علائم بیماری گلوتاریک اسیدوری نوع 1

گلوتاریک اسیدوری نوع 1 یک اختلال متابولیک ارثی نادر ناشی از کمبود آنزیم GCDH است؛ علت – علائم – تشخیص و درمان این بیماری را بخوانید.

بیماری گلوتاریک اسیدوری یا گلوتاریک اسیدمی نوع 1 (GA1) یک اختلال متابولیک ارثی است.

زمانی یک اختلال متابولیک رخ می دهد که واکنش های شیمیایی غیر طبیعی باعث ایجاد اختلال در متابولیسم بدن شوند. این اختلالات توانایی بدن برای تجزیه برخی از مواد را تحت تاثیر قرار می دهند.

GA1 متعلق به گروهی از اختلالات متابولیک به نام اسیدمی ارگانیک یا ارگانیک اسیدوری است. این اختلالات باعث ایجاد اختلال در متابولیسم اسیدهای آمینه و تجمع اسیدهایی می شود که معمولا در بدن وجود ندارند. بیماری GA1 منجر به تجمع اسید گلوتاریکی می شود که قادر به آسیب رساندن به مغز است.

همچنین بخوانید:

اسید آمینه فنیل آلانین (کلیک)

گلوتاریک اسیدوری نوع 1 (GA1)چیست؟

GA1 یک اختلال متابولیک ارثی نادر است که به گروهی از اختلالات معروف به اسیدمی ارگانیک مغزی تعلق دارد.

بیماری گلوتاریک اسیدوری نوع 1 به علت کمبود آنزیمی رخ می دهد که وظیفه آن کمک به تجزیه اسیدهای آمینه خاص است. کمبود این آنزیم منجر به تجمع ترکیبات سمی مانند اسید گلوتاریک در بدن می شود.

وجود بیش از حد این ترکیبات سمی با آسیب به مغز همراه است. این تجمع به ویژه می تواند به گانگلیون های پایه، ناحیه ای از مغز که به کنترل حرکت کمک می کنند، آسیب بزند.

علائم بیماری گلوتاریک اسیدوری نوع 1

معمولا علائم بیماری گلوتاریک اسیدوری نوع 1، تا چند ماه پس از تولد بروز پیدا نمی کنند. با این حال برخی از نوزادان مبتلا به GA1 با سر بزرگتر از حد معمولی (ماکروسفالی) یا ضعف عضلانی (هیپوتونی) متولد می شوند.

ممکن است یک فرد مبتلا به GA1 در طی 3 سال اول زندگی خود یک بحران حاد انسفالوپاتیک را تجربه کند. در نتیجه این امر ممکن است فرد دچار آسیب مغزی، مشکلات حرکتی، تاخیر در رشد، تشنج و خونریزی در مغز و پشت چشم شود. علائم بالینی اولیه نشان دهنده بحران حاد انسفالوپاتیک عبارتند از:

در موارد دیگر، علائم بیماری گلوتاریک اسیدوری نوع 1 در نوجوانی یا بزرگسالی آغاز می شوند. علائم عصبی غیر اختصاصی مانند سردرد، سرگیجه و کاهش مهارت‌ های حرکتی ظریف از جمله این نشانه های هستند.

افراد مبتلا به GA1 می توانند دچار بحران متابولیک نیز شوند. بحران متابولیک زمانی رخ می دهد که ترکیباتی مانند اسیدهای آلی به سطوح غیرعادی بالا و خطرناک برسند. عوامل استرس زا مانند بیماری می توانند باعث ایجاد بحران های متابولیک شوند.

همچنین بخوانید:

نشانه های ماکروسفالی (کلیک)

علت گلوتاریک اسیدوری نوع 1

گلوتاریک اسیدوری نوع 1 به علت تغییر در ژن GCDH رخ می دهد. این ژن مسئول تولید آنزیم گلوتاریل کوآ دهیدروژناز (GCDH) است. در صورتیکه این آنزیم به درستی عمل نکند یا دچار کمبود شود، بدن نمی تواند اسیدهای آمینه لیزین، هیدروکسی لیزین و تریپتوفان را به طور کامل تجزیه کند.

معمولا بدن این اسیدهای آمینه را به اسید گلوتاریک تجزیه و این اسید را به انرژی تبدیل می کند. با این حال در افراد مبتلا به GA1، کمبود آنزیم GCDH منجر به تجمع مضر اسید گلوتاریک در مغز و بدن می شود.

GA1 یک بیماری اتوزومال مغلوب است. یعنی اینکه برای به ارث بردن این بیماری، باید دو تغییر ژن GCDH از هر دو والدین دریافت شود.

