صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل‌معامله بیت کوین یک ابزار مالی برای سرمایه‌گذاری غیرمستقیم هستند که در بازارهای بورس معامله می‌شوند و ریسک کمتری دارند. ای‌تی‌اف‌ها انواع مختلفی دارند و یکی از آن‌ها ای‌تی‌اف اوراق قرضه بیت‌کوین است. این صندوق‌ها به‌جای خرید مستقیم بیت کوین، روی اوراق قرضه شرکت‌هایی سرمایه‌گذاری می‌کنند که درآمد حاصل از فروش اوراق را صرف خرید بیت‌کوین می‌کنند. اگر علاقه‌مند هستید بدانید ای تی اف اوراق قرضه بیت کوین (Bitcoin Bond ETF) چیست، این صندوق‌ها چه سازوکاری دارند، مزایا و معایب سرمایه‌گذاری روی ETFهای اوراق قرضه بیت کوین چیست و چه تفاوتی با ای‌تی‌اف‌های سنتی دارند با این مطلب از میهن بلاکچین همراه باشید.
آنچه در این مطلب می‌خوانید
ای تی اف بیت کوین چیست؟
صندوق قابل معامله در بورس (Exchange Traded Fund) یا ای‌تی‌اف (ETF) بیت کوین، یک نوع صندوق سرمایه‌گذاری است که ارزش بیت کوین را دنبال می‌کند و به‌جای معامله در بازار کریپتو در بورس معامله می‌شود. ای‌تی‌اف‌های ارز دیجیتال یکی از بهترین گزینه‌ها برای سرمایه‌گذاران خُرد محسوب می‌شوند؛ چراکه بدون دردسرهای خرید، مالکیت و نگهداری مستقیم، قیمت همان دارایی را ردیابی می‌کنند.
تاریخچه صندوق‌های سرمایه‌گذاری بیت کوین به سال ۲۰۱۳ برمی‌گردد؛ زمانی که برداران وینکلواس برای اولین بار درخواست تایید ETF بیت کوین را مطرح کردند. اما کمیسیون بورس اوراق بهادار سالیان متمادی، تمام درخواست‌ها را رد کرد و پس از کش‌وقوس‌های فراوان، سرانجام در ماه‌های پایانی سال ۲۰۲۱ اولین ای‌تی‌اف فیوچرز بیت کوین (Bitcoin Futures ETFs) با موافقت کمیسیون کار خودش را شروع کرد. ای‌تی‌اف‌های آتی بیت‌کوین عملکرد آینده بیت‌کوین را دنبال می‌کنند. این نوع صندوق‌ها مبتنی بر قراردادهای فیوچرز (Futures Contracts) هستند که در آن‌ها طرفین معامله توافق می‌کنند مقدار مشخصی بیت‌کوین را در تاریخ معین و با قیمت از پیش تعیین‌شده بخرند یا بفروشند.
نوع دیگر ETF بیت‌کوین، ای‌تی‌اف اسپات بیت‌کوین (Spot Bitcoin ETF) است که در ژانویه ۲۰۲۴ موفق شد چراغ سبز کمیسیون بورس اوراق بهادار را روشن کند. این اقدام جرقه‌ای برای محبوبیت بیشتر بیت کوین بود و موجی از تقاضا را به‌همراه داشت. هنگامی‌که از«ای‌تی‌اف بیت کوین» صحبت می‌شود، معمولا منظور همان ETF اسپات است که قیمت لحظه‌ای بیت‌کوین را دنبال می‌کند.
ای‌تی‌اف‌های اسپات با بیت‌کوین‌های واقعی پشتیبانی می‌شوند؛ این یعنی شرکت صادرکننده به همان اندازه مقدار بیت کوینی که در اختیار دارد، سهام منتشر می‌کند. اگر قیمت بیت‌کوین افزایش پیدا کند، ارزش آن ETF نیز متعاقبا بیشتر می‌شود و بالعکس درصورت افت قیمت، ارزش صندوق نیز کاهش پیدا می‌کند. بیت‌کوین‌های این صندوق‌ها در یک خزانه دیجیتال امن نگهداری می‌شوند و مدیرانی با مجوزهای قانونی آن‌ها را مدیریت می‌کنند. متولیان صندوق برای کاهش ریسک هک و سرقت دارایی‌های دیجیتالی که در اختیار دارند از چندین لایه امنیتی مختلف آنلاین و آفلاین استفاده می‌کنند.
