روی خوش دلار

همزمان با پیروزی مسعود پزشکیان در چهاردهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری، بازار ارز واکنش ریزشی خود را نسبت به این خبر نمایان ساخت و پس از آن به خلاف عمده تحلیل‌های تکنیکال و حتی فاندامنتال از فضای بازار، کف‌شکنی‌های قیمتی جدیدی را به ثبت رسانیده است.

به گزارش بنکر (Banker)، در واقع می‌توان گفت که بازار در روزهای اخیر، اقدام به تخلیه حباب هیجانات ناشی از تنش‌های سیاسی آتی را در دستور کار خود قرار داده است و چشم‌انداز سیاسی احتمالی مثبتی را پیش‌روی خود ترسیم می‌کند.

کاهش تب هیجانات سیاسی ناشی از امکان پیروزی رقیب پزشکیان در انتخابات گذشته و تبعات ناشی از آن (یعنی احتمال افزایش تقابل با ایالات متحده در صورت پیروزی ترامپ از طرف مقابل)، سبب حکمفرمایی یک آرامش نسبی در بازار شده است و از همین رو، بسیاری از صرافی‌های مجاز و آزاد اقدام به خرید و فروش ارز نمی‌کنند و در نتیجه یک رکود گورستانی بر شرایط بازار ارز غلبه پیدا کرده است.

دامنه نوسان قابل توجه حرکت نرخ ارز تنها از هشتم الی پایان تیرماه سال جاری، نکات سیاسی و سیاستی قابل‌توجهی در دل خود دارد.

رشد قیمت دلار در بازار آزاد تا قله 63هزار تومان و افول تا کانال قیمتی 56‌هزار تومان در کمتر از 3‌هفته، نشان‌دهنده میزان تاثیرپذیری بازار ارز کشور از هیجانات سیاسی است و به همین معنا می‌شود چنین دریافت که کاهش هیجانات سیاسی تا چه اندازه می‌تواند سبب‌ساز افزایش ثبات در بازار ارز و کلیت اقتصاد کشور باشد و اسباب بروز کنش‌های هیجانی و رفتار گله‌ای اقتصاد کشور را برچیند.

آرامش نسبی در بازار

این نکته از آن رو حائز اهمیت است که میزان توزیع ارز در بازار توسط بانک مرکزی طی روزهای گذشته تغییر چندانی را به خود ندیده است و در نتیجه میزان مداخلات ارزی بانک مرکزی به آن اندازه که منابع بانک مرکزی را تحت فشار قرار بدهد نبوده است و در نتیجه با فاکتور گرفتن عنصر حجم مداخلات روتین بازارساز در بازار ارز، می‌توان از اثر ثبات روانی در رویه معاملات بازار ارز سخن گفت.

البته ناگفته نماند که از ابتدای سال 97 تاکنون، مدل رفتاری ارز در قبال آهنگ رشد تورم، یک رفتار تقریبا قابل پیش‌بینی از خود را برای معامله‌گران عمده به نمایش گذاشته و یک همبستگی نموداری واضح با نرخ تورم از خودبرجای گذاشته و به میزان افزایش نرخ تورم، شاهد واکنش قیمتی سالانه دلار در بازار خواهیم بود.

با این حال موتور محرکه تورم و در نتیجه موتور محرکه قیمت ارز، از یک آبشخور تغذیه می‌شوند و برای برقرار ثبات بلندمدت در بازار ارز، نخست دولت باید پای خود را از معاملات بازار بیرون بکشد و از قیمت‌گذاری دستوری به طور جدی خودداری کند و سپس با حذف نرخ‌های دستوری دیگر (که ظاهرا مورد توافق تیم اقتصادی دولت‌های سیزدهم و چهاردهم نیز بوده است)، کلیت اقتصاد کشور را به سمت کاهش جدی و پایدار نرخ تورم هدایت کند.

تجربه سالیان اخیر به وضوح اثبات کرده است که هرگاه دولت (مانند دولتمردان و فرماندهان اقتصادی کابینه سیزدهم) با قیمت‌های بازاری به ستیز برخاسته و رسما اعلام کرده که قیمت‌های بازار را قبول ندارند، بازار از خود نوسانات جدی‌تری را بروز داده است و به تعبیر به رفتارهای هیجانی شهروندان عمدتا خریدار بیش از پیش دامن می‌زند و در نتیجه پروسه کاهش ارزش پول ملی در شرایط یاد شده، سرعت بیشتری به خود می‌گیرد.

پـیـش‌خــور شدن انتظارات مثبت در بازار ارز

البته بازار ارز به خلاف بازار سهام، با پروسه رشد تقاضاهای فصلی و هیجانات سیاسی واکنش‌های جدی‌تری نشان می‌دهد و در این زمینه بانک مرکزی توانسته با توزیع قابل توجه دینار عراق به منظور پوشش نیازهای فصلی زائرین عتبات عالیات، از سرریز تقاضای دینار به قیمت دلار جلوگیری به عمل آورد.

درواقع بخش قابل‌توجهی از کاهش تقاضای فصلی سال جاری را مرهون تغییر در مبادی ارز مورد نیاز مسافران این فصل هستیم.

این نکته نیز نباید از نظر دور بماند که بازار دارایی‌ها، همان‌طور که هیجانات منفی و مخرب را پیش از وقوع پیشامدهای ناخوشایند سیاسی بروز می‌دهند، انتظارات مثبت را نیز به اصطلاح، پیش‌خور می‌کنند و این استقبال بازارها از روی کار آمدن پزشکیان، زیاد به درازا نخواهد انجامید مگر اینکه کابینه چهاردهم با خود کوله‌باری از رفتارهای ثبات‌آفرین با چشم‌انداز آینده مثبت را به بازارها تزریق کند تا با کاهش شیب انتظارات تورمی، بازارها وارد دوره‌ای از روزمرگی بدون هیجانات شوند و به کار عادی خود ادامه دهند.

اطلاعات جدیدی که ممکن است رفتار بازار را بازهم تحت تاثیر هیجانات مثبت یا منفی قرار دهد، پیرامون اشخاصی خواهد بود که بر کرسی مصادر بانک مرکزی و وزارت امور اقتصادی و دارایی تکیه خواهند زد و همچنین به رویکرد این افراد و کلیت دولت در ارتباط با قیمت‌های بازاری و البته صادرات و واردات شکل خواهد گرفت و پس از آن انتظار می‌رود که بازارها در یک مسیر لختی و نرمال به کار خود ادامه دهند، تا سرانجام نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات‌متحده نیز مشخص شود و این افق تیره سرانجام شفاف شود که آیا توافق با غرب نزدیک است یا دور از دسترس؟

به باور اعضای تحریریه روزنامه جهان‌صنعت، پاسخ این پرسش، روند تحولات آتی بازار ارز و کلیت دیگر بازارها را به طور واضح مشخص خواهد کرد و تا پیش از آن، تنها پروسه انتخاب و رای اعتماد وزرا بر روند واکنشی بازارها اثر خواهد گذاشت که نتایج هیجانی آن نیز مقطعی خواهند بود.

تاکنون به طور قاطع می‌توان از روی خوش نشان دادن دلار و سایر بازارهای متصل به ضرایب نوسانات سیاسی به پیروزی پزشکیان سخن گفت اما پایداری این روی خوش، به تصمیمات اقتصادی آینده دولت چهاردهم وابستگی خاص خواهد داشت.