نوروز یا کابوس مرگبار جاده‌های ایران؟
افزایش ۳ درصدی ترددهای جاده‌ای در نوروز ۱۴۰۴ با آمار تکان‌دهنده ۸۸۰ کشته و هزاران مجروح همراه شد؛ موضوعی که نشان می‌دهد مشکلات اقتصادی، خودروهای فرسوده و جاده‌های پرخطر، تعطیلات نوروز را به کابوسی مرگبار برای ایرانیان تبدیل کرده است.
به گزارش پایگاه خبری اسب بخار، در حالی که تعطیلات نوروزی ۱۴۰۴ قرار بود فرصتی برای استراحت و خوشگذرانی مردم ایران باشد، اما به دلیل مشکلات عمیق اقتصادی، کمبود زیرساخت‌های حمل‌ونقل و ایمنی پایین جاده‌ها و خودروها، این تعطیلات به یک فاجعه مرگبار تبدیل شد.
سردار سید تیمور حسینی، رئیس پلیس راهور فراجا، روز شنبه با اعلام پایان طرح ترافیکی نوروز ۱۴۰۴ پس از ۲۱ روز، از ثبت بیش از ۵۵۸ میلیون تردد جاده‌ای در بازه زمانی ۲۵ اسفند ۱۴۰۳ تا ۱۵ فروردین ۱۴۰۴ خبر داد که نسبت به سال گذشته حدود سه درصد افزایش داشته است. این آمار، نشان‌دهنده حجم عظیم سفرهای جاده‌ای است، اما همزمان با آن، گزارش‌های تلخ از تصادف‌های مرگبار و صدها کشته و مجروح، زنگ خطر را به صدا درآورده است.
وضعیت اقتصادی کشور در سال‌های اخیر به گونه‌ای پیش رفته است که قدرت خرید مردم هر روز کم‌تر می‌شود. تورم فزاینده، کاهش ارزش پول ملی و مشکلات معیشتی باعث شده است بسیاری از خانواده‌ها توانایی مالی لازم برای استفاده از گزینه‌های حمل‌ونقل جایگزین مانند قطار یا هواپیما را نداشته باشند. بلیت قطار به دلیل کمبود ناوگان ریلی و تقاضای بالا، به سختی در دسترس است و هزینه‌های سفر با هواپیما نیز با بودجه اکثریت مردم همخوانی ندارد. در نتیجه، بخش عمده‌ای از مردم همچنان به خودروهای شخصی خود برای سفرهای نوروزی وابسته هستند؛ خودروهایی که اغلب فرسوده، غیراستاندارد و با ایمنی پایین هستند. این خودروها، محصول دهه‌ها انحصار تولید توسط خودروسازان داخلی، نه تنها از نظر کیفی در سطح استانداردهای جهانی نیستند، بلکه به دلیل ایمنی پایین، خود به عاملی برای آسیب به خانوارهایی که در مسافرت‌های جاده‌ای حضور دارند تبدیل می‌شوند.
از سوی دیگر، وضعیت جاده‌های کشور نیز به شدت نگران‌کننده است. جاده‌هایی که پر از نقاط حادثه‌خیز، چاله‌ها، نبود روشنایی کافی و گاردریل‌های غیراستاندارد است، به دلیل عدم نوسازی و به‌سازی مداوم، به تله‌ای مرگبار برای مسافران تبدیل شده‌اند. در چنین شرایطی، ترکیب خودروهای فرسوده، رانندگی در جاده‌های پرخطر و رفتارهای پرخطر رانندگان که ناشی از نبود فرهنگ مناسب رانندگی در کشور است، زمینه‌ساز افزایش تصادف‌ها شده است.
به گفته سردار حسینی، در طول ۲۱ روز طرح نوروزی، ۷۳۸ فقره تصادف منجر به فوت رخ داد که در مجموع ۸۸۰ نفر جان باختند. همچنین ۱۵ هزار و ۸۳۳ فقره تصادف جرحی و هشت هزار و ۵۷۲ فقره تصادف خسارتی ثبت شد، که نشان‌دهنده عمق بحران ایمنی در جاده‌های کشور است.
تحلیل دلایل اصلی این تصادف‌های مرگبار نیز خود گویای مشکلات ساختاری است. سردار حسینی اعلام کرد که ۴۴ درصد از تصادف‌های فوتی به علت عدم توجه به جلو، ۱۵ درصد به دلیل ناتوانی در کنترل وسیله نقلیه و ۱۴ درصد به خاطر تغییر مسیر ناگهانی بوده‌اند. این آمار نشان می‌دهد که علاوه بر عوامل انسانی مانند خستگی، بی‌احتیاطی و استفاده از تلفن همراه هنگام رانندگی، کیفیت پایین خودروها و شرایط نامناسب جاده‌ها نقش کلیدی در این فاجعه دارند. بیش‌ترین زمان وقوع تصادفات فوتی نیز در بازه ساعت ۱۶ تا ۲۰ گزارش شده است، زمانی که ترافیک سنگین و خستگی رانندگان به اوج خود می‌رسد.
پلیس راهور در این دوره تلاش‌هایی برای کاهش تصادف‌ها انجام داد، از جمله توقیف خودروهای متخلف، ضبط گواهینامه رانندگان خاطی به مدت سه ماه و اعمال قانون بر تخلفات حادثه‌ساز. با این حال، این اقدامات به تنهایی کافی نیست و نشان‌دهنده نبود راه‌حل‌های ساختاری برای مشکلاتی است که ریشه در اقتصاد، صنعت و زیرساخت‌ها دارد. برای مثال، حدود ۶۷۹۱ جلد گواهینامه در این مدت توقیف شد، اما این رقم در مقایسه با حجم عظیم تخلفات و شرایط نامناسب جاده‌ها و خودروها، تنها قطره‌ای در اقیانوس مشکلات است.
این فاجعه، بیش از هر چیز، نتیجه سیاست‌های ناکارآمد و بی‌توجهی به نیازهای واقعی مردم است. تعطیلاتی که باید لحظه‌های شادی را به همراه می‌آورد، به داغی بزرگ برای هزاران خانواده تبدیل شد. برای جلوگیری از تکرار چنین تراژدی‌هایی، لازم است دولت و نهادهای مسئول با جدیت بیش‌تری به بهبود وضعیت اقتصادی، افزایش قدرت خرید مردم، توسعه ناوگان حمل‌ونقل عمومی مانند قطار، ارتقای کیفیت خودروهای داخلی، و نوسازی و ایمن‌سازی جاده‌ها بپردازند. در غیر این صورت، جاده‌های ایران همچنان به عنوان «جاده‌های مرگ» شناخته خواهند شد و تعطیلات نوروزی هر سال با خون و اشک همراه خواهد بود.
آمار تلفات تصادف تصادف
source