اوراق قرضه بیت کوین چیست؟
اوراق قرضه بیت‌کوین (Bitcoin bonds) روش جدیدی برای سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال است. این اوراق مزایای یک ابزار مالی پایدار و مطمئن را با بازدهی بالای این صنعت پرنوسان ترکیب می‌کنند. اوراق قرضه در واقع نوعی سند بدهی (IOU) هستند که نشان می‌دهند صادرکننده متعهد به بازپرداخت مبلغی به خریدار است. انواع مختلفی از اوراق قرضه وجود دارد:
- اوراق قرضه دولتی: این اوراق که توسط دولت‌ها صادر می‌شوند، ریسک پایینی دارند و در پایان سررسید، مبلغ اولیه را به‌همراه بهره به سرمایه‌گذار پرداخت می‌کنند.
- اوراق قرضه شرکتی: این گروه توسط شرکت‌ها برای تأمین مالی یا توسعه کسب‌وکارشان منتشر می‌شوند و ریسک بالاتری دارند.
- اوراق قرضه شهرداری: این دسته از اوراق نیز که برای تامین هزینه‌های پروژه‌های زیرساختی صادر می‌شوند، ریسک پایینی دارند و معمولا معاف از مالیات هستند.
سرمایه‌گذاری در اوراق قرضه بیت‌کوین نسبت به سایر اوراق قرضه ریسک بیشتری دارد؛ زیرا ارزش آن‌ها به نوسان قیمت بیت‌کوین وابسته است. البته، ریسک بیشتر به معنای شانس بیشتر برای به‌دست آوردن بازدهی بالاتر است؛ موضوعی که برای سرمایه‌گذاران نسل جدید جذابیت دارد.
ای تی اف اوراق قرضه بیت کوین چیست؟
ای‌تی‌اف اوراق قرضه بیت‌کوین (Bitcoin bond ETFs) ترکیبی از دنیای مالی سنتی و استراتژی‌های جدید مبتنی بر ETF ارزهای دیجیتال است. این ابزار شرایطی را فراهم می‌کند تا سرمایه‌گذاران بتوانند بدون خرید مستقیم بیت‌کوین، به‌طور غیرمستقیم در بازار کریپتو سرمایه‌گذاری کنند و سبد سرمایه‌گذاری متنوعی بسازند.
ای‌تی‌اف‌های ارز دیجیتال به‌دلیل دسترسی آسان‌تر و قوانین نظارتی مشخص، روش امن‌تری برای سرمایه‌گذاری در بیت‌کوین و سایر رمزارزها به‌شمار می‌آیند. به‌علاوه، نسبت به سایر روش‌های سرمایه‌گذاری هزینه کمتری دارند و منبع درآمد پایداری را برای سرمایه‌گذاران ایجاد می‌کنند.
ETFهای اوراق قرضه، آن‌دسته از صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند که روی انواع اوراق بهادار با درآمد ثابت مانند اوراق قرضه دولتی یا شرکتی سرمایه‌گذاری می‌کنند؛ اما در مورد ETFهای اوراق قرضه بیت‌کوین موضوع کمی متفاوت است. این نوع صندوق‌ها روی اوراق قرضه شرکت‌هایی سرمایه‌گذاری می‌کنند که درآمد حاصل از فروش اوراق را صرف خرید بیت‌کوین می‌کنند.
اوراق قرضه بیت کوین روی بلاکچین هستند و پشتوانه آن‌ها ارز دیجیتال است. بنابراین، صدور و مدیریت آن‌ها از طریق قراردادهای هوشمند و بدون نیاز به واسطه‌هایی مانند بانک‌ها انجام می‌شود. شرایط بازپرداخت و نرخ بهره نیز به‌صورت خودکار و شفاف از طریق بلاکچین مدیریت می‌شود.
