استرس به طرق مختلف روی کودکان تاثیر گذاشته و باعث تغییر در روابط و رفتار آنها می شود؛ علائم – علت – تشخیص و راه مدیریت و درمان آن را بخوانید.
استرس در کودکان می تواند باعث پسرفت، عقب زدن، واکنش های هیجانی شدید یا ترس بیشتر آنها شود.
برخی از استرس ها در کوتاه مدت مثبت هستند، مانند استرس موقتی که کودک را تشویق می کند تا برای امتحان درس بخواند یا به موقع به مدرسه برود. با این حال استرس مزمن و طولانی مدت می تواند روی سلامت جسمی و روانی آنها تاثیر منفی بگذارد.
برخی از کودکان به علت تغییر خانه یا مدرسه، اتفاقات زندگی یا فشار برای برآورده کردن انتظارات دچار استرس می شوند.
می توان با استراحت دادن به کودک، ایجاد سرگرمی و تفکر مثبت در کودکان، به مدریت و تشویق کودک استرسی کمک کرد.
این مقاله به بررسی علائم استرس در کودکان، علت احتمالی استرس و نحوه مدیریت کودکان در حال تجربه استرس می پردازد.
همچنین بخوانید:
علائم استرس در کودکان
کودکان در سنین مختلف و به طرق مختلف به استرس واکنش نشان می دهند. به گفته یونیسف، علائم رایجی که می توان بوسیله آنها به تشخیص وجود استرس برای گروه های سنی خاص کودکان کمک کرد، عبارتند از:
0-3 سال
ممکن است کودکان تا 3 سالگی به روش های زیر استرس خود را نشان دهند:
- کج خلقی
- بیش فعالی
- افزایش گریه و زاری
- افزایش ترس و احتیاط
- افزایش مطالبه گری و خواسته ها
- تغییر در الگوی غذا خوردن یا خوابیدن
- وابستگی بیش از حد معمول به والدین
- انجام رفتارهایی که در سنین پایین تر انجام می دادند
4-6 سال
کودکان بین 4 تا 6 سال ممکن است استرس را با علائم زیر نشان دهند:
- کج خلقی
- کاهش تمرکز
- وابستگی به بزرگسالان
- توقف بازی یا صحبت کردن
- ایفای نقش های بزرگسال
- افزایش اضطراب یا نگرانی
- بیش فعال شدن یا افزایش تنبلی
- تغییر در الگوی غذا خوردن یا خوابیدن
- انجام رفتارهایی که در سنین پایین تر انجام می دادند
همچنین بخوانید:
اضطراب جدایی در نوزادان و کودکان (کلیک)
7-12 سال
علائم نشان دهنده وجود استرس در کودکان بین 7 تا 12 سالگی عبارتند از:
- بی قراری
- کج خلقی
- پرخاشگری
- افزایش ترس
- کناره گیر شدن
- کاهش تمرکز و حافظه
- احساس گناه یا سرزنش خود
- تغییر در الگوی غذا خوردن یا خوابیدن
- بازی تکراری یا صحبت مکرر در مورد رویدادهای استرس زا
- نگرانی نسبت به افرادی که استرس می تواند روی آنها نیز تاثیر بگذارد.
همچنین بخوانید:
نوجوانان
علائم استرس در نوجوانان می توانند شامل موارد زیر باشند:
- سرپیچی
- پرخاشگری
- غم و اندوه
- کاهش تمرکز
- کناره گیر شدن
- احساس ناامیدی
- افزایش ریسک پذیری
- احساس گناه یا شرمندگی
- انجام رفتارهای خود ویرانگر
- بی توجهی به مسئولیت ها
- نگرانی بیش از حد برای دیگران
- افزایش تحریک پذیری یا عصبانیت
- افزایش واکنش های عاطفی، مانند احساس غم و اندوه یا گریه مکرر
همچنین بخوانید:
افسردگی و اضطراب در نوجوانان (کلیک)
علائم فیزیکی
استرس همچنین می تواند باعث ایجاد علائم فیزیکی برای کودکان در هر سنی شود. از جمله این علائم عبارتند از:
همچنین بخوانید:
علت استرس در کودکان
از جمله علت های احتمالی استرس در کودکان عبارتند از:
- طلاق والدین
- تجریه زورگویی
- وجود تنش در خانه
- از دست دادن عزیزان
- دوست پیدا کردن در مدرسه
- اضطراب در مورد تکالیف مدرسه، مانند آزمون ها و نمرات
- در خصوص خوب بودن با دیگران در مدرسه، چه با همسالان و چه با معلمان
- تغییرات، حتی اگر به ظاهر مثبت باشند مانند تغییر خانه و وارد شدن یک عضو جدید به خانواده
