کند؛ عددی که در صورت نوسان در نرخ تسهیلات یا افزایش هزینه‌های جانبی، حتی می‌تواند در مقاطع ابتدایی سال به بیش از ۱۶ میلیون تومان نیز برسد.
این فشار مالی برای خانواده‌هایی که عمدتاً با یارانه نقدی، کمک‌های خیریه یا درآمدهای محدود روزمره امرار معاش می‌کنند، گاه به‌قدری سنگین است که یا فرآیند دریافت وام را نیمه‌کاره رها می‌کنند یا در ادامه مسیر به‌دلیل ناتوانی در پرداخت اقساط با اخطارهای قضایی، توقیف وثایق یا حتی خطر از دست دادن ملک مواجه می‌شوند. همین موضوع باعث شده که برخی کارشناسان حوزه مسکن و رفاه اجتماعی، مدل فعلی ارائه تسهیلات به دهک‌های پایین را ناکارآمد و فاقد کارایی پایدار بدانند.
نرخ سود این تسهیلات نیز، هرچند در مقایسه با وام‌های بازار آزاد اندکی کمتر است، اما در مقیاس درآمدی اقشار محروم، همچنان بالا محسوب می‌شود. به‌ویژه آنکه بسیاری از این خانوارها نه شغل ثابت دارند، نه ضامن معتبر، و نه دارایی مطمئنی برای ارائه به بانک به‌عنوان وثیقه. از همین‌رو، بخش قابل توجهی از مشمولان واقعی حتی توان ورود به فرآیند دریافت این وام را نیز ندارند.
به همین دلیل است که نهادهای کارشناسی در حوزه سیاست‌گذاری مسکن، بارها پیشنهاد داده‌اند تا تسهیلات مسکن محرومان نه در قالب وام‌های بانکی با اقساط بالا، بلکه به صورت یارانه بلاعوض یا مدل‌های ترکیبی با مشارکت نهادهای خیریه، بنیاد مسکن، شهرداری‌ها و دستگاه‌های اجرایی دیگر پرداخت شود. چراکه تجربه ثابت کرده، مدل فعلی نه تنها نیاز اقشار هدف را برطرف نمی‌کند، بلکه آن‌ها را در مسیر بدهی‌های سنگین و مشکلات ثانویه مالی قرار می‌دهد.
در مجموع، اگرچه پرداخت وام مسکن به خانوارهای محروم اقدامی در راستای تحقق عدالت اجتماعی و کاهش نابرابری است، اما تا زمانی که هم‌راستا با توان مالی واقعی این اقشار طراحی نشود، نمی‌توان از آن به‌عنوان راهکاری مؤثر یاد کرد. بازنگری در مبلغ تسهیلات، مدت بازپرداخت، نرخ سود و همچنین تغییر در شرایط وثیقه‌گذاری می‌تواند نقش مهمی در تبدیل این طرح به ابزاری واقعی برای خانه‌دار شدن محرومان ایفا کند.
وام مسکن محرومان که در دسته تسهیلات قرض‌الحسنه قرار دارد، در سال ۱۴۰۴ معادل ۴۰۰ میلیون تومان خواهد بود. این رقم بدون تغییر نسبت به سال گذشته در سه حوزه ساخت، خرید و ودیعه ارائه می‌شود.
جزئیات پرداخت وام
وام مسکن محرومان در قالب بخشنامه جدید بانک مرکزی به بانک‌ها ابلاغ شده و سهمیه پرداخت آن به صورت فصلی تعیین می‌شود. این وام تنها از طریق هشت بانک مشخص به متقاضیان ارائه می‌شود. بر اساس ابلاغیه بانک مرکزی، بانک‌های تجارت، صادرات ایران، سپه، کشاورزی، ملی، رفاه، ملت و پارسیان مجری این تسهیلات هستند و متقاضیان نمی‌توانند از سایر بانک‌ها اقدام کنند.
شرایط دریافت وام
دریافت وام مسکن محرومان محدود به جمعیت خاصی است. متقاضی باید از سوی کمیته امداد، سازمان بهزیستی، بنیاد شهید و امور ایثارگران یا ستاد کل نیروهای مسلح معرفی‌نامه داشته باشد و همچنین در دهک‌های درآمدی اول قرار گیرد. بانک‌ها موظف به راستی‌آزمایی اطلاعات متقاضی هستند و فرد باید هیچ تسهیلات تسویه‌نشده‌ای در حوزه مسکن نداشته باشد. وجود یک ضامن نیز از دیگر شرایط لازم برای دریافت این تسهیلات است.
مدارک مورد نیاز شامل اجاره‌نامه برای وام ودیعه، و مبایعه‌نامه با کد رهگیری برای وام خرید و پروانه ساخت معتبر برای وام ساخت است.
تسهیلات اقساط
وام مسکن محرومان به صورت قرض‌الحسنه پرداخت می‌شود و با کارمزد چهار درصدی همراه است. متقاضی باید در بازه زمانی ۱۰ سال یا ۱۲۰ ماه اقساط خود را تسویه کند. به این ترتیب، اقساط این وام ماهانه حدود سه میلیون و ۶۳۶ هزار تومان خواهد بود و در ماه‌های ابتدایی سال، ممکن است این رقم به ۱۶ میلیون تومان افزایش یابد. در پایان ۱۰ سال، جمع کل اقساط به ۴۸۸ میلیون تومان می‌رسد که ۸۸ میلیون تومان آن مربوط به هزینه کارمزد است.
منبع: گسترش نیوز
source