مزایای ETF اوراق قرضه بیت کوین
از مهم‌ترین مزیت‌های سرمایه‌گذاری در صندوق‌های ETF اوراق قرضه بیت کوین می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- تنوع در سرمایه‌گذاری: کاربر بدون درگیر شدن با پیچیدگی‌های فنی خرید و نگهداری ارزهای دیجیتال، می‌تواند روی بیت کوین سرمایه‌گذاری کند و پرتفولیوی متنوعی داشته باشد.
- امنیت و نظارت قانونی: ETFها به‌دلیل معامله در بازارهای تحت نظارت قانون از امنیت بیشتری برخوردار هستند و آرامش‌خاطر بیشتری را برای سرمایه‌گذاران محافظه‌کار فراهم می‌کنند.
- درآمد پایدار: ای‌تی‌اف‌های اوراق قرضه بهره ثابتی پرداخت می‌کنند که در دوران نوسان‌های شدید بازار یا بازارهای نزولی طولانی‌مدت بسیار ارزشمند است.
- شفافیت بلاکچینی: تمام تراکنش‌ها و عملکرد سرمایه‌گذاری‌ها روی بلاکچین به‌صورت کاملا شفاف ثبت می‌شوند و قابل‌پیگیری هستند. حتی خود کاربر می‌تواند عملکرد سرمایه‌گذاری و زمان پرداخت‌ها را مشاهده کند.
معایب ETF اوراق قرضه بیت کوین
صندوق‌های ETF اوراق قرضه بیت کوین در کنار مزایا، معایبی هم دارند که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
- نوسان بالا: اگرچه ETFهای اوراق قرضه ابزارهای سرمایه‌گذاری کاملا متفاوتی هستند؛ اما ارزش آن‌ها همچنان به قیمت بیت‌کوین وابسته است و ممکن است نسبت به سایر ETFها نوسان بیشتری داشته باشند.
- ریسک صادرکننده اوراق: در صورت افت شدید قیمت بیت‌کوین، ممکن است صادرکننده اوراق در بازپرداخت یا حفظ ارزش اوراق دچار مشکل شود.
نحوه عملکرد ETF اوراق قرضه بیت کوین
صندوق‌های ETF اوراق قرضه بیت‌کوین روی اوراقی سرمایه‌گذاری می‌کند که توسط شرکت‌های طرفدار بیت کوین مانند مایکرواستراتژی (MicroStrategy) صادر می‌شوند. این شرکت‌ها سرمایه حاصل از فروش اوراق را صرف خرید بیت‌کوین‌های بیشتر می‌کنند. با توجه به این مکانیزم، عملکرد ETFهای اوراق قرضه بیت‌کوین به دو عامل اصلی بستگی دارد؛ یکی قیمت بیت‌کوین و دیگری وضعیت مالی شرکت‌هایی که این اوراق را صادر می‌کنند. بازدهی این ETFها عمدتا از سود اوراق قرضه‌ای که صندوق در اختیار دارد، به‌دست می‌آید و قیمت سهام آن‌ها ممکن است براساس فاکتورهای زیر تغییر کند:
- قیمت بیت‌کوین
- ارزش بازار اوراق قرضه
- وضعیت مالی شرکت صادرکننده اوراق
- نرخ بهره بازار
- وضعیت کلی بازار اوراق قرضه
شرکت‌هایی مانند مایکرواستراتژی اوراق بهادار با بهره ثابت یا اوراق قرضه قابل‌تبدیل منتشر می‌کنند که در شرایط خاصی می‌توان آن‌ها را به سهام شرکت تبدیل کرد.
تفاوت اوراق قرضه سنتی و اوراق قرضه بیت‌کوین
اوراق قرضه سنتی توسط دولت‌ها یا شرکت‌های بزرگ پشتیبانی می‌شوند، بازده ثابتی دارند و مطمئن‌تر هستند. در مقابل، اوراق قرضه بیت‌کوین سرمایه‌گذاران را در معرض نوسان ارزهای دیجیتال قرار می‌دهند و این یعنی در عین‌حال که ممکن است سود بیشتری داشته باشند، با ریسک‌های بالایی نیز همراه هستند.
