آیا ما در مسیر اشتباهی برای رسیدن به هوش مصنوعی شبیه انسان هستیم؟

گزارشی جامع از آینده تحقیقات هوش مصنوعی نشان می‌دهد که رویکردهای فعلی در مسیر توسعه هوش مصنوعی عمومی با تردید مواجه‌اند.

به گزارش تکراتو و به نقل از gizmodo، جمعی از پژوهشگران هوش مصنوعی معتقدند که مسیر فعلی برای دستیابی به هوش مصنوعی عمومی اشتباه است.

این دیدگاه در پنل ریاستی سال 2025 انجمن پیشرفت هوش مصنوعی (AAAI) درباره آینده تحقیقات این حوزه مطرح شد. این گزارش که توسط 24 محقق هوش مصنوعی گردآوری شده، به جنبه‌های مختلفی از زیرساخت‌های این فناوری تا ابعاد اجتماعی آن پرداخته است.

یکی از بخش‌های این گزارش، به تفاوت بین برداشت عمومی از هوش مصنوعی و واقعیت آن اختصاص داشت. این بخش به سرپرستی رودنی بروکس، دانشمند کامپیوتر در MIT، از مدل چرخه تبلیغاتی گارتنر استفاده کرده بود.

طبق برآوردهای گارتنر در نوامبر 2024، میزان تبلیغات پیرامون هوش مصنوعی مولد از نقطه اوج خود عبور کرده و در حال کاهش بود.

در این گزارش آمده که 79 درصد از پاسخ‌دهندگان معتقدند برداشت عمومی از قابلیت‌های هوش مصنوعی با واقعیت تحقیقات و توسعه آن همخوانی ندارد و 90 درصد نیز بر این باورند که این عدم تطابق، مانعی برای پیشرفت تحقیقات محسوب می‌شود. از این تعداد، 74 درصد گفته‌اند که جهت‌گیری تحقیقات بیشتر تحت تأثیر تبلیغات شکل می‌گیرد.

هوش مصنوعی عمومی یا AGI به سطحی از هوش گفته می‌شود که قادر است مانند یک انسان اطلاعات را درک کند و از آنها بیاموزد. تحقق این فناوری می‌تواند باعث خودکارسازی بسیاری از کارها، از برنامه‌ریزی سفر گرفته تا تکمیل فرم‌های مالیاتی شود. همچنین، می‌تواند پیشرفت‌هایی در زمینه‌هایی مانند حمل‌ونقل، آموزش و فناوری ایجاد کند.

اما بر اساس این گزارش، 76 درصد از 475 پژوهشگر هوش مصنوعی معتقدند که صرفاً گسترش روش‌های فعلی برای رسیدن به هوش مصنوعی عمومی کافی نخواهد بود.

به‌طور کلی، پاسخ‌های ارائه‌شده نشان‌دهنده رویکردی محتاطانه اما رو به جلو است. پژوهشگران این حوزه بیشتر بر ایمنی، حکمرانی اخلاقی، توزیع عادلانه مزایا و توسعه تدریجی تأکید دارند و به‌جای رقابت برای رسیدن به AGI، بر همکاری و پیشرفت مسئولانه تمرکز می‌کنند.

با وجود تأثیر تبلیغات بر درک عمومی از تحقیقات، این فناوری در سال‌های اخیر پیشرفت‌های چشمگیری داشته است.

هنری کوتز، دانشمند کامپیوتر در دانشگاه ویرجینیا و مسئول بخش مربوط به واقعیت‌سنجی در این گزارش، توضیح داده که پنج سال پیش امکان انجام چنین بحث‌هایی وجود نداشت، زیرا هوش مصنوعی تنها در حوزه‌هایی با میزان خطای قابل‌قبول مانند پیشنهاد محصولات یا دسته‌بندی تصاویر علمی کاربرد داشت.

ناگهان در مقیاس تاریخی، هوش مصنوعی عمومی شروع به کار کرد و از طریق چت‌بات‌هایی مانند ChatGPT مورد توجه عموم قرار گرفت.

با این حال، این گزارش تأکید دارد که هنوز مشکلات بزرگی در زمینه صحت اطلاعات وجود دارد. بهترین مدل‌های زبانی تنها توانسته‌اند نیمی از پرسش‌ها را در یک آزمون استاندارد در سال 2024 به‌درستی پاسخ دهند. با این حال، روش‌های آموزشی جدید می‌توانند دقت این مدل‌ها را بهبود ببخشند.

هنری کوتز همچنین پیش‌بینی می‌کند که مرحله بعدی در افزایش قابلیت اطمینان هوش مصنوعی، جایگزینی مدل‌های منفرد با تیم‌هایی از هوش‌های مصنوعی است که به‌طور مداوم یکدیگر را بررسی کرده و صحت اطلاعات را تضمین کنند. او می‌گوید که درک عمومی از پیشرفت‌های اخیر این حوزه معمولاً یک تا دو سال از فناوری واقعی عقب‌تر است.

هوش مصنوعی قرار نیست ناپدید شود و چرخه تبلیغاتی گارتنر نیز با افول این فناوری پایان نمی‌یابد، بلکه در نهایت به مرحله بهره‌وری پایدار می‌رسد.

با توجه به موج گسترده بحث‌ها پیرامون هوش مصنوعی، چه در بخش خصوصی، چه در میان سیاست‌گذاران و حتی در خانواده‌ها، این گزارش یادآوری می‌کند که پژوهشگران هوش مصنوعی با نگاهی انتقادی به وضعیت کنونی این حوزه می‌نگرند.

از نحوه ساخت سیستم‌ها گرفته تا شیوه‌های به‌کارگیری آنها، همچنان فرصت‌های بسیاری برای نوآوری و بهبود وجود دارد. حالا که دیگر بازگشتی به دنیای بدون هوش مصنوعی نداریم، تنها راه پیش رو حرکت رو به جلو است.