کارشناسان به دنبال کشف عناصری برای قانع کردن فعالان ساخت و سازها به رعایت المان‌های معماری فاخر

به گزارش خبرنگار ایلنا، نشست خبری همایش ملی میراث معماری معاصر تهران صبح امروز با حضور مسئولانی از میراث‌فرهنگی و فرهنگستان هنر برگزار شد.

علیرضا قلی نژاد (دبیر همایش ملی میراث معماری معاصر تهران) با اشاره به آنکه معماری معاصر این روزها مورد توجه قرار گرفته، گفت: ساخت و ساز مهمترین بخش اقتصادی و اشتغال در کشور را به خود اختصاص داده است. وقتی این موضوع با ثبت در فهرست آثار ملی همراه می‌شود نیاز به استخراج عناصر مورد نیاز ثبت معماری معاصر احساس می‌شود. البته از دهه ۵۰ برخی از بناهای معاصر در فهرست میراث ملی ثبت شدند از برج آزادی گرفته تا خانه نادر و موزه هنرهای معاصر و… اما با توجه به تنوعی که در  موارد معماری معاصر وجود دارد در این همایش از یکسو با عنصر معماری و از دیگر سو با عنصر فاخر بودن و همسو بودن با گذشتگان مواجه هستیم. 

او تاکید کرد: وقتی درخصوص آثار تاریخی و ثبت آن صحبت می‌کنیم شرایط متفاوت است چراکه طول و عمق تاریخی عموما برای ثبت کفایت می‌کند اما معماری معاصر بحث دیگری است. دراین خصوص و برای ثبت آثار با معماری معاصر نیز جلساتی با مجموعه معماری و شهرسازی فرهنگستان هنر داشتیم تا علاوه بر ایجاد فضا در جامعه، عناصر مورد نیاز برای ثبت نیز احصا شود. 

قلی نژاد ادامه داد: در نخستین همایش ملی میراث معماری معاصر تهران قصدمان ایجاد گفتمان و فتح باب در این خصوص خواهد بود. همایش در دو بخش صبح و بعد از ظهر است. چند سخنرانی خواهیم داشت و سپس کمیته علمی به اشتراک نظرات خود می‌پردازند و سپس پنل‌های تخصصی برگزار خواهد شد. معماری معاصر قابل ثبت و ثبت معماری معاصر محورهای اصلی این همایش هستند. 

دبیر همایش ملی میراث معماری معاصر تهران با تاکید بر آنکه وقتی اثری ثبت می‌شود باید معیارهای شفاف داشته باشیم، گفت: شاید این معیارها بتواند معمارها را بر آن دارد که معماری فاخر و واجد شرایط ثبت را بسازند. شفاف‌سازی از آن جهت اهمیت دارد که درحال حاضر تفاهم قطعی دراین خصوص وجود ندارد. 

او در پاسخ به سئوال خبرنگار ایلنا مبنی بر آنکه برای اجرایی شدن مفاهیمی که قرار است استخراج شود چه تضمینی وجود دارد و تا چه اندازه با شهرداری تعامل ایجاد شده، گفت: وقتی هنوز خودمان در مفاهیم اولیه به تجمیع نظر نرسیده‌ایم نمی‌توانیم به بخش اجرایی برسیم. البته به عنوان مخاطب در همایش دعوت شده‌اند. 

سید احمد محیط طباطبایی (رئیس ایکوم) نیز گفت: یکی از نیازهای جامعه امروز به روزرسانی و ایجاد موزه‌های جدید همسو با نیازهای جامعه از سالمندان و کودکان گرفته تا معلولان است. در عین حال خود موزه از معماری فاخر و درخور برخوردار باشد. این معماری باید در عین هماهنگی با تغییرات اقلیمی همسو با هویت ایرانی باشد. احساس می‌شود که باید عناصر مورد نیاز ساخت و معماری موزها احصا شود. 

او ادامه داد: در دنیا باستان‌شناسی در ایجاد موزه‌ها پیشگام است و چند روز پیش نیز سالروز موزه هفت تپه بود که یکی از معماریهای فاخر و درخور معاصر است. می‌توان با شناسایی و معرفی این آثار، عناصر معماری معاصر را احصا و به ثبت رساند.

سعید ایزدی (عضو گروه تخصصی معماری و شهرسازی فرهنگستان هنر) نیز گفت: مفهوم میراث معاصر از تغییرات معاصر حاصل شده چراکه میراث، ثروت و عصر معاصر با مفاهیم جدید همراه شده‌اند. اگر بخواهیم ببینیم که ما چه آثاری برای آیندگان به یادگار می‌گذاریم و اینکه آیا همچون گذشتگان می‌توانیم آثاری درخور به جای بگذاریم مارا بر آن می‌دارد که تامل کنیم چراکه میراث معاصر طیف گسترده‌ای را دربرمی‌گیرد. 

او ادامه داد: آثاری می‌توانند سنتی و میراثی و فاخر قلمداد شوند که وجوهی از آثار گذشتگان در آن تداوم یافته باشد اما برای معاصر بودن نیاز است تا بتوانیم با استفاده از تکنولوژی و خلاقیت و نوآوری اثری خلق کنیم که حرفهای جدید برای گفتن داشته باشند. 

ایزدی همچنین درخصوص مساجد معاصر نیز گفت: مساجد زیادی در حال ساخته شدن هستند اما کدامیک از آن‌ها می‌تواند تبدیل به نمونه‌ای برای ساخت سایر مساجد شود؟ هرچند در عرصه معماری معاصر می‌توانیم تعداد اندکی اثر با عناصر مورد توجه آثار فاخر پیدا کنیم اما نیاز است تا این آثار هم ثبت شوند. 

او تصریح کرد: بازار املاک و مستغلات به اندازه‌ای قدرتمند است که همه چیز را می‌خرد از معماران گرفته تا هر چیز دیگر. هر چند در دنیا هم اینگونه است اما در ایران قابل کنترل نیست. البته که آگاهی‌رسانی در این خصوص هم کم است و بسیاری از مدیران از آگاهی لازم برخوردار نیستند تا مانع ساخت و سازهای نامناسب شوند. همچنین حرفه مندان معماری باید دانش لازم را کسب کنند. 

مسعود ناصری (رییس مجموعه فرهنگی هنری آسمان) با اشاره به معماری مسجد الجواد گفت: این مسجد فرم دارد اما پل عابر پیاده را در حلقوم مسجد ساخته‌اند و نمای اصلی مسجد را تحت الشعاع قرار داده‌اند. 

او ادامه داد: گروه معماری و شهرسازی فرهنگستان هنر یکی از مهمترین گروه‌های این مجموعه است و حتا مکتب اصفهان را برگزار کردیم و دانشنامه معماری را پی‌جو شدیم و چندین جلد کتاب دراین باره منتشر شد. یکی از چالش‌های معماری معاصر این است که ذی نفعان زنده هستند و باید راهکاری برای این امر اندیشید.