GA1 تقریبا در 1 نفر از هز 100000 نفر در کل جمعیت رخ می دهد. با این حال بروز این وضعیت در گروه‌ های خاص زیر شایع‌ تر است:

• اولین قوم اوجی کری در کانادا
• قومیت خوسا در آفریقای جنوبی
• آمیش های قدیمی در پنسیلوانیا
• قومیت مسافران ایرلندی در ایرلند
• قومیت لومبی در کارولینای شمالی

همچنین بخوانید:

اسید آمینه ی تائورین (کلیک)

تشخیص

تقریبا برای همه نوزادان جهت بررسی شرایطی که ممکن است فورا نمایان نشوند، یک آزمایش خون ساده به نام آزمایش نیش پاشنه، انجام می شود. با این روش غربالگری می توان اختلالات متابولیک مانند GA1 را شناسایی کرد.

در صورتیکه آزمایش نتایج غیر عادی نشان دهد، یک تیم پزشکی آزمایشات بیشتری را برای کمک به تایید تشخیص انجام می دهند. این یک تیم پزشکی متشکل از پزشک متابولیک، متخصص تغذیه و پرستار خواهد بود. به طور معمول آزمایشات تشخیصی شامل آزمایش خون و ادرار برای اندازه گیری سطح اسید گلوتاریک و ترکیبات مرتبط هستند.

برای تایید تشخیص، متخصصان تجزیه و تحلیل آنزیم GCDH یا آزمایش ژنتیکی را برای یک نوع ژن GCDH انجام می دهند.

درمان گلوتاریک اسیدوری نوع 1

طبق یک مطالعه در سال 2020، تشخیص زودهنگام و درمان GA1 می تواند از عوارض احتمالی آن جلوگیری و در عین حال به رشد معمولی و رشد روانی حرکتی کودک کمک کند.

همکاری با تیم متابولیک، پیروی از یک رژیم غذایی کم پروتئین و مصرف دارو برای کاهش سطح اسید گلوتاریک از روش های مدیریت و درمان GA1 هستند.

متخصص تغذیه رژیم غذایی کم پروتئینی را برای فرد تنظیم می کند. این رژیم باید حاوی مقدار کمی از اسید آمینه ها مانند لیزین و تریپتوفان باشد. با این حال متخصص تغذیه برای اطمینان از دریافت کافی اسیدهای آمینه ضروری، مواد معدنی و ویتامین ها فرمول هایی برای دریافت اسید آمینه بدون لیزین و کم تریپتوفان ارائه می دهند.

علاوه بر رعایت رژیم غذایی، احتمالا متخصص تغذیه مصرف مکمل هایی مانند ال-کارنیتین، ریبوفلاوین یا کوآنزیم Q10 را توصیه می کند.

تیم پزشکی دستورالعمل های دقیقی را برای درمان اورژانسی ارائه خواهد کرد. درمان اورژانسی بین کودکان و بزرگسالان کمی متفاوت است، اما معمولا شامل تجویز محلولی غنی از گلوکز یا دکستروز برای تامین انرژی و کمک به محدود کردن تجمع مواد مضر در مغز و بدن است.

همچنین بخوانید:

مکمل ال کارنیتین کارن (کلیک)

انواع دیگر گلوتاریک اسیدوری

گلوتاریک اسیدمی دارای سه نوع اصلی است. هر نوع به علت تغییرات ژنتیکی متفاوت و تاثیر گذار بر آنزیم های متابولیک مختلف، رخ می دهند.

GA1 رایج ترین نوع گلوتاریک اسیدمی است. GA1 به دلیل تغییر در ژن GCDH، ارائه دهنده دستورالعمل ها برای ساخت آنزیم GCDH، رخ می دهد.

GA2 نیز به علت تغییرات ژن ETFA، ETFB یا ETFDH رخ می دهد. تغییرات در این ژن ها منجر به کمبود دو آنزیم فلاووپروتئین انتقال الکترون (ETF) و ETF- دهیدروژناز (ETFDH) می شود.

میزان شیوع GA3 در حال حاضر نامشخص است. ممکن است GA3 به علت تغییر در ژن C7ORF10 یا ژن سوکسینیل-CoA:گلوتارات-CoA ترانسفراز (SUGCT) رخ دهد.

خلاصه

GA1 یک اختلال متابولیک ارثی نادر است. این وضعیت به علت کمبود آنزیم GCDH که نقش مهمی در تجزیه اسیدهای آمینه خاص دارد، رخ می دهد. بدون این آنزیم، ترکیبات سمی مانند اسید گلوتاریک در بدن انباشته می شوند.

در برخی موارد، GA1 می تواند باعث آسیب مغزی و تاثیر بر حرکت شود. اغلب پزشکان GA1 را از طریق آزمایش خون و ادرار تشخیص می دهند. درمان GA1 شامل پیروی از یک رژیم غذایی کم پروتئین و مصرف فرمول های خاص برای اطمینان از دریافت مواد مغذی کافی است.

​جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.