۳ سناریو از هسته تورم ساز در پایان ۱۴۰۳

روند نرخ رشد پایه‌پولی که در فروردین ماه سال گذشته به بالاترین مقدار خود در بیش از 13 سال گذشته رسیده بود، به طور کلی نزولی بوده است. در آبان امسال نیز نرخ رشد نقطه به نقطه هسته تورم‌ساز به کمتر از 20 درصد رسیده است. محاسبات حاکی از آن است که براساس سه سناریوی رشد ماهانه آبان، متوسط هشت ماهه منتهی به آبان و متوسط 12 ماهه منتهی به آبان، نرخ رشد نقطه به نقطه پایه پولی از رقم آبان ماه نیز پایین‌تر خواهد بود که احتمالا می‌تواند نشانه کاهش سرعت رشد نقدینگی و کاهش تورم نیز باشد.

پایه پولی یا هسته تورم‌ساز چیست؟

پایه پولی تمام آن پولی است که به طور مستقیم در بانک مرکزی خلق شده است. حجم پایه پولی تابعی از مقادیر دارایی‌ها و بدهی‌های بانک مرکزی است. این متغیر پولی چهار جزء اصلی دارد: دارایی‌های خارجی، بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی، بدهی دولت به بانک مرکزی و سایر اقلام بانک مرکزی. تغییر در هر یک از این اجزا می‌تواند پایه پولی را تحت تاثیر قرار دهد.

از پایه پولی به عنوان هسته تورم‌ساز یاد می‌شود. این پول در واقع پولی است که بانک مرکزی در ازای دارایی‌هایش به بیرون منتشر می‌کند و از طریق خلق نقدینگی که همان پول در جریان است، توانایی خلق تورم دارد. به همین دلیل، به آن پول پرقدرت نیز گفته می‌شود.

سناریوی اول ؛ متوسط نرخ رشد ماهانه 8 ماه منتهی به آبان

طبق محاسبات انجام شده اکوایران، متوسط نرخ رشد ماهانه در هشت ماه منتهی به آبان ماه برابر با 1.55درصد بوده است. اگر پایه پولی از آذر ماه تا اسفند ماه به طور متوسط ماهانه با این نرخ افزایش یابد، به مقدار یک هزار و 280 هزار میلیارد تومان خواهد رسید. بنابراین نرخ رشد نقطه به نقطه پایه پولی در اسفندماه برابر با 17.3درصد خواهد شد. از بین سه حالت‌ مورد بررسی، این سناریو بدبینانه‌ترین حالت است.

سناریوی دوم؛ متوسط نرخ رشد ماهانه ۱۲ ماه منتهی به آبان

میانگین نرخ رشد ماهانه پایه پولی در ۱۲ ماه منتهی به خرداد ماه برابر با 1.5 درصد بوده است. اگر پایه پولی از آذر ماه تا انتهای سال به طور میانگین ماهانه به همین میزان افزایش پیدا کند، به حجم یک هزار و 278 هزار میلیارد تومان خواهد رسید. نرخ رشد سالانه آن در پایان سال نیز برابر با 17 درصد خواهد بود. این سناریو حالت میانه‌ای برای متغیر پایه پولی در پایان سال جاری است.

سناریوی سوم؛ ادامه با نرخ رشد ماهانه آبان

همانطور که گفته شد، نرخ رشد ماهانه پایه پولی در آبان ماه برابر با 0.8 درصد بوده است. اگر مقدار پایه پولی از آذرماه تا انتهای سال ماهانه با همین نرخ افزایش پیدا کند، به رقم یک هزار و 241 هزار میلیارد تومان خواهد رسید. نرخ رشد سالانه پایه پولی نیز برابر با 13.7 درصد خواهد شد. از میان سناریوهای بررسی شده، این مورد بهترین حالت است اما این رخداد کمی بعید به نظر می‌رسد چرا که از اردیبهشت سال ۹۶ تاکنون نرخ رشد نقطه‌ای پایه پولی کمتر از ۱۶ درصد نبوده است.