علائم طاعون بوبونیک (طاعون خیارکی) و درمان آن

طاعون بوبونیک یا خیارکی یکی از سه شکل طاعون و شایع ترین نوع آن است؛ علائم – علت  – درمان و نحوه پیشگیری از آن را بخوانید.

طاعون بوبونیک (Bubonic plague) که با نام طاعون خیارکی نیز شناخته می شود، یک بیماری عفونی است که باعث تورم و دردناک شدن غدد لنفاوی می شود.

باکتری به نام Yersinia pestis عامل بیماری طاعون است. این باکتری ها می توانند به بدن پستانداران کوچک و کک هایی که از خون آنها تغذیه می کنند، وارد شوند.

طاعون در قرن چهاردهم باعث مرگ بیش از 25 میلیون نفر شد. این بیماری هنوز در بسیاری از نقاط جهان رخ می دهد.

این مقاله طاعون بوبونیک (خیارکی) را با جزئیات بیشتری از جمله تاریخچه، علائم، نحوه پیشگیری و درمان آن بررسی می‌ کند.

همچنین بخوانید:

درباره طاعون بدانید (کلیک)

تاریخ

باکتری عامل طاعون بوبونیک هزاران سال است که وجود دارد.

در سال 1347 کشتی های حامل موش های مبتلا به طاعون وارد سیسیل شدند. از آنجا، طاعون به سرعت در سراسر اروپا گسترش یافت. بیش از 25 میلیون نفر بین سالهای 1347 تا 1352 در نتیجه آن جان باختند. این میزان معادل حداقل یک سوم جمعیت اروپا در آن زمان بود.

شیوع طاعون بوبونیک در 400 سال بعد دوباره ایجاد شد. دو سوم جمعیت جنوا و ناپل بین سالهای 1656 تا 1657 به دلیل این بیماری جان خود را از دست دادند.

بین سال های 1665 و 1666، حدود 100000 نفر در لندن به علت طاعون بوبونیک جان خود را از دست دادند. طبق گزارش ها، 100000 نفر نیز در سال 1679 در وین به علت طاعون بوبونیک جان خود را از دست دادند. علاوه بر این، 100000 نفر در روسیه بین سال های 1770 تا 1771 به دلیل این نوع طاعون جان خود را از دست دادند.

سازمان بهداشت جهانی (WHO) خاطرنشان می کند که در مجموع طاعون بوبونیک مسئول مرگ بیش از 50 میلیون نفر در اروپا بوده است. در قرن چهاردهم، مردم از این بیماری به عنوان “مرگ سیاه” یاد می کردند.

طاعون بوبونیک چیست؟

طاعون بوبونیک یکی از سه شکل طاعون و شایع ترین شکل آن است. نام آن از خیارک ها (buboes) یا غدد لنفاوی متورم که به دلیل این بیماری ایجاد می شوند، گرفته شده است.

حیوانات می توانند باکتری هایی که باعث طاعون بوبونیک می شوند را به انسان ها منتقل کنند. این بیماری در دوران مدرن، به دلیل پیشرفت شرایط زندگی و وجود آنتی بیوتیک ها، غیر معمول است. با این حال طاعون بوبونیک هنوز در بسیاری از نقاط جهان وجود دارد.

به گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC)، به طور متوسط سالانه هفت مورد انسانی طاعون بوبونیک در ایالات متحده وجود دارد. تشخیص ها عموما در مناطق روستایی و نیمه روستایی رخ می دهد.

همچنین بخوانید:

تورم غدد لنفاوی و راش پوستی (کلیک)

آیا طاعون بوبونیک هنوز وجود دارد؟

طاعون بوبونیک هنوز وجود دارد.

به گفته سازمان جهانی بهداشت، طاعون در تمام قاره ها به جز اقیانوسیه وجود دارد. این سازمان همچنین خاطرنشان می کند که از سال 1990، بیشتر موارد طاعون انسانی در آفریقا رخ داده است.

سه کشوری که طاعون در آنها بیشتر اتفاق می افتد عبارتند از:

• جمهوری دموکراتیک کنگو
• ماداگاسکار
• پرو

ماداگاسکار تقریبا هر سال موارد طاعون بوبونیک را گزارش می کند. این موارد معمولا در طول فصل اپیدمی، که بین سپتامبر و آوریل است، رخ می دهد.

به گفته CDC، بیشتر موارد اخیر طاعون در ایالات متحده در افرادی رخ داده که در شهرهای کوچک، روستاها یا مناطق کشاورزی زندگی می کنند.

همچنین به گفته CDC، بیش از 80% از موارد تشخیص طاعون در ایالات متحده، طاعون بوبونیک بوده است.

همچنین بخوانید:

شیوع دوباره طاعون دوباره (کلیک)

علت طاعون بوبونیک

به گفته CDC، شایع ترین علت طاعون بوبونیک، کک است. دلیل این امر این است که باکتری های طاعون اغلب از طریق کک (پس از تغذیه از خون پستانداران کوچک مانند سنجاب های زمینی، سگ های دشتی و سنجاب های مبتلا به این بیماری) منتقل می شوند.

هنگامی که کک آنها را نیش می زند، باکتری ها از قسمت های دهان کک حرکت کرده و به یک میزبان جدید تبدیل می شوند.

در صورت تماس مستقیم با مایع یا بافت حیوان مبتلا به این بیماری یا حیوانی که به دلیل آن مرده است، فرد دچار طاعون می شود.

علائم طاعون بوبونیک

به طور کلی فرد مبتلا به طاعون بوبونیک، بین 2 تا 8 روز پس از عفونت دچار علائم می شود.

باکتری طاعون بوبونیک پس از اینکه وارد بدن فرد می شود، از طریق سیستم لنفاوی به نزدیک ترین غده لنفاوی می رسد. سپس باکتری ها در داخل غدد لنفاوی تکثیر و باعث تورم، حساس و دردناک شدن آن می شوند.

در مراحل پیشرفته طاعون بوبونیک، ممکن است خیارک های فرد به زخم های باز پر از چرک تبدیل شوند.

سایر علائم طاعون بوبونیک عبارتند از:

همچنین بخوانید:

12 علت شایع حالت تهوع (کلیک)

تشخیص

اگر پزشک مشکوک به بیماری طاعون بوبونیک باشد، نمونه هایی از موارد زیر را درخواست می کند:

• خون
• بلغم
• سلول های غدد لنفاوی

سپس نمونه ها برای آزمایش به آزمایشگاه می فرستند. تکنسین‌ های آزمایشگاه می‌ توانند نتایج آزمایش اولیه را برای این نمونه‌ ها در کمتر از 2 ساعت و با تایید پس از 1 تا 2 روز ارائه دهند.

درمان

طاعون بدون درمان می تواند کشنده باشد. به گفته CDC هر چه درمان زودتر انجام شود، شانس بهبودی افراد از طاعون بیشتر است.

پزشک باید درمان فرد مشکوک به طاعون را به محض نمونه برداری از فرد آغاز کند. درمان طاعون بوبونیک شامل مصرف یک دوره آنتی بیوتیک است. در صورتیکه بیماری به موقع تشخیص داده شود، آنتی بیوتیک ها یک درمان موثر بشمار می روند.

همچنین بخوانید:

سوء مصرف آنتی بیوتیک (کلیک)

پیشگیری از طاعون بوبونیک

روش های زیر می توانند به پیشگیری از انتقال باکتری های عامل طاعون بوبونیک کمک کنند:

• محدود کردن زیستگاه های احتمالی جوندگان در حیاط با از بین بردن توده های سنگ و چوب، علف های هرز و زباله
• نگهداری غذاهای حیوانات خانگی و حیوانات وحشی در ظروف در بسته
• پوشیدن دستکش هنگام دست زدن به حیوانات زنده یا مرده که ممکن است مبتلا به طاعون باشند
• تماس با بخش بهداشت محلی در خصوص دفع حیوانات مرده
• استفاده از اسپری دافع حشرات دیت، هنگام انجام فعالیت های خارج از منزل، مانند کار در خارج از منزل
• استفاده از محصولات کنترل کک در حیوانات خانگی و دریافت مراقبت های دامپزشکی در صورت بیمار شدن حیوانات خانگی
• جلوگیری از خوابیدن سگ ها یا گربه هایی که آزادانه در مناطقی که طاعون وجود دارد پرسه می زنند

همچنین بخوانید:

از بین بردن کک در خانه (کلیک)

چشم انداز

به گفته CDC، بین سال های 1990 تا 2010، میزان مرگ و میر ناشی از طاعون در ایالات متحده 11% بود. این میزان برای طاعون بوبونیک کمتر از دو شنوع کل دیگر این بیماری است.

با این حال، نرخ مرگ و میر می تواند برای طاعون بوبونیک در کشورهای دیگر بالاتر باشد. ارزیابی میزان مرگ و میر در افرادی که در کشورهای با درآمد کم یا متوسط زندگی می کنند می تواند دشوار باشد زیرا تعداد کمی از موارد به طور قابل اعتماد تشخیص داده و گزارش شده است.

طبق اعلام WHO، نسبت موارد مرگ و میر برای طاعون بوبونیک حدود 30% تا 60% است.

طاعون بوبونیک درمان نشده می تواند به خون فرد سرایت کند. باکتری در آنجا می تواند به سرعت در سراسر بدن فرد پخش شود. این وضعیت می تواند باعث ایجاد یک بیماری شدید به نام طاعون سپتی سمی، شکل اغلب کشنده آن شود.

طاعون بوبونیک درمان نشده همچنین می تواند به ریه های فرد سرایت کند. این مساله می تواند باعث ابتلا فرد به طاعون ذات الریه، شکل شدیدتر از طاعون بوبونیک، شود.

طاعون ذات الریه بدون درمان، همیشه کشنده است.

همچنین بخوانید:

انواع ذات الریه (کلیک)

خلاصه

طاعون بوبونیک یا طاعون خیارکی یک بیماری عفونی است که باکتری یرسینیا پستیس (Yersinia pestis) عامل ایجاد آن است. این بیماری هزاران سال است که وجود داشته و هنوز در بسیاری از نقاط جهان وجود دارد.

رایج ترین راه برای ابتلا به یرسینیا پستیس و ابتلا به طاعون بوبونیک، از طریق نیش کک است. همچنین اگر فرد با مایعات یا بافت حیوانی مبتلا به این بیماری برخورد کند، ممکن است به این بیماری مبتلا شود.

طاعون بوبونیک می تواند منجر به ایجاد خیارک در فرد شود. با پیشرفت بیماری، این زخم ها می توانند به زخم های باز پر از چرک تبدیل شوند.

معمولا پزشکان برای درمان طاعون بوبونیک، آنتی بیوتیک تجویز می کنند. بدون درمان، این بیماری می تواند به اشکال شدیدتر طاعون تبدیل شود.

به روش های مختلفی می توان به پیشگیری از انتقال یرسینیا پستیس و ابتلا به طواعون بوبونیک، از جمله استفاده از محصولات کنترل کک بر روی حیوانات خانگی خود و دور نگه داشتن حیاط خود از زیستگاه های احتمالی جوندگان، کمک کرد.

​جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.