ETF اوراق قرضه بیت‌کوین توسط شرکت صادرکننده پشتیبانی می‌شود، نه خود بیت‌کوین. بنابراین، اگرچه قیمت اوراق به‌طور غیرمستقیم از بیت‌کوین تأثیر می‌پذیرد؛ اما موفقیت این نوع سرمایه‌گذاری بیشتر به وضعیت مالی شرکت صادرکننده وابسته است.
اوراق قرضه بیت‌کوین ریسک‌های بیشتری نسبت به اوراق سنتی دارند؛ اما انعطاف‌پذیرتر هستند. این اوراق در بازارهای مالی سنتی عرضه می‌شوند و برخلاف اکثر ابزارهای مالی که باید تا زمان سررسید نگهداری شوند در بازارهای بورس قابل‌معامله هستند.
نقدشوندگی یکی دیگر از تفاوت‌های اوراق قرضه سنتی و اوراق قرضه بیت کوین است. از آنجایی‌که اوراق قرضه سنتی در بازارهای معتبر و تحت نظارت قانون معامله می‌شوند، دسترسی سرمایه‌گذاران به آن‌ها آسان‌تر است و نقدشوندگی بالاتری دارند. درمقابل، نقدشوندگی اوراق قرضه بیت‌کوین به حجم معاملات ETF آن‌ها بستگی دارد و ممکن است نسبت به شرایط بازار میزان نقدشوندگی آن‌ها متغیر باشد. در جدول زیر خلاصه‌ای از تفاوت‌های اوراق قرضه سنتی و اوراق قرضه بیت کوین آمده است:
| ویژگی | اوراق قرضه سنتی | اوراق قرضه بیت کوین |
| صادرکننده | دولت‌ها، شرکت‌ها و موسسات مالی | پروژه‌ها یا دولت‌های حامی بیت کوین مانند السالوادر |
| نوع ارز | صدور با انواع ارزهای فیات | دارای پشتوانه بیت کوین یا وابسته به عملکرد آن |
| بهره/ سود | بهره ثابت | سود متغیر نسبت به نوسان قیمت بیت کوین |
| قانون‌گذاری | تحت نظارت دقیق مقامات مالی | نظارت کمتر بسته به منطقه قضایی |
| بازار | قدیمی و شناخته‌شده در سطح جهانی | نوظهور |
| ریسک | نسبتا پایین، وابسته به اعتبار صادرکننده | ریسک بالا به دلیل نوسان قیمت بیت کوین |
| نقدینگی | نقدشوندگی بالا در بازارهای سنتی | نقدشوندگی وابسته به پذیرش یا زیرساخت‌ها |
کدام اوراق قرضه مناسب است؟
اوراق قرضه سنتی برای سرمایه‌گذاران ریسکگریز که دنبال بازده ثابت و قابل‌پیش‌بینی هستند، مناسب‌تر است. درمقابل اوراق قرضه بیت‌کوین ریسک و پیچیدگی‌های بیشتری دارند و حتی افراد حرفه‌ای نیز قبل از انتخاب باید این موارد را در نظر بگیرند.
جمع‌بندی
ای‌تی‌اف‌های اوراق قرضه بیت‌کوین
صندوق‌هایی هستند که روی اوراق قرضه شرکت‌هایی سرمایه‌گذاری می‌کنند که دارایی‌هایشان را به خرید بیت‌کوین اختصاص می‌دهند. این نوع صندوق‌ها به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهند که بدون خرید مستقیم بیت کوین روی این ارز دیجیتال سرمایه‌گذاری کنند. اگرچه ETFهای اوراق قرضه بیت کوین فرصت جذابی برای تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری و دریافت سود ثابت هستند؛ اما نباید ریسک‌های آن‌ها ازجمله نوسان قیمت بیت‌کوین و احتمال مشکلات مالی شرکت‌های صادرکننده را نادیده گرفت.
source