همزمان که کودکان بزرگ می شوند، ممکن است سطح استرس بالاتری را تجربه کنند. این افزایش استرس می تواند به علت موارد زیر باشد:
- فشار همسالان
- حفظ دوستی ها
- افزایش تکالیف مدرسه و امتحانات
- فشار حول مصرف مواد و رابطه جنسی
- روابط اجتماعی، از جمله روابط عاشقانه
- فشار برای داشتن عملکرد خوب در مدرسه
همچنین بخوانید:
استرس و تروما
امکان تجربه استرس در نتیجه رویدادهای شدید و استرس زای زیر نیز وجود دارد:
- بی توجهی
- تصادف جدی
- بلایای طبیعی
- استثمار جنسی
- از دست دادن یک عزیز
- تجربه پناهندگی یا جنگ
- مورد سو استفاده قرار گرفتن
- تجربه یا شاهد موارد خشونت آمیز
- تجربه بیماری یا جراحت تهدید کننده زندگی
- عوامل استرس زای مربوط به بودن خانواده ارتشی، مانند اعزام یا آسیب عزیزان
همچنین بخوانید:
کمک به مدیریت استرس در کودکان
راه های حمایت و کمک به کودک دارای استرس عبارتند از:
- آگاهی از محرک های استرس: به کودک کمک کنید تا متوجه شود که چه زمانی دارای استرس است و آیا الگویی وجود دارد یا خیر. این مساله می تواند به ایجاد احساس توانایی در کودکان و والدین برای پیشگیری و مقابله با استرس کمک کند.
- ترویج عادات سالم: به کودک کمک کنید تا به عادات سالم مانند برنامه غذایی منظم و خوابیدن پایبند باشد. کودکان 6 تا 10 ساله به 9 تا 12 ساعت و نوجوانان به 8 تا 10 ساعت خواب شبانه نیاز دارند.
- تشویق به استراحت و ایجاد سرگرمی: فعالیت های لذت بخش می توانند به کودکان کمک کند تا بهتر با استرس کنار بیایند. این فعالیت ها می توانند شامل بازی، ورزش، خارج از منزل بودن و گذراندن وقت با دوستان باشد. استراحت کافی نیز مهم است.
- حمایت عاطفی: به کودک زمان، توجه و محبت بیشتری بدهید. از احساس آنها بپرسید و به آنها گوش دهید، با مهربانی پاسخ دهید و به در آنها اطمینان خاطر ایجاد کنید.
- زیر نظر گرفتن علائم: اثرات استرس روی کودک از نظر عاطفی، ذهنی و جسمی را تحت نظر داشته باشید.
- ترویج مثبت اندیشی: در صورت تجربه استرس، کودکان شروع به تفکر منفی در مورد خود می کنند. توانایی ها و ویژگی های مثبت آنها را به آنها یادآوری و آنها را تشویق کنید تا افکار منفی را با جملات تاکیدی مثبت بیشتری جایگزین کنند.
- انجام تکنیک های آرامش: فعالیت های ذهنی، مدیتیشن و تنفس عمیق همگی می توانند به کاهش استرس کمک کنند.
- یک الگوی مثبت باشید: افراد بزرگسال می توانند تجربیات شخصی استرس و نحوه برخورد مثبت با آن را با کودکان به اشتراک بگذارند.
همچنین بخوانید:
مدیتیشن برای کاهش استرس (کلیک)
زمان مراجعه به پزشک
در صورتیکه نگران وجود استرس شدید و مکرری در کودک خود هستید، به پزشک مراجعه کنید. پزشک یا متخصص سلامت روان می تواند به ایجاد راه هایی برای حمایت از کودک، کمک کند.
متخصصان سلامت روان می توانند منابع استرس کودکان را تشخیص داده و ابزارهای مقابله ای مثبت برای کمک به مدیریت و تسکین علائم آنها ایجاد کنند.
خلاصه
استرس می تواند به طرق مختلف کودکان را تحت تاثیر قرار دهد و باعث تغییر در خلق و خو، رفتار، عادات روزانه، روابط و عملکرد مدرسه آنها شود.
انتظارات مدرسه یا خانه، فشار همسالان یا رویدادهای آسیب زا از جمله عوامل ایجاد استرس در کودکان هستند. حتی تغییرات مثبت نیز می توانند منجر به استرس در کودکان شوند.
محبت و حمایت بیشتر به کودک و یافتن ابزارهای مقابله ای مثبت برای مقابله با استرس می تواند در کاهش علائم آنها موثر باشند.
در صورت داشتن نگرانی در خصوص وجود علائم مداوم یا شدید استرس در کودکان خود، جهت تشخیص و درمان به یک متخصص بهداشت روان مراجعه کنید